Samenvatting
Samenvatting Taal blok A
- Vak
- Taal
- Instelling
- Hogeschool Utrecht (HU)
Samenvatting van 23 pagina's voor het vak Taal aan de HU (Taal blok A)
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Taal blok AHoofdstuk 5 – geletterdheid: lezen
Definitie van lezen: het achterlaten van de betekenis van geschreven taal
Lezen doe je als:
- Informatie nodig hebt
- Wil weten hoe je iets moet doen
- Mening te vergelijken
- Wil genieten
5.1 achtergronden
We maken onderscheid tussen twee soorten kennis
1. Kennis van de taal
2. Kennis van de wereld
5.1.1 het belang van lezen
Om volwaardig deel te kunnen uitmaken van de maatschappij, moeten we verschillende
teksten kunnen gebruiken en begrijpen. Geletterd zijn betekent dat dat je de techniek van
het schrijven en lezen beheerst en dat je teksten kunt kiezen en begrijpen die passen bij het
doel wat je wilt behalen. Als iemand dat niet kan wordt van functioneel alfabetisme
gesproken of van laaggeletterdheid
Het kunnen begrijpen van teksten is van belang om te:
- Kunnen leren
- Kunnen deelnemen aan de maatschappij
- Kunnen genieten van lezen
Taalvaardigheden: lezen, luisteren, spreken, schrijven. Deze hebben verschillende functies:
- Expressieve functie
- Communicatieve functie
- Conceptualiserende functie
Receptieve vaardigheden = lezen en luisteren > geen direct meetbaar product
Productieve vaardigheden = spreken en schrijven > direct meetbaar product
Verschillen:
- Bij lezen en schrijven is de gesprekspartner afwezig
- Het taalgebruik in geschreven teksten is formeler
Modellen van lezen
- Bottom-up model > lezen verloopt van lagere-orde-processen (letter en
woordkennis) naar hogere-orde-processen (begrip). Letters worden herkend door
de onderscheidende kenmerken (visuele discriminatie) en worden dan gekoppeld
aan een klank (teken-klankkoppeling). Daarna wordt er pas betekenis gegeven.
- Top-downmodel > van hogere-orde-processen naar lage. Op basis van visuele
informatie activeert de lezer zijn eerder opgedane kennis en vormt hij
verwachtingen (hypothese).
, - Interactieve model > lagere en hogere-orde-processen beïnvloeden elkaar. Een goed
verlopend woordherkenningsproces zorgt dat begrip makkelijker tot stand komt
terwijl door hogere processen de herkenning sneller tot stand komt.
Wat doet een geoefende lezer als hij leest
- Hij heeft een leesdoel
- Hij maakt gebruik van aanwijzingen rondom de tekst
- Hij roept eerder verworven kennis op
- Hij kiest voor een bepaalde leesmanier
- Hij maakt al lezend steeds gebruik van zijn kennis van de taal
- Hij gaat tijdens het lezen na of hij de tekst nog steeds begrijpt
- Hij bepaalt na het lezen of zijn leesdoel bereikt is
5.1.2 de rol van de school
Om betekenis te geven aan wat hij/zij leest, combineert een lezer verschillende kennis:
- Orthografische en fonologische kennis
Letterkennis, de klank van de letters, klankcombinaties
- Morfologische kennis
Opbouw van woorden, betekenis af te leiden
- Semantische kennis
De juiste context
- Syntactische kennis
Grammatica
- Tekstuele kennis en pragmatische kennis
Welke tekstsoorten zijn er
Kennis van de wereld
Het soort kennis dat je nodig hebt om bepaalde zinnen goed te interpreteren heet kennis van
de wereld.
5.4.1 Fasen in de geletterdheidsontwikkeling
Ontluikende geletterdheid = kinderen hebben al een notie van geschreven taal
Betrokkenheid
Om geletterd te worden, moeten kinderen actief betrokken worden bij mensen, materialen
en gebeurtenissen en zo ervaringen opdoen met het plezier dat geschreven taal kan
verschaffen. De thuissituatie speelt een belangrijke rol. De kinderen moeten betrokken
worden om zelf te gaan lezen en schrijven.
Beginnende geletterdheid
- Voorlezen
- Praten met boekentaal
- Zelf lezen
- Informatieve boeken
- Leesrichting leren
- Vanaf groep 2 > klanken en letters
- Vanaf groep 3 > elementaire leeshandeling = het omzetten van geschreven taal in
klanken
, Gevorderde geletterdheid vanaf groep 4
- In groep 3 hebben de kinderen leren lezen en schrijven
- Lezen verschillende soorten teksten
- Teksten worden langer
- Mening vormen
- Om doelen te bereiken
- Leren over verschillende teksten
Van belang bij lezen op school:
- Leesomgeving
- Leren over lezen
- Rijke leeromgeving
- Motiverende activiteiten
- Praten over boeken op school
5.5.1 inhouden
- Boekoriëntatie en verhaalbegrip: ontdekken dat verhaal en illustraties samenhangen.
Praten over verhalen en interactief voorlezen.
- Relatie tussen gesproken en geschreven taal en functies van geschreven taal:
met een briefje iets aan ouders vragen, namen op stoelen en een taaltekening
maken.
- Taalbewustzijn en alfabetisch principe: verschil tussen de vorm en betekenis van
een woord > objectivatie
- Functioneel schrijven en lezen: uit zichzelf lezen of schrijven
- Technisch schrijven en lezen: vanaf groep 3, klankzuivere woorden en niet-
klankzuivere woorden. Bij lezen moeten de leerlingen de elementaire (basis)
leeshandeling onder de knie krijgen. Relatie tussen letter en klank. Eerst
klankzuiver. De elementaire leeshandeling komt in de volgen fases aan bod:
• Leesrichting
• Visuele discriminatie (letters onderscheiden)
• Teken-klankkoppeling (letters verklanken)
• Auditieve synthese (verklankte letters in de volgorde plakken tot een woord)
- Begrijpend lezen en schrijven: interessante en functionele teksten aanbieden
-
5.5.2 didactiek
Aanpakken voor leesvaardigheidsontwikkeling van leerlingen te stimuleren
- De leesomgeving:
Voor groep 1/2 een rijke leesomgeving door materiele: een leeshoek, themahoek,
een lettermuur. En door niet immateriële: belangstelling, strategieën voor
bijvoorbeeld het kiezen van een boek, gesprekken voeren, aanmoedigen.
Voor groep 3/4 krijgen leerlingen formele lees- en schrijfinstructie: elementaire
leesniveau: korte zinnen en klankzuivere woorden. Veel voorlezen hierdoor komen
kinderen in aanmerking met moeilijkere boeken. Hoeken en informatieve boeken.
- De leesmotivatie:
Belangrijke taak van de leerkracht. Kinderen moeten een vrije keuze in boeken
hebben.
- Tussendoelen beginnende geletterdheid in groep 1/2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper clairesoesbergen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen