Arbeidsovereenkomstenrecht
Hoorcollege 1
De elementen van de arbeidsovereenkomst (gedurende zekere tijd), art. 7:610 BW
• Gezag (in dienst van)
• Loon
• Arbeid
Groen/Schoevers, 1997
Toen moest je kijken naar alle omstandigheden van het geval. Er is niet één kenmerk dat
doorslaggevend is. Alles tezamen bekijk je. De partijbedoeling speelt een rol. Welk contract
hebben ze in het begin getekend en wat was de bedoeling/gedachte daarbij. De
partijbedoeling was het belangrijkst.
Het ging in dit arrest om een docent die stelde werkzaam te zijn bij een school.
Toen kwam,
X/Gemeente Amsterdam, 6 november 2020 (Partijbedoeling doet er niet toe)
“Art. 7:610 BW omschrijft de aovk als de ovk waarbij de ene partij, WN, zich verbindt in
dienst van de andere partij, WG, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.
Indien de inhoud van een ovk voldoet aan deze omschrijving, moet de ovk worden
aangemerkt als een aovk. Niet van belang is of partijen ook daadwerkelijk de bedoeling
hadden de ovk onder de wettelijke regeling van de aovk te laten vallen.
Waar het om gaat, is of de overeengekomen rechten en verplichtingen voldoen aan de
wettelijke omschrijving van de arbeidsovereenkomst. Anders dan uit het arrest
Groen/Schoevers wel is afgeleid, speelt de bedoeling van partijen dus geen rol bij de bij
de vraag of de overeenkomst moet worden aangemerkt als een
arbeidsovereenkomst.”
Toetsen of sprake is van aovk (HR X/Gemeente Amsterdam)
Twee stappen:
1. Eerst uitleg van de overeengekomen rechten en plichten met Haviltexnorm.
Waartoe hebben partijen zich verbonden. Wat was er aan de hand? Bijv. A moest
badkamer doen B en zou geld betalen. Dat doe je aan de hand van Haviltexnorm. Wat
mochten partijen redelijkerwijs van elkaar verwachten? Als je dit in kaart heb gebracht ga
je kwalificeren:
2. Dan kwalificatie (beoordelen of die ovk de kenmerken heeft van een aovk)
o Arbeid
o Loon
o Gezag
Nog steeds holistische benadering (alle omstandigheden van het geval)
Welke rol partijbedoeling?
Hoe moet je de holistische benadering toepassen als je de partijbedoeling
buitenbeschouwing moet laten? Als je gaat uitleggen waartoe partijen zich hebben
verbonden, wat zijn de rechten en plichten die ze hebben afgesproken samen? Dan ga je
toch kijken naar het contract? Je ziet toch wel dat de partijbedoeling wel degelijk een rol
speelt. De HR heeft uitdrukkelijk gezegd het speelt geen rol. Docent denkt dat je moet
interpreteren dat het niet je vertrekpunt moet zijn. Je gaat ervan uit contract is contract.
Dat kan je dus niet meer doen als de rechter.
,Tijdens tentamen: Wanneer hierover een vraag gesteld wordt, moet je vooral een afweging
laten zien en die twee stappen volgen. Je doet eerst uitleggen volgens de Haviltextnorm en
dan komt de rest.
Een au-pair heeft geen aovk als het doel van het daar zijn is de taal leren en/of cultuur van
het land eigen te maken, is dit niet de reden dan kan het wel als aovk worden aangemerkt.
Managementovereenkomst is geen aovk.
Loon kan geld zijn, kost en inwoning, vrije woning en andere verstrekking in natura. Vormen
staan ook in art. 7:617, maar een andere tegenprestatie is mogelijk. Fooien valt niet onder
loon.
Belangrijke indicatoren dat geen sprake is van een aovk maar van een zelfstandige zonder
personeel (ZZP-er) zijn:
Het doen van investeringen (eigen – kostbare- bedrijfsmidddlen)
Het lopen van ondernemingsrisico
Het werken voor diverse opdrachtgevers, de vrijheid van degene die arbeid verricht ten
aanzien van de werkindeling
Het ontbreken van zeggenschap van die opdrachtgevers over de wijze waarop de
werkzaamheden worden uitgevoerd
Het incidentele karakter van de opdracht
De mogelijkheid zich zonder toestemming te laten vervangen
Het werken vanuit een eigen werkruimte, het zelf zorg dragen voor
inkomensverzekeringen en de honorering op factuurbasis met BTW.
Hoe zit het bijv. met platformwerk?
Wat is platformwerk?
Wanneer met behulp van digitale middelen (website of app) gebruikers en aanbieders van
bepaalde diensten (schoonmakers, horecapersoneel, taxivervoerders) aan elkaar worden
gekoppeld, dan wel producten worden verkocht die vervolgens met de inzet van
arbeidskrachten worden geleverd (pakket- of maaltijdbezorgers). Er zijn vaak drie partijen:
platformbeheerder, dienstverrichter/arbeidskracht en de gebruiker/klant. Soms zijn er nog
andere betrokkenen zoals de leverancier van goederen die via het platform worden
aangeboden.
Deliveroo-zaken, onderstaande arresten niet verplicht.
Ktr. A’dam 23 juli 2018, ECLI:NL:RBAMS:2018:5183
➢ Deliveroo-bezorger ≠ werknemer
Nee geen aovk. De rechter ging ervan uit dat de bezorger heel goed wist wat hij tekende.
Rb A’dam 15 januari 2019, ECLI:NL:RBAMS:2019:198
➢ Deliveroo-bezorger = werknemer
De vakbond heeft namens de bezorgers geprocedeerd. Wel sprake van een aovk. De
zelfstandigen moesten zichzelf inschrijven bij kvk, maar dit moest eenzijdig van Deliveroo en
geen ruimte voor onderhandeling ook mbt salaris, want de app zegt wat je verdient. Een
zelfstandige kan wel onderhandelen.
Hof Amsterdam 16 februari 2021, ECLI:NL:GHAMS:2021:392
➢ Deliveroo-bezorger = werknemer
Er is bezorger is wel WN, dus wel AOVK.
HR 2022 is verwacht.
Er is conclusie AG: Parket bij HR 17 juni 2022, ECLI:NL:PHR:2022:578
, EU: ook sprake Platform Work
Proposal for a Directive on Platform Work
Er is een voornemen tot een voorstel voor een richtlijn, maar nog in beginfase. Het gaat dan
om richtlijn voor Platformwerk. Het zit in een beginfase.
o COM (2021) 762 final
Art. 4: Legal presumption
Als aan minimaal 2 van de 5 voorwaarden is voldaan dan is er een rechtsvermoeden dat er
sprake is van een aovk. Dit kan je weerleggen, maar de bewijslast ligt dan bij de WG.
1. effectively determining, or setting upper limits for the level of remuneration;
Wanneer het platvorm effectief vaststelt of bovengrenzen wat je krijgt. Degene die de
hoogte van de beloning bepaalt is je WG. Dat is al snel bij platform, tenzij het echt heel
open is. Let op: dit zou je ook kunnen gebruiken bij andere niet platform zaken die wel
over kwalificatie gaat, het wordt dan wel een relevant feit: wie bepaalt hoe hoog de
beloning is? Een echte zelfstandige kan zelf wel de hoogte bepalen.
2. requiring the person performing platform work to respect specific binding rules
with regard to appearance, conduct towards the recipient of the service or
performance of the work;
Als er specifieke bindende regels zijn waar een platformwerker zich aan moet houden,
zoals hoe je eruitziet en je gedrag jegens ontvanger. Bij bedrijven heb je vaak een
uniform. Je maakt dan deel uit van de organisatie en je bent WN. Platformbedrijven
draaien dat om. Je kan een tas aanschaffen van thuisbezorgd, maar dat hoeft niet.
3. supervising the performance of work or verifying the quality of the results of the
work including by electronic means;
Hoe werk je? Ratingsystemen, zo controleren sommige platformbedrijven hoe je werkt.
4. effectively restricting the freedom, including through sanctions, to organize one’s
work, in particular the discretion to choose one’s working hours or periods of
absence, to accept or to refuse tasks or to use subcontractors or substitutes;
Als ze verhinderd worden hun eigen tijden te bepalen of wanneer zij wel of niet werken.
5. effectively restricting the possibility to build a client base or to perform work for
any third party.
Als je wordt belemmerd of belet voor anderen werken. (Deliveroo laat ze vaak wel
werken voor anderen)
Europees werknemersbegrip
• De kwalificatie WN of zelfstandige is in de eerste plaats een nationale zaak.
• Maar door rechtspraak van HvJ EU over EU Richtlijnen ontstaat er een Europees
werknemersbegrip.
• Dit is ook in beweging! Zie bijv. de Yodel-zaak (april 2020)
Was ook een bezorger. Het was geen WN, omdat hij zelf kon bepalen wanneer hij werkt.
Het hof kijkt of je ingebed bent in de organisatie. Hij werkte te veel uren en de normen
van hun arbeidstijden overschreef. In UK moet je dan toeslag krijgen. Hij vorderde dat. Er
is een richtlijn over arbeidstijden, de arbeidstijden richtlijn, maar om te bepalen of de
richtlijn überhaupt van toepassing was moeten ze kijken of er sprake is van een aovk.
Anders hoefde zij ook niet naar de arbeidstijden richtlijn te kijken. Zelfstandigen mogen
zelf weten hoeveel zij werken. Stel dat we in NL hadden dan moeten we ook kijken naar
EU-recht omdat er voor de tijden een richtlijn is.
