Recht rondom migratie week 1: Inleiding in het migratierecht
Wat is migratie?
Het overschrijden van territoriale grenzen
Migratierecht: regels voor toegang, toelating en rechtmatig verblijf
Migratierecht – de bronnen
Mondiaal (op wereldniveau):
- Vluchtelingenverdrag;
- Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (IVBPR);
- Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK);
- Anti-Folterverdrag
Verbod op refoulemant (art. 3 Anti-Foltervedrag en art. 33 Vluchtelingenverdrag)
Betekenis: Als iemand emigreert naar NL en verblijfsvergunning aanvraagt, dat je die
persoon niet mag terugsturen naar lang van herkomst als dat persoon reëel risico loopt om
dood te gaan, mishandeld te worden, vernedert te worden. Als dat zo is mag die land jou niet
terugsturen naar land van herkomst.
Regionaal (Raad van Europa en Europese Unie)
- Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (art. 3 EVRM)
- Verdrag betreffende de Europese Unie. Hieruit volgt o.a. dat vreemdelingenbewaring alleen
is toegestaan als laatste middel.
Vreemdelingenbewaring moet laatste middel zijn.
Nationaal
Migratierecht –
ketenpartners
- Immigratie- en
Naturalisatiedienst
(IND) – uitvoering
vreemdelingenbeleid/toetsen aanvragen;
- Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) – uitvoering terugkeerbeleid vreemdelingen en
tegengaan illegaal verblijf;
- Koninklijke Marechaussee (KMar) – grenstoezicht;
- Vreemdelingenpolitie (VP) – illegaal verblijf en onrechtmatige instroom van migranten;
- Dienst Justitiële Inrichtingen – vreemdelingenbewaring;
- VluchtelingenWerk Nederland – ondersteuning asielzoekers en vluchtelingen;
- Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) – opvang asielzoekers;
- Raad van State, Afdeling bestuursrechtspraak, rechtbanken;
- Nationale ombudsman;
- DUO en gemeenten – inburgering.
1
,Verblijfsvergunning - asiel
Art. 29 en 34 Vw 2000.
Asielzoekers
Een verblijfsvergunning kan worden verleend aan de vreemdeling:
a. Die verdragsvluchteling is; of
b. Die aannemelijk heeft gemaakt dat hij gegronde redenen heeft om aan te nemen dat
hij bij uitzetting een reëel risico loopt op ernstige schade bestaande uit:
1. Doodstraf of executie;
2. Folteringen, onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen; of
3. Ernstige en individuele bedreiging van het leven of de persoon van een burger
als gevolg van willekeurig geweld in het kader van een internationaal of
binnenlands gewapend conflict.
En aan gezinsleden.
Verblijfsvergunning - regulier
Art. 1 Vw 2000:
‘Het verblijf van een vreemdeling in Nederland op grond van deze wet anders dan op de
gronden bedoeld in de artikelen 29 en 34.’
Bijvoorbeeld verblijf op grond van:
- arbeid;
- studie;
- gezinshereniging of
- gezinsvorming.
Zie art. 14 e.v. Vw 2000
Vragen en antwoorden
1. Waarom is voor het migratierecht tevens de Algemene wet bestuursrecht (Awb)
van belang?
Het vreemdelingenrecht wordt tot het bestuursrecht gerekend. De Awb is van toepassing
tenzij de vreemdelingenwet daarop uitzondering maakt.
2. Leg de regel lex specialis-lex generalis uit aan de hand van de Vw en de Awb en
zoek enkele wetsartikelen uit de Vw en de Awb om je antwoord te onderbouwen.
De Vreemdelingenwet 2000 is een lex specialis ten opzichte van de Awb (lex generalis).
Voorbeelden die dit duidelijk maken: art. 69 Vw, art. 72 lid 3 Vw etc.
3. De Vreemdelingenwet is een kaderwet. In welke lagere regelgeving is deze
wetgeving uitgewerkt? Wat kun je zeggen over deze lagere regelgeving?
De Vreemdelingenwet is uitgewerkt in het Vreemdelingenbesluit (Vb), Voorschrift
vreemdelingen (Vv) en Vreemdelingencirculaire (Vc). Deze lagere wetgeving dient binnen de
kaders van de hogere wetgeving te blijven. Voor de Vc – het beleid – is bovendien artikel
4:84 Awb van belang.
4. Waarom zal de wetgever voor wat betreft het vreemdelingenrecht hebben gekozen voor
gedelegeerde wetgeving? Hoe zie je dit terug in de actualiteit?
De keuze voor gedelegeerde wetgeving houdt verband met de wens om snel in te kunnen
spelen op gewijzigde (politieke) omstandigheden. Je ziet dat terug in de vele wijzigingen van
bijvoorbeeld het Vreemdelingenbesluit (ga naar overheid.nl, zoek het Vreemdelingenbesluit,
klik op de ‘i’ in de gekleurde balk (“Toon wetstechnische informatie”) en klik vervolgens aan
de linkerkant op het tabje ‘Wijzigingsoverzicht’).
5. Waarom is het een Rijkswet op het Nederlanderschap?
2
,Het is een Rijkswet omdat de wet voor het gehele Koninkrijk van toepassing is. Dit in
tegenstelling tot het vreemdelingenrecht. Zie Het Statuut voor het antwoord op de vraag wat
als ‘koninkrijksaangelegenheid’ heeft te gelden.
6. Welke rechtsbronnen moet een vreemdeling raadplegen die wil weten welke
voorwaarden worden gesteld aan de toegang en het verblijf in Nederland?
Het antwoord op deze vraag laat zien hoe complex en veelomvattend het migratierecht is:
Verdragen (bijvoorbeeld het Vluchtelingenverdrag, VN Kinderverdrag, EVRM, EU-verdrag,
EU-werkingsverdrag, Handvest voor de Grondrechten), secundair Europees recht (zoals
verordeningen en richtlijnen), Nederlands migratierecht (Vreemdelingenwet,
Vreemdelingenbesluit, Voorschrift Vreemdelingen, Vreemdelingencirculaire, maar ook
bijvoorbeeld de Wet arbeid vreemdelingen) en overigens Nederlands recht (bijvoorbeeld de
Algemene wet bestuursrecht, Algemene wet op het binnentreden).
Recht rondom migratie week 2: Grensbewaking, toegang, visa en verblijf
3
, Sommige EU landen zijn geen Schengenland en
sommige landen zijn geen EU land.
Grenzen en grensbewaking
Grensbewaking (zie art. 1.3 en hfst. 4 Vb 2000)
- Buitengrenzen Schengen (zie art. 2, punt 2, SGC): grenscontroles (zie
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/europese-unie/vraag-en-antwoord/welke-
landen-zijn-schengenlanden);
- Binnengrenzen Schengen (zie art. 2, punt 1, SGC): geen grenscontroles, maar wel
legitimatieplicht met geldig reisdocument;
- Mobiel Toezicht Veiligheid (binnengrenscontroles, zie art. 4.17a Vb 2000).
Doel is tegengaan illegale immigratie en grensoverschrijdende criminaliteit;
Wie is er belast met de bewaking/het toezicht?
Koninklijke Marechaussee is belast met bewaking/het toezicht.
Heeft Nederland buitengrenzen van het Schengengebied?
Ja, Schiphol o.a.
Reizen binnen en buiten Schengengebied
- Binnen Schengengebied: geen systematische controles;
- Buiten Schengengebied: systematische controles verplicht (zie art. 5 en art. 7 SGC.
Toegang: voorwaarden derdelanders o.g.v. SGC
Art. 6, lid 1, SGC
- Reisdocumenten;
- Paspoort dat nog 3 maanden geldig is;
- Paspoort dat niet langer dan 10 Jaren eerder is verstrekt;
- En zie A1/4.1 Vc;
- Visum kort verblijf;
- Geldt alleen voor derdelanders met nationaliteit genoemd in bijlage I van Verordening
2018/1806;
- Voorwaarden visum kort verblijf (art. 10 lid 3 Visumcode);
- Doel van het verblijf en de verblijfsomstandigheden;
- Bestaansmiddelen. Wat is het referentiebedrag in NL?;
- Gewaarborgd vertrek (reisbiljet of garantiesom);
- Signaleringen.
Aantekening:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018R1806&from=ro
4
