College aantekeningen
De samenleving: een inleiding in de sociologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
- Boek
- De samenleving
Alle hoorcolleges van het vak Inleiding sociologie. Heb hiermee zelf een 7,8 behaald!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 75 pagina's
Voorbeeld 4 van de 75 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 1 hoofdstuk 1 en 2Hoofdstuk 1 wat is sociologie?
Sociologisch perspectief
Wat is sociologie?
- Boek stelt: “systematisch onderzoek van de menselijke samenleving”
- Centraal: sociologisch perspectief en sociologische verbeeldingskracht
(sociological imagination)
o Het algemene in het bijzondere (specifiek) te zien
o Het ongewone in het bekende te zien
Het algemene in het bijzondere = algemenere patronen ontdekken in specifieke
gevallen
- Bijvoorbeeld zelfmoordstudie Emile Durkheim (1897); kijken naar patronen in
aantallen zelfmoorden.
o Hoger zelfmoordcijfer onder mannen, protestanten, ongehuwden en
welvarenden → waarom?
o Durkheim: minder sociale banden/sociale integratie. Ze hebben minder
sociale banden, zijn eenzamer en worden minder opgenomen in de
sociale omgeving waardoor ze eerder zelfmoord plegen.
o Een individuele situatie wordt beïnvloed door de samenleving
Het ongewone in het bekende = het zien van de invloed van sociale structuren op
individuen
- Ter discussie stellen van wat wij als normaal beschouwen
- Ontwikkeling eetstoornissen door social media
- Bijvoorbeeld: studiekeuze
- De geschiedenis en de plek van de geschiedenis speelt ook een rol
C. Wright Mills: sociologische verbeeldingskracht
- Transformeren van persoonlijke problemen tot maatschappelijke vraagstukken
o Armoede, criminaliteit, verslaving
Armoede kan je zien als een persoonlijk falen/niet genoeg
opleiding gevolgd, maar kan ook gezien worden als een
maatschappelijk patroon; de structuur van de samenleving zorgt
ervoor dat bepaalde mensen een hoger risico hebben om in
armoede te leven. Maatschappelijk probleem: er is veel armoede
in een land.
- Rol van geschiedenis op biografie
o Corona, belang van technologie in samenleving, klimaatcrisis, oorlog in
Oekraïne
- Socioloog als mythejager
o Mensen denken vaak dat ze dingen weten over de samenleving die niet
blijken te kloppen. De socioloog doet onderzoek of die ‘algemene
waarheden’ kloppen.
Sociologisch perspectief: in de praktijk
- Gebruik je sociologische verbeeldingskracht!
o Zoek het algemene in het bijzondere
o Zoek het ongewone in het bekende
,Opkomst van de sociologie
Relatief jonge wetenschap: eind 19e eeuw
- Nederland: Bonger (1922) eerste hoogleraar sociologie
- Invloed grote sociale veranderingen en processen
o Industrialisering: opkomst van industrie, niet meer alleen met
handenwerken, maar op grote schaal produceren in fabrieken
o Urbanisatie (groei van steden): mensen gaan clusteren in grote steden
o Democratisering (politieke veranderingen): ruimte voor inspraak van
de bevolking in de politiek
Denken over de samenleving → klassieke filosofen China, Griekenland
- Comte: term ‘Sociologie’ (1838)
o Ontwikkeling in drie fases
Theologische fase (tot 1350): er is nog geen sprake van een
sociologische wetenschap, alles wordt toegeschreven aan Gods
wil
Metafysische fase (14e-15e eeuw): alles wat er in de
samenleving gebeurt, kunnen we terug leiden naar
natuurwetenschappelijke wetten. Proberen de natuurwetten te
ontdekken.
Wetenschappelijke fase (vanaf eind 15e eeuw) → opkomst
positivisme
Historische context
- Renaissance (15e- 16e eeuw)
o Ontdekking nieuwe werelddelen, zon als kern van heelal (niet meer de
aarde)
- Reformatie (16e eeuw)
o Calvinisme, protestantisme, meer oog voor de mogelijkheden van het
individu
- Verlichting (17e – 18e eeuw)
o Vertrouwen in wetenschap, vooruitgang en maakbare samenleving
- Modernisering
o Proces van sociale veranderingen, in gang gezet door industrialisering
- Berger
o Verdwijnen kleine traditionele gemeenschappen (urbanisering)
o Uitbreiding individuele keuzemogelijkheden (individualisering)
o Oriëntatie op toekomst & groeiend tijdsbesef
o Grotere sociale diversiteit
Modernisering en grote denkers
- Tönnies: Gemeinschaft → Gesellschaft (invloed modernisering op sociale
orde)
- Durkheim: mechanische solidariteit → organische solidariteit (invloed
modernisering over hoe we denken)
- Weber: rationalisering, bureaucratisering en onttovering
- Marx: kapitalisme (invloed van geld en groot kapitaal en het ontstaan van
grote ongelijkheid)
- Simmel: urbanisering (wat doet modernisering in een grote stad)
,Sociale veranderingen als katalysator voor sociologische ontwikkelingen.
Hoofdvragen van de sociologie (BELANGRIJK; ideeën van deze personen
kennen)
1. Sociale (wan)orde [Durkheim]
o Wat houdt de samenleving bij elkaar?
2. Proces van rationalisering [Weber]
o Waarom voltrekken rationaliseringsprocessen zich in verschillende
mate in verschillende samenlevingen?
3. Sociale (on)gelijkheid [Marx]
o Hoe worden schaarse en begeerde zaken verdeeld?
4. Identiteit en interactie [Simmel]
o Hoe beïnvloeden maatschappelijke verhoudingen de identiteit van
individuen en groepen?
Hoofdstuk 2 sociologische theorieën en methoden
Analyseniveaus
Macro
- Focus op samenleving als geheel
- Totaalbeeld van sociale structuren in de samenleving
Meso (staat niet in het boek, maar wel kennen)
- Focus op ‘middelgrote’ analyse-eenheden
- Groepen/buurten
Micro
- Focus op individuen
- Interacties
Perspectief en theorie
Theoretische benadering/perspectief:
- Fundamenteel beeld van de samenleving
- Richtsnoer voor theorie en onderzoek
- Algemeen beeld over hoe de samenleving eruit ziet en dat bepaalt je theorie
en hoe je onderzoek doet (methode).
- Daarbinnen: allemaal theorieën
Theorie
o Stelsel van uitspraken die met elkaar samenhangen
o Verklaart de sociale werkelijkheid
o Toetsbaar d.m.v. onderzoek
Sociologische perspectieven (goed kennen)
- Structureel functionalisme
- Conflictbenadering
- Symbolisch interactionisme
o Bovenstaande 3 gebaseerd op maatschappijbeeld
- Rationele keuzebenadering (gebaseerd op mensbeeld); verschil tussen
bovenstaande 3 en rationele keuzebenadering.
Verschillende (mens- en) maatschappijbeelden aan ten grondslag
Structureel functionalisme:
, - Samenleving wordt gezien als een complex systeem en alle onderdelen van
dat complexe systeem heeft een functie voor het complexe systeem van de
samenleving
o Gezien als complex systeem, waarbinnen alle onderdelen een functie hebben
- Belang solidariteit en stabiliteit (belangrijk voor voortbestaan van samenleving)
- Focus op:
o Sociale structuur
o Sociale functies
- Hoofdpersonen
o Comte, Durkheim, Spencer
Merton:
- Manifeste functie
o Onderkend & beoogd gevolg van iets
o Manifeste functie werk geld verdienen
- Latente functie
o Niet-onderkend & onbedoeld gevolg van iets
o Latente functie werk sociale contacten/mensen leren kennen
- Sociale disfunctie
o Sociaal patroon dat functioneren samenleving verstoort
Kan functioneel zijn voor een onderdeel van de samenleving,
maar niet voor de hele samenleving
Sociale disfunctie werk: burn-out, arbeidsdiscriminatie
- Maatschappijbeeld = consensus (wij zijn het met z’n alle eens over wat goed
en fout is, hoe de samenleving eruit moet zien)
- Analyseniveau = macro (sociale structuren op het samenlevingsniveau)
- Kritiek op structureel functionalisme
o Conservatief (samenleving blijft hetzelfde)
o Geen oog voor conflicten en problemen (want gericht op consensus)
o Gebruik van algemene categorieën (ziet individuele verschillen over het
hoofd, want samenlevingsbeeld)
Conflictbenadering
- Samenleving
o Gezien als constant strijdtoneel
- Arena van ongelijkheid
o Conflicten en veranderingen in de samenleving
- Hoofdpersonen
o Marx, Engels, Chambliss, Dahrendorf
- Activistische wetenschap
o Wetenschap moet niet alleen maar beschrijven hoe het zit, maar ook
actief de sociale werkelijkheid veranderen
- Focus op:
o Ongelijkheid
o Dominante en ondergeschikte groepen
- Voorbeelden: sekseconflict & rassenconflict
- Maatschappijbeeld = conflict (we zijn het niet eens over wat goed en fout is in
de samenleving, allemaal onze eigen ideeën/opvattingen over wat goed en
fout is in de samenleving)
- Analyseniveau = macro
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laura3007. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen