College aantekeningen
COLLEGEAANTEKENINGEN 2021 recht & maatschappij
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
College aantekeningen alle weken recht & maatschappij 2021 Tilburg University Rechtsgeleerdheid jaar 3
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Recht en maatschappijHC 1
Empirisch: gaat over werkelijkheid, je verwijst niet naar het recht, maar naar de werkelijkheid.
Empirisch onderzoek =Systematisch waarnemen van de werkelijkheid
Empirische claim is bijvoorbeeld “mannen verdienen meer dan vrouwen”.
Rechtstaat= Legaliteit + Trias politica (machtenscheiding) + Grondrechten + rechtelijke toetsing
Anomalieën en onopgeloste kwesties:
- Wat is eigenlijk legaliteit? Is legaliteit altijd goed?
- Bestaat er wel zoiets als een trias politica? En kan een zuivere trias eigenlijk wel werken?
- Welke grondrechten? En welke beperkingen aan grondrechten?
- Rechterlijke toetsing: maar hoe ver en voorzien van welke drempels?
Kortom: we moeten een spadediepte dieper slaan..
Rechtsstaat is geen juridisch begrip (met kleine uitzondering in TFEU art. 2 en 7)
Maar theoretisch begrip, maar wat is dat eigenlijk?
Het rechtsstatelijk basisprincipe: staat gebonden aan het recht
Maar: wat zegt dit?
De staat is gebonden aan het recht, dus:
- Staat? Recht? Binding?
Drie uitlopende invullingen:
- Hobbes: De rechtsstaat als orde (vis-à-vis wanorde)
-Locke: de rechtsstaat als gebonden staatsmacht (vis-à-vis ongelimiteerde staatsmacht) incl verzet
- Van Augustinus tot Nussbaum: de rechtsstaat als rechtvaardige inrichting van de samenleving (vis-à
vis de onrechtstaat)
De rechtsstaat: dunne en dikke definities:
Tamanaha, On the Rule of law:
Alternative rule of law formulations Thinner > to> Thicker
Formal versions: Rule by law > Formal legality > Democracy + legality
Substantive versions: Individual rights > Right of Dignity and/or Justice > Social welfare
dun naar dik
Dit vak:
Formele versie, niet heel dik
Niet rule by law maar ook niet heel dik
DUS: Rechtstaat = legaliteit+ rechtszekerheid + rechtsgelijkheid
College 2
Het maatschappelijk belang van de rechtsstaat: De aanleiding
Ambitie Ministerie BZK: bestuur t.b.v. economische groei
Zouridis et al, 2017: onderzoeksvragen
- verband tussen bestuurlijke instituties en economische sociale effecten in de literatuur
- Verband tussen good governance en economische/ sociale effecten in het bijzonder
- Hoe zijn bestuurlijke instituties verbonden met economische/sociale effecten?
, Bestuurlijke instituties: karakteristieken van de inrichting en functioneren openbaar bestuur (in brede
zin) dus GEEN beleid
Bevindingen:
- Bestuurlije instuties doen ertoe en good governance doet ertoe
Karakteristieken lijken universeel en niet contextueel (ontwikkelingslanden)
- Welke karakteristieken?
Casus Nogales
welvarend en veilig / laag ontwikkeld en onveilig stadsgrens
Drie theorieën:
1. Natuurlijke hulp: Zee, oliën, goud, grondstoffen ect. Klopt niet altijd
2. Culturele verklaring, Max Weber (werk, sparen ect)
3. Instituties (zorgen voor welvaart/ veiligheid)
Correlatie is nog geen causatie..
Dus: Statistisch significante correlatie tussen rechtsstaat en welvarende landen, tevreden burgers,
competitieve economieën en human development, maar:
1. Welke rechtsstaat (dik/dun/formeel/materieel?)
2. Correlatie, maar is er ook een causaal verband? Wat is de oorzaak en het gevolg?
3. Wat zijn de onderliggende mechanismen?
Zorgt welvaart voor rechtsstaat of zorgt rechtsstaat voor welvaart? Wat veroorzaakt wat?
Welke rechtsstaat?
Uiteenlopende theorieën bevestigd:
- De handhavende rechtsstaat (eigendomsbescherming + naleving contracten)
- De Weberiaanse rechtsstaat
- De federale rechtsstaat (checks and balances)
Mijn data:
- met of zonder mensenrechten; kan niet statistisch worden vastgesteld
- Wel correlatie voor democratie, maar ook zelfstandige correlatie
- Op het hoogste niveau veel uitbijters (zowel naast klassieke rechtsstaten ook autoritaire
rechtsstaten en verzorgingsstaten)
Statistisch moeilijk vast te stellen: longitudinaal onderzoek is schaars
Instituties doen zelf niets (zie artikel Glaeser, Laporta &Lopez- De silanes) , maar steunen op
maatschappelijk fundament (social cohesion)
Dus wat is oorzaak en wat is gevolg? Theorieën
Onderliggende mechanismen:
- institutionele economie: collectieve actie + predatory behaviour
- Macrosociologie: vertrouwen – sociaal kapitaal – sociale cohesie
- Bestuurskunde: een neutrale en procedureel rechtvaardige (quality of government/ niet corrupte)
overheid verzekert legitimiteit, naleving en public cooperation.
Week 3
Het rechtsstaatprisma en de juridische hoofdkleur
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pleunvandijk68. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen