Leereenheid 3 Minor Kind & Jeugd
Romy Singewald
Leereenheid 3: Zieke zuigeling
Zuurbase evenwicht en elektrolyten
Zuurbase evenwicht = evenwicht tussen de zuren en basen (uitdrukken
in pH)
Respiratoire component = betreffende de ademhaling (CO2)
Respiratoire acidose en alkalose
Metabole component = “niet-betreffende de ademhaling” (bicarbonaat)
metabole acidose en alkalose
Het functioneren van de cel onder invloed van de pH beredeneren.
De zuurgraad (pH-waarde) in het lichaam is ontzettend belangrijk voor meerdere processen in het
lichaam. Voortdurend vindt er een dreigende verstoring plaats van het zuurbase-evenwicht. Dit komt
omdat bij de stofwisseling zure producten het lichaam binnen komen, maar ook alkaliserende
producten. Bovendien wordt er tijdens het cel metabolisme veel CO2 geproduceerd. Dit moet dus
constant gereguleerd en gecompenseerd worden. Het lichaam kent twee mogelijkheden van
compensatie om het zuurbase-evenwicht in balans te houden: het gebruik van het ademhaling stelsel
en de nieren.
Bicarbonaat (basisch) doen de nieren. Die kunnen bicarbonaat vasthouden of uitplassen
CO2 -> Hoe meer je ademt hoe minder zuur
Wanneer de zuurgraad (Ph) van iemand te laag is betekent dat dat men verzuurd is-> acidose.
Je kunt ook basisch zijn, hoge ph-> alkalose. Basen binden zich aan koolzuur, dat wordt uitgeademd.
Fysiologie (pH hoog en laag) (zuren en basen) verklaren.
Lage pH = acidose (zuur)
Hoge ph = alkalose (basisch)
Hoge bicarbonaat = Basisch
Laag bicarbonaat = Zuur
Hoge CO2 = Zuur (hypoventilatie)
Lage CO2 = Basisch (hyperventilatie)
De onderdelen en normaalwaarden van het bloedgas benoemen.
Onderdelen bloedgas Waarde bloedgas
pH 7,35 – 7,45
PaO2 10 – 13,3 kPa = 75 –100 mmHg
PaCO2 4,7 – 5,9 kPa = 35 – 45 mmHg
Bicarbonaat (HCO3) 22 – 26 mmol/liter
BE -3 / +3
Saturatie 96 – 100%
Analyseren bloedgas
1. Beoordeel de PH
2. Beoordeel de PaCO2
3. Beoordeel het Bicarbonaat
1
, Leereenheid 3 Minor Kind & Jeugd
Romy Singewald
Stappenplan:
- Sprake van acidose of alkalose?
- Komt het door de longen of door de nieren? (respiratoir/metabool)
- Is er sprake van compensatie? (respiratoir/metabool)
Volledig gecompenseerd bloedgas:
- De pH is normaal
- De PCO2 en het bicarbonaat hebben beide geen normaalwaarden
Oorzaak onbekend?? Kijk dan naar de PH (dichtbij de onder- of bovengrens)
Gecombineerd bloedgas: pH, CO2 en bicarbonaat zijn allemaal zuur of basisch
Het verschil aangeven tussen een arteriële en een veneuze bloedgas.
Arteriële bloedgas: wordt afgenomen vanuit een slagader (zuurstofrijk).
Veneuze bloedgas: wordt afgenomen vanuit een vene. Dit is gemakkelijker en minder pijnlijk voor de
patiënt (zuurstofarm).
Uitleggen wat H+ en natriumbicarbonaat voor functie hebben.
Het bicarbonaat buffersysteem bestaat uit koolzuur (CO3) en natriumbicarbonaat (NaHCO2). Als een
sterk zuur wordt toegevoegd dan zal dit reageren met het natriumbicarbonaat waarbij er koolzuur en
keukenzout wordt gevormd. De pH verandert hierdoor nauwelijks.
H+ is een concentratie waterstofionen in de extracellulaire vloeistof, omdat deze zo laag is wordt de
concentratie uitgedrukt in PH. Bicarbonaat houdt de zuurgraad in het bloed constant.
- H+, waterstofion als zuur→ komt maar in kleine hoeveelheden voor. Extra laat het pH dalen.
- Bicarbonaat HCO3- als base= actuele bicarbonaat (buffer systeem) → metabool te
ondersteunen. Laat het ph stijgen, basischer worden. Metabool compenseren.
Beredeneren wat een respiratoire alkalose of acidose is (ontregelingen).
Respiratoire acidose (ZZ = zuur pH en zuur CO2):
Primair het gevolg van een alveolaire hyperventilatie met een stapeling van het CO2.
Oorzaak bv. Depressie van het ademcentrum, hypoventilatie en een luchtwegobstructie
Respiratoire alkalose (BB = basisch pH en basisch CO2):
Arteriële CO2 primair verlaagd door een hyperventilatie er wordt meer CO2 uitgeademd dan
geproduceerd. Altijd toename van de alveolaire ventilatie
Oorzaak bv. Koorts en bij gebruik van adrenaline.
Metabool gecompenseerde respiratoire acidose:
CO2 te veel en Bicarbonaat te veel
Normale PH door het compenseren van Bicarbonaat
Beredeneren wat een metabole alkalose of acidose is (ontregelingen).
Metabole acidose (ZZ = zuur pH en zuur bicarbonaat):
De concentratie van het bicarbonaat in het plasma verlaagd.
Oorzaak bv. Bij ontregelde diabetes mellitus, diarree of nierinsufficiëntie
Metabole alkalose (BB = basisch pH en basisch bicarbonaat):
Primair een verhoogde concentratie van bicarbonaat in het plasma of een te kort aan
waterstofionen.
Oorzaak bv. Braken en het gebruik van diuretica.
2
, Leereenheid 3 Minor Kind & Jeugd
Romy Singewald
Meer uitleg:
Acidose:
Als je bloed te zuur wordt, probeert je lichaam dit te herstellen. Je gaat sneller en dieper ademhalen,
zodat zure stoffen je lichaam kunnen verlaten. Deze zure stoffen worden opgelost in de lucht die je
uitademt. Ook kunnen je nieren meer zure stoffen gaan uitscheiden via je urine.
Metabole: Je bloed verzuurt, doordat je stofwisseling verstoord is.
Oorzaak: verlies van bicarbonaat via de nieren, diabetisch ketoasidose, nierinsufficiëntie, toxines
Respiratoir: Bij deze vorm van acidose ligt het probleem in de longen. Doordat je longen niet goed
functioneren kunnen zure stoffen je lichaam niet goed via de ademhaling verlaten. Respiratoire
acidose kan zowel acuut ontstaan als chronisch zijn.
Oorzaak: Hypoventilatie /COPD, Teveel sedatie /drugs, anesthesie, Hoofd trauma, Neuromusculair en
Mechanische ventilatie
Alkalose:
Als je bloed te basisch wordt, probeert je lichaam dit te herstellen. Je gaat minder ademhalen zodat
een kleiner aantal zure stoffen je lichaam kunnen verlaten via de lucht die je uitademt. Ook kunnen
je nieren het uitscheiden van zure stoffen via je plas beperken en vergroten.
Metabole: Als je bloed te basisch wordt doordat je stofwisseling verstoord is.
Oorzaak: Kalium te kort, Corticosteroid therapie, Braken, maagsonde, diarree, Diuretica therapie
Respiratoire: Deze vorm van alkalose komt meestal doordat je te snel of te diep ademt, ook wel
hyperventilatie genoemd. Hierdoor verlaten te veel zure stoffen je lichaam via de ademhaling
verlaten.
Oorzaak: Hyperventilatie (bij mechanische beademing), Hypoxemie (Hypoxemie), stress en
longembolie
3
, Leereenheid 3 Minor Kind & Jeugd
Romy Singewald
4
