Hoofdstuk 7 Taalbeschouwing
7.1 Achtergrondkennis
Spottend taalgebruik: iets anders bedoelen dan wat je zegt.
Drie belangrijke zaken taalbeschouwing:
• functie;
• vorm;
• betekenis.
Taalbeschouwing:
• beschouwen van taal (spontaan of voorbereid)
• meestal als zelfstandige activiteit
• vijfde domein van taalonderwijs
Taalbeschouwing meestal in 2 stappen:
• observeren van taal;
• vormen van een oordeel over de geobserveerde taal.
Er zijn verschillende soorten taalbeschouwing:
• spontane taalbeschouwing: begint al bij peuters en kleuters, ze reageren
spontaan op de uitingen van een ander;
• impliciete taalbeschouwing: komt van de leerkracht, die behoort kennis te
hebben van taalzaken en alert te zijn op het taalgebruik van de leerlingen;
• expliciete taalbeschouwing: komt ook van de leerkracht, die nadrukkelijk
aandacht vraagt voor taalverschijnselen omdat taal zo’n fascinerend fenomeen
is. Vaak via de methode.
Twee vormen van taalbeschouwing:
• taalbeschouwing in engere zin (traditionele grammatica);
- zinsontleding (ook wel redekundige ontleding);
- woordbenoeming (ook wel taalkundige ontleding);
- grammatica (ook wel spraakkunst) beschrijft hoe een taal in elkaar steekt en
aan welke regels de taal zich houdt;
- Algemeen Beschaafd Nederlands (ABN) / Algemeen Nederlands /
Standaardnederlands / Nederlandse standaardtaal;
- formeel Nederlands: wat goed Nederlands gevonden wordt door de makers van
grammatica;
- informele taal: vaak spreektaal en afwijkingen als dialecten, groepstalen en
vaktalen;
- elke grammatica is descriptief (beschrijvend) en niet prescriptief
(voorschrijvend);
• taalbeschouwing in ruimere zin (reflectie op alle aspecten van taal).
- spontane en intentionele taalbeschouwing: reflecteren kan spontaan gebeuren
als iets in de taal van een ander of jezelf de aandacht trekt. In het onderwijs
gebeurt het meestal intentioneel (het wordt zo bedoeld/uitgelokt);
- taal beschouwen vaak in 2 stappen:
1. Observeren: kritisch naar gebruikte taal kijken en luisteren;
2. Oordelen over de beschouwde taal naar aanleiding van dit ‘onderzoek’ d.m.v.
observatie.
Verschillende niveaus taalbeschouwing:
• Pragmatisch niveau: welke taal spreek je in welke situatie? (beleefdheidsregels,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xxxanoukkxxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.