100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Rechtsfilosofie II, variant B - Hoorcollege 1-6 €3,99
In winkelwagen

College aantekeningen

Rechtsfilosofie II, variant B - Hoorcollege 1-6

 17 keer verkocht

Hoorcollege aantekeningen voor rechtsfilosofie II, variant B

Voorbeeld 2 van de 16  pagina's

  • 16 maart 2016
  • 16
  • 2015/2016
  • College aantekeningen
  • Onbekend
  • Alle colleges
Alle documenten voor dit vak (5)
avatar-seller
LisetteKnoop
Rechtsfilosofie II
HC 1: Gelijk hebben en gelijk krijgen
Argumentatie – Gelijk hebben en gelijk krijgen komen nu eenmaal niet op hetzelfde neer: mensen kunnen ten onrechte
worden overtuigd door drogredeneringen, net zo goed als deugdelijke redeneringen niet altijd doel treffen.
We gaan het niet hebben over typisch juridische argumentatie. ‘De betekenis van de feiten’, wat heeft academische
literatuur over juridische argumentatie betekent voor de rechtspraktijk? Niets.
(In)formele argumentatie – Ook de rechtspraktijk bestaat voor een groot deel uit informele argumentatie, (overleg,
onderhandeling etc.) met alle redenen en drogredenen van dien.
Drogredeneringen - Drogredenering: premissen (aangevoerde argumenten) lijken te strekken tot de conclusie maar doen
dat niet. Conclusie kan even goed kloppen, maar niet op de aangevoerde gronden (misschien zijn er betere gronden/
argumenten tot diezelfde conclusie).

Overzicht:
I. Inleiding/ casuïstiek
II. Logica
III. Proces, procedure, product – denken wij logisch? Denken en redeneren.
IV. Betekenis – semantiek, betekenistheorie. Gebruik van woorden in verschillende betekenissen.
V. Waarheid – waarheid bestaat niet = fatale zelfbetrokkenheid. Dan kan dat dus ook niet waar zijn. Er is een
waarheid met allerlei kwalificaties.
VI. Belang van logica voor argumentatie
VII. Tautologie, tegenspraak, zelfbetrokkenheid
VIII. Noodzakelijke en voldoende voorwaarden – gaat veel mee mis. Bewijsrecht. Heroïne in dakgoot arrest – halve
kilo in dakgoot. Verdachte: alternatieve verklaring. Tenlastelegging is een voldoende voorwaarde. Alternatieve
voldoende voorwaarden.
IX. Gelijkheid en verschil – ‘we beginnen bij u, de andere komen ook nog wel aan de beurt’.
X. Inductie en andere enthymematische argumentatie – argumentatie op grond van verzwegen premissen. Inductief –
wat geldt voor gegeven gevallen, geldt voor alle gevallen.
XI. Abductie – Het biertje waar je je op verheugd had staat niet meer in de koelkast, je hebt een huisgenoot. Wat
gebeurt vaak? Mensen beschuldigen elkaar. De ander kan een alternatieve verklaring geven. Default explanation;
de standaardverklaring bij gebreke van bijzondere omstandigheden. Meest gebruikte argumentatie; ‘het zal zo wel
zijn’.
XII. Statistiek, samenloop, causaliteit – mensen die wijn drinken zijn minder gewelddadig dan mensen die bier
drinken. In Kopenhagen werden folders verspreid; drink liever wijn dan bier. Wat zat hier achter? Vrouwen
drinken wijn en mannen bier, simpel onderzoek waar men aan voorbij was gegaan. Valkuilen. Dingen gaan
samen, dus er is een oorzakelijk verband, of niet.
XIII. (On)waarschijnlijkheden – 1 op de miljoen kans dat het DNA van de verdachte is. je denkt aanvankelijk dat je de
dader hebt. Er zijn 2 miljoen mannen in noord Londen, de kans is dus 50% dat hij het is.
XIV. Kansen, keuzen, gevolgen
XV. Feiten, normen en waarden – jij-bak. De ene huisgenoot zegt tegen de ander: ga eens wat sporten, wat ben je dik.
Wat zeg je dan terug? Bemoei je er niet mee. Jij-bak? Je zegt iets wat je zelf niet doet. Volstrekte drogredenering.
XVI. Weten en beter weten – wat hebben aan opiniepeilingen? Mensen vinden iets, wat zegt dat? Niets. Wat mensen
menen te weten is totaal iets anders van wat mensen moeten weten.
XVII. Ad Hominem v. Ad Rem – voorbeeld: vergadering in grote stad over volkshuisvesting. In binnenstad of in
buitenwijk? Discussie. Doe dat in een nieuwe buitenwijk, dan kun je voor minder geld veel meer huizen bouwen.
Klopt dat? Zit iets in. Je kunt ook bedenken waarom het in de binnenstad goed is. Vrij snel zegt iemand, woont u
zelf niet in een kapitaalpand vlak bij het plangebied? Je speelt op de man en niet op de zaak. Veel mensen zijn
geneigd om daarop in te gaan, dan ben je verloren. De zaak zelf is dan uit zicht.
XVIII. Weigering om te argumenteren/ verborgen en echte argumentatie
XIX. Grenzen van argumentatie – je kunt niet alles beargumenteren.
XX. Overbodigheid van argumentatie
XXI. Serendipiteit – hoe kom je aan goede argumenten? Logica brengt ons van A naar B, verbeelding brengt ons
overal. Hoe wij nadenken heeft met logica niets te maken. Hoe kun je het proces van argumentatie toch min of
meer sturen?
XXII. Wat is een betoog?
XXIII. Argumentatie, retorica, moraal, fatsoen
XXIV. De mens denkt, God lacht – de mens denkt alleen maar en de waarheid ontsnapt haar zo.

‘Op de man’ - Voorbeeld: econoom wordt op e televisie ondervraagd over de crisis: ‘Liever geen arbeidsmigratie’.
Interviewer: - Maar is dit niet hetzelfde als wat de PVV stelt? Econoom spreekt dat tegen, want wil niet met de PVV
worden geassocieerd, lukt niet, trekt aan het kortste eind.. (maar kan dus even goed gelijk hebben..).
Analyse (technisch..) – wat was de kwestie? Arbeidsmigratie. Interviewster begon over iets wat er niets mee te maken had,
maar het leek wel of het ermee te maken had – dat is retorica.
Bron van een standpunt verward met de aannemelijkheid van hetzelfde standpunt: ‘genetische drogredenering’, indirect op
de man spelen, ‘ad hominem’

, Econoom had dus kunnen zeggen: - u begaat een categoriefout, een niet-logische, informele drogredenering, door
verwarring van de kwaliteiten van een spreker met de aannemelijkheid van zijn standpunten..
Praktische antwoorden – werkt natuurlijk niet (altijd), beter (en overigens willekeuriger): - aardig te horen dat Wilders ook
wel eens verstandige dingen zegt (of iets dergelijks dus) – retorisch goed antwoord. Achtergrond is theorie. Retorica =
praktische slagvaardigheid.

Drie stadia
1. Herkenning van drogredeneringen,
2. Analyse (logia, andere theorie) – waar gaat het om?
3. Doelmatig antwoord: hoe breng je het?
Gaan als het goed is in elkaar op. 2. Is ongeveer eenduidig, ‘logisch’, 3. Is ook retorica (mede bepaald door spreker,
hoorder, onderwerp, belang etc.)
Analyse is eenduidig, logica is een vak wat is wel willekeurig? Het derde stadium, wat ga je ermee doen? Is afhankelijk
van spreker en hoorder.

Argumentatietheorie v. Retorica
- Argumentatietheorie gaat over (logische) geldigheid van redeneringen: strekken argumenten/ premissen tot conclusie
gaat over product. Wat is argumentatie waard? Geldig of niet? Klopt het?
- Retorica gaat over ‘doelmatigheid’ van argumentatie (in ruime zin) als proces, afhankelijk van sprekers, betoog,
hoorders en nog veel meer. Komt iets over? Weet het mensen te overtuigen? Werkt het?
Radicale onderscheid tussen product en proces begint pas in de 18e eeuw, bij Kant.

Retoriek van drogredeneringen – Drogredenering (redenering die geldig lijkt maar dat niet is) = dus: logisch ongeldige
maar retorische min of meer effectieve ‘redenering’. Het is de retorica van drogredeneringen die het vak interessant maakt.
Volstrekt drogredelijk wat tegen de econoom wordt ingebracht, maar hij ging toch mee.

Analogie, feiten en normen - Nog een voorbeeld: twee bergbeklimmers in ‘gesprek’. Eén van hen zou een stervende
Sherpa hebben achtergelaten. De ander: - Dat doe je niet! ‘Dader’: - Flauwekul, op de snelweg rijden mensen ook door als
een ongeluk is gebeurd. – probleem van de valse analogie.
Problemen: o.a. valse analogie (analogie = ‘twee dingen zijn niet hetzelfde maar uiteindelijk toch wel’- achterliggende
gelijkenis. Berghelling is geen snelweg. En (zelfs als de analogie wel opgaat): zijn/ behoren (is/ought). Feiten v. Normen.
Wat stelt de spreker? Je deed dat verkeerd, dat mocht niet, het is niet goed om.. = norm (of evaluatieve uitspraak). Eén
ding kan nooit, een norm bevestigen aan de hand van feiten. Hij had kunnen zeggen: op de snelweg doen mensen het ook
verkeerd, als de analogie al opgaat. Dus zeker fataal is de tegenstelling tussen normen en feiten. Je kunt niet zeggen dat de
norm niet klopt, omdat mensen iets doen of laten.

Gelijkheid, precedent - Geschrapte advocaat: waarom word ik wel aangepakt en zo veel andere advocaten niet? dat is toch
oneerlijk? Verwante problemen in precedenten en beroep op gelijkheidsbeginsels: ‘Not all precedents are good precedent
and the fact that it has been done before indicates that it is high time we stop doing it now’ (Lord Simon, House of Lords).
Wat zij men terug? ‘We beginnen bij u!’ hetzelfde feiten – normen verhaal. Hij heeft het verkeerd gedaan, hij wordt
geschrapt (juridisch normatief). Tegenargument: anderen worden anders behandeld (feit). Relevantie? Niets. Hoe sterk ook
het tegendeel lijkt. Hoe de één feitelijk wordt behandeld zegt niets over hoe men moet worden behandeld.
Juristen denken dat het om precedenten gaat. Hoe heeft de HR in een vergelijkbaar geval besloten? Voor de praktijk klopt
dat ook wel. Maar wat zegt een precedent logisch argumentatief? Niets, waarom? Het kan een verkeerde beslissing zijn
geweest. – onderscheid tussen feiten en normen. Rechter is geen wetgever.

Tu quoque - Verwant: tu quoque of ‘jijbak’ (jij ook): ‘u hebt ongelijk wat u doet/ zegt niet wat u zegt’ = tegenspraak.
Conservatief voorman pleit voor levenslange monogamie ook ten gunste van kinderen maar blijkt er zelf meerdere
gezinnen op na te houden. Weer: feiten zijn geen normen. Zegt dat iets over zijn standpunt? Zijn levenswandel zegt daar
niets over. Toch een machtig wapen. Antwoord: ‘verontschuldigingen!’..

Ad hominem – Tu quoque (de ‘jijbak’ dus) is een argument ad hominem, in plaats van ad rem: verwisseling van bron
(geloofwaardigheid) en stelling (te toetsen onafhankelijk van bron).
‘vooringenomen buurtbewoner’ (casus sociale woningbouw) t/m niet toetsbare getuigenissen.
Kan een rechter alles toetsen wat een getuige zegt? Nee. De rechter is er zelf niet bij geweest, alles wat er is aan bewijs laat
een oneindig aantal mogelijkheden open. Getuigen roepen we op, alleen maar als de getuige iets vertelt wat we nog niet
wisten. Getuigenis is bij voorbaat niet volledig toetsbaar. Betrouwbaarheid beoordelen? Ad hominem, hoe betrouwbaar is
iemand? Kan je iemand geloven op zijn of haar woord? Uitgangspunt: argumentatie moet ad rem zijn. Vaak genoeg
gedwongen om ad hominem te redeneren, wat hij zegt kunnen we niet toetsen.

Argumentatietheorie/ retorica – geldigheid van argumentatie v. (veel complexere) regels en richtlijnen voor overtuigend
betoog: altijd ad hominem.. ook in doelmatige ontmaskering van drogredeneringen en argumentatie in het algemeen.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LisetteKnoop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 65309 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€3,99  17x  verkocht
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd