Samenvatting geschiedenis hoofdstuk 2 de klassieke oudheid 4vwo.
2.1 De Griekse Democratie.
Beslissingen in het oude Athene werden niet genomen door koningen en farao’s, maar door
volksvergaderingen. Een regering door het volk, noemen we een democratie.
Tegenwoordig leven we ook in een democratie, maar er is wel een verschil: wij leven in een
indirecte democratie met volksvertegenwoordigers, in Athene was er sprake van een directe
democratie. Een voorwaarde is niet te veel burgers. In Griekenland kon een democratie
bestaan doordat het land was opgedeeld in poleis. Niet iedereen mocht hier stemmen,
alleen volwassen, vrije mannen die het Atheense burgerrecht bezitten doordat ze uit Athene
afkomstig zijn.
De onderlinge gelijkheid van burgers in Athene was erg belangrijk. Er was ooit sprake
geweest van een aristocratie en een tiran, maar nu waren de gewone burgers veel
belangrijker geworden. In de Atheense democratie komt niemand te veel macht veroveren,
de volksvergadering koos elk jaar een stadsbestuur en het dagelijks bestuur werd elke
maand veranderd. Ook in het leger werd er democratisch besluit genomen en de
rechtspraak was in handen van een volksjury. Ook kon er een scherven gericht worden
gehouden waarbij iemand verbannen kan worden. (ostracisme).
Er ontstond echter ook kritiek op de democratie en de levenswijze van de Atheners. Deze
denkers maakten deel uit van een lange traditie van Griekse filosofen, die allerlei aspecten
van het bestaan onderzochten. Denk bijvoorbeeld aan natuurfilosofie, ethiek en politiek. Een
belangrijke filosoof was Socrates, hij stelde kritische vragen aan de mensen over de
levenswijze van de mens en wat goed en kwaad was. Dood: Drinken van Gifbeker als straf.
Er ontstond dus kritiek op de democratie, aangezien de filosofen van mening waren dat het
beter is als slechts de beste mensen een polis konden besturen. Filosoof Plato, een leerling
van Socrates, was van mening dat het beter is als het bestuur zou bestaan uit wijze mensen
die onpartijdig zijn en belangen goed afwegen.
Ook Aristoteles, een leerling van Plato, was kritisch over de democratie. Hij vond dat
monarchieën, aristocratieën en democratieën wel goed konden werken, maar allemaal ook
hun minpunten hadden. Hij wilde een mengvorm. Ook vond hij kennis van groot belang en
richtte hij zich op het verzamelen en opschrijven van kennis, op bijna elk gebied. Hij nam
daarmee afstand van de meer speculatieve manier van denken van eerdere filosofen.
, 2.2 het Hellenisme.
Alexander de grootte was een koningszoon uit Macedonië. Hij had de veroveringsdrift van
zijn vader, koning Philippus, geërfd. Alexander had het ambitieuze plan om het werk van zijn
vader voort te zetten en het hele Perzische rijk te veroveren. Anders dan verwacht, lukte dit
hem. Het kost namelijk enorm veel moeite om zoveel strijders zo ver van huis te voeden en
te motiveren. Ook was Alexander erg goed in het handhaven van zijn macht in de veroverde
gebieden.
Volgens geschiedschrijvers lag het aan een combinatie van Alexanders persoonlijke
eigenschappen en militair inzicht dat hij hier allemaal in slaagde. Ook zou hij een groot
strateeg zijn en zou hij onvoorspelbaar zijn. Een andere verklaring zou zijn dat hij goed
inspeelde op de gewoonten in de landen waarover hij regeerde, wat zorgde voor veel
goodwill en militaire steun. Alexander had het rijk ingedeeld in provincies die werden
bestuurd door zijn vertrouwelingen.
Toen Alexander de grote stierf en er geen erfelijke opvolger was, veroverden zijn generaals
delen van het rijk. Zo ontstonden in verschillende gebieden grote koninkrijken onder
Griekstalige diadochen, opvolgers. Deze rijken bleven in stand tot de Romeinen ze stuk voor
stuk innamen. Tijdens de heerschappij van de diadochen raakte de Griekse cultuur verspreid
over het gehele veroverde gebied. Dat gebeurde bijvoorbeeld door migratie van Grieken, in
die steden nam de elite Griekse elementen over. De tijd dat Alecander en zijn opvolgers
regeerden noemen we de hellenistische periode.
Deze verspreiding van de Griekse cultuur had aspecten als de Griekse taal en Griekse
bestuursorganen. Er was sprake van een Oligarchie waarin er nog steeds volksvergaderingen
waren maar alleen heersers welgevallige besluiten mochten nemen. Alle steden waren
georganiseerd als Griekse poleis, met raden, magistraten en een volksvergadering.
Een ander aspect was een Grieks uiterlijk: een rechthoekig stratenplan, typisch Griekse
centra, gymnasia, theaters, tempels voor de Griekse goden. Ook was er sprake van
verbreiding van de Griekse beeldende kunst. De Griekse cultuur had veel invloed op andere
culturen, maar die culturen hadden ook invloed op de Griekse cultuur, maar in bescheiden
mate.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meijke2311. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.