LE3, leerdoelen Zieke Zuigeling Leerdoelen
Zuurbase evenwicht en elektrolyten
Het functioneren van de cel onder invloed van de pH beredeneren.
De nieren en de longen zorgen voor een juiste pH waarden.
Deze compenseren elkaar soms ook -> Het buffersysteem.
Een wisselende ph kan zeer schadelijk zijn voor de celen.
De pH in bloed (extracellulair) beïnvloed direct de pH in de cellen (intracellulair), en daar vindt de
stofwisseling plaats (celmetabolisme). De plasma pH moet constant blijven i.v.m. chemische
stofwisselingsprocessen gestuurd door enzymen. Een pH afwijking onder 6,8 kan dodelijk zijn.
De fysiologie (pH hoog en laag) ( zuren en basen) verklaren.
PH = acidose (zuur)
PH = alkalose (basisch)
CO2 (ontstaat door hypoventilatie) = pH (zuur)
CO2 (ontstaat door hyperventilatie) = pH (basisch)
De onderdelen en normaal waarden van de bloedgas benoemen.
Onderdelen bloedgas Waarde bloedgas
PH 7,35 – 7,45
PaO2 10 – 13,3 kPa = 75 – 100 mmHg
PaCO2 4,7 – 5,9 kPa = 35 – 45 mmHg
Bicarbonaat (HCO3) 22 – 26 mmol/liter
BE -3 - +3
Saturatie 96 – 100 %
Eerst pH beoordelen ( = zuur, = base)
CO2 beoordelen ( = base, = zuur)
Bic beoordelen ( = zuur, = base)
Wanneer 2 dezelfde letters (2x Z = zuur):
- CO2 (respiratoire component)
- Bicarbonaat en BE (metabole component)
Stappenplan:
- Sprake van acidose of alkalose?
- Komt het door de longen of door de nieren? (respiratoir/metabool)
- Is er sprake van compensatie? (respiratoir/metabool)
Volledig gecompenseerd bloedgas:
- De pH is normaal
- De PCO2 en het bicarbonaat hebben beide geen normaalwaarden
Gecombineerd bloedgas:
pH, CO2 en bicarbonaat zijn allemaal zuur of basisch
Het verschil aangeven tussen een arteriële en een veneuze bloedgas.
, Arteriële = slagaderlijk Veneuze = ader
Uitleggen wat H+ en natriumbicarbonaat voor functie hebben.
H+, waterstofion als zuur
Komt maar in kleine hoeveelheden voor.
- Extra laat het pH dalen.
Natriumbicarbonaat (HCO3) als base
Is een lichaamseigen stof en speelt als hoofdbestanddeel van de basische buffer een belangrijke rol in
het lichaam.
- Laat PH stijgen
- Metabool compenseren
- Kan zure afvalstoffen direct in het bloed neutraliseren
- Vastgezette zuren weer oplossen
- Alle overtollige zuren laten afvoeren
Beredeneren wat een respiratoire en metabole alkalose of acidose is.
Acidose of alkalose kan ontstaan door:
- De longen (= respiratoir) -> CO2
-- vanwege de CO2 die we kunnen uitademen
- De nieren (= metabool) -> BIC
eigenlijk hoort de maag ook tot metabool, maar nu focussen op alleen nieren en longen
-- omdat die kunnen sturen hoeveel bicarbonaat we kunnen uitplassen
Respiratoire acidose Metabole acidose
Respiratoire acidose = door de longen is het bloed te zuur Metabole acidose = door de nieren is het bloed te zuur
-> nieren gaan compenseren (bic en PH ook) -> longen gaan compenseren (pCO2 en Ph ook)
Er is teveel CO2 in het bloed -> zuur Er is te veel zuur (H+ ) of te weinig base (HCO3-)
Respiratoire alkalose Metabole alkaloses
Respiratoire alkalose = door de longen is het bloed te Metabole alkalose = door de nieren is het bloed te
basis basisch
Hyperventilatie -> meer CO2 uit dan geproduceerd
Er wordt te veel zuur (H+ ) uitgescheiden, of er is
Er is te weinig CO2 in het bloed -> base teveel bicarbonaat (HCO3-) aanwezig
De longen -> compenseren snel bij acidose en alkalose (minuten-uren)
De nieren -> compenseren langzaam bij acidose en alkalose (uren – dagen)
Beredeneren hoe de regulatie plaats vind met de longen en de nieren.
,Bloedgas compensatie:
Bij respiratoire acidose -> Effect langzaam (uren-dagen).
Het lichaam zal metabool proberen zuur uit te scheiden (nieren).
Hierdoor stijgt het bicarbonaat en daardoor de pH.
Bij metabole acidose -> Effect snel(minuten-uren).
Het lichaam zal respiratoir proberen zuur uit te scheiden (longen).
Hierdoor daalt het pCO2 en daardoor stijgt de pH.
De productie van het bicarbonaat wordt in de nier gereguleerd, terwijl H2CO3 omgezet kan worden
in CO2 (koolstofdioxide) en via de longen kan worden uitgescheiden. Verstoringen in het evenwicht
kunnen de pH van het bloed beïnvloeden, aangezien bicarbonaat basisch is en koolstofdioxide als
zuur kan gaan optreden.
Er zijn veel verschillende ziektebeelden die verstoringen in het zuur-base evenwicht kunnen
veroorzaken:
Respiratoire acidose -> Er is teveel CO2 in het bloed -> zuur
Meestal zie je bij deze groep patiënten dat de acidose metabool wordt gecompenseerd aangezien de
ventilatie problemen vaak al langer bestaan.
Oorzaken:
- Hypoventilatie /COPD
- Teveel sedatie /drugs
- anesthesie
- Hoofd trauma
- Neuromusculair
- Mechanische ventilatie
Respiratoire alkalose -> Er is te weinig CO2 in het bloed -> base
wordt veroorzaakt doordat er te veel koolstofdioxide wordt afgeblazen. Dit is de reden dat het helpt
om deze patiënten in een zakje te laten ademen: de uitgeademde koolstofdioxide bouwt zich op in
het zakje, waardoor de patiënt relatief meer koolstofdioxide inademt en de pCO2 zich weer kan
herstellen.
Oorzaken:
- Hyperventilatie
- Hypoxemie (Hypoxemie)
- Stress
- Longembolie
- Hyperventilatie bij mechanische beademing
Een metabole acidose -> Er is te veel zuur (H+ ) of te weinig base (HCO3-)
Oorzaak:
- verlies van bicarbonaat via de nieren
- verhoogde productie van zuur door melkzuuracidose (door slechte weefseloxygenatie)
- Diabetisch ketoacidose (wat kan ontstaan bij ontregelde diabetes mellitus)
- nierinsufficiëntie
- Alcoholisch /methanol
- Renaal falen/ uremie (nieren niet goed functioneren)
- Rhabdomyolyse (Rhabdomyolyse)
- Toxines
- Salicylaten, Ascal
- Diaree, ileostomie
, - intoxicaties
Een metabole alkalose -> Er wordt te veel zuur (H+ ) uitgescheiden, of er is teveel bicarbonaat (HCO 3-)
aanwezig.
Oorzaak:
- HCO3- retentie in de nier
- Corticosteroid therapie
- Braken, maagsonde
- diarree
- Diuretica therapie (plaspillen)
- Kalium tekort
- Teveel aan natrium bicarbonaat intake
- vaak verlies Cl- of H+ ionen
Uitleg geven over verschillende astruppen.
Astrup = een bloedgas
Wat is het verschil tussen arteriële en capillaire/veneuze bloedgassen?
- Capillair (vinger/hielprik) of veneus (uit een ader) zijn alleen de pH en het HCO3- betrouwbaar
De rest is niet goed te beoordelen.
- Bloedgas bepaling door bloedafname in de arterie (slagader)
pols→ arteria radialis
lies → arteria fermoralis
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nickymanita. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,18. Je zit daarna nergens aan vast.