H1 Wat is criminaliteit?
1.1 Strafbaar gedrag
• Waarde: Een principe dat mensen belangrijk vinden om na te streven.
• Norm: Gedragsregels afgeleid van waarden.
• Rechtsnormen: Wettelijk vastgelegde gedragsregels.
Norm-overschrijdend gedrag wordt strafbaar wanneer rechtsnormen overtreden
worden.
Criminaliteit: elk door de overheid bij wet strafbaar gesteld gedrag.
(Juridische definitie)
Alle misdrijven die in de wet omschreven staan. (Heersende
opvatting)
Misdrijven Overtredingen
Zwaarte Ernstig strafbare feiten (diefstal, Minder ernstig strafbare feiten
mishandeling, moord etc.) (door rood rijden etc.)
Berechtin Politierechter of meervoudige Kantonrechter
g door kamer
Max. Straf Levenslang 1 jaar hechtenis
Strafblad Bij elke veroordeling Bij oplegging vrijheidsstraf of
taakstraf door rechter
Strafwaardig: gedrag dat volgens iemand of een grotere groep mensen
strafbaar zou moeten zijn. Norm-overschrijdend, strafbaar en strafwaardig gedrag
zijn relatief en cultureel bepaalde begrippen.
Strafbaarheid van gedrag hangt af van de maatschappelijke context (homoseks),
ernst van de gevolgen voor slachtoffers & samenleving (grooming) en politieke
macht (godslastering). Zorgt voor:
Criminalisering: Het strafbaar worden van bepaald gedrag.
Decriminalisering: Strafbare gedraging wordt uit het strafrecht gehaald en
is daardoor niet langer verboden.
1.2 Criminaliteit als maatschappelijk en politiek probleem
Redenen dat criminaliteit gezien wordt als maatschappelijk of sociaal probleem:
1. Ongewenste gevolgen voor grote groepen in de samenleving.
Materiële schade: Directe financiële schade, kosten na misdrijf voor
slachtoffer; indirecte financiële schade,
doorbereken hogere kosten; en kosten voor
bestrijding, politie-inzet, beveiliging.
Immateriële schade: onveiligheidsgevoelens; vermijdingsgedrag;
emotionele/ psychische probs; morele verontwaardiging;
veranderende opvatting over goed en kwaad; verlies aan vertrouwen;
aantasting rechtsgevoel; eigenrichting.
2. Verband tussen het bestaan criminaliteit en andere maatschappelijke
ontwikkelingen. VB:
Afnemend gezag overheid (politie, ambulance)
Afnemende invloed maatschappelijk middenveld (kerk, verenigingen)
Minder sociale controle
Veranderende normen- en waardenbesef
Toegenomen welvaart
Afgenomen pak- en strafkans
, Werkloosheid
Technologische ontwikkelingen
Internationalisering
3. Tegengestelde belangen spelen een rol bij aanpak van criminaliteit. Het
slachtoffer en de dader zullen een hele andere opvatting hebben over de
straf. Preventief fouilleren voor de veiligheid tast de vrijheid (privacy) aan.
Leidt tot:
Veiligheidsparadox: het verschijnsel dat hoe meer veiligheid we
hebben hoe erger we een inbreuk daarop ervaren.
Veiligheidsutopie: het onhaalbare verlangen naar het
samenvallen van max. vrijheid en max. veiligheid.
4. Vraagt om een gemeenschappelijke oplossing. Oplossingen komen van:
overheid (wetgeving, inzet politie), burgers/ particuliere initiatieven
(buurtwacht), bedrijven (camera's etc.) & maatschappelijke instellingen
(Slachtofferhulp Nederland, Meldpunt Discriminatie).
Het wordt ook als een politiek probleem gezien, doordat:
Handhaven openbare orde en verschaffen van veiligheid hoort tot
basisfuncties overheid.
Bestrijding van criminaliteit staat hoog op de politieke agenda omdat het
een ernstige bedreiging van de rechtsorde vormt.
Politieke partijen zijn het oneens over de beste manier van criminaliteit
bestrijden.
H2 Aard en omvang van criminaliteit
2.1 Soorten criminaliteit
• Delicten tegen de openbare orde
• Geweldsdelicten
• Ruwheidsdelicten
• Vermogensdelicten
• Seksuele delicten
• Verkeersdelicten
• Drugsdelicten
• Economische delicten
• Milieudelicten
Je kunt delicten ook indelen in veelvoorkomende (zakkenrollen, graffiti etc.) en
zware criminaliteit (moord, inbraak etc.).
Als laatste kun je criminaliteit indelen zoals de overheid bij het nemen van
specifieke maatregelen: jeugd-, cyber-, wittenboorden- criminaliteit, terrorisme
en druggerelateerde criminaliteit. Georganiseerde criminaliteit is een geval apart
omdat dit binnen verschillen soorten valt.
2.2 Beeldvorming rond criminaliteit
Vertekend beeld van de criminaliteit ontstaat door: framing (eenzijdige
berichtgeving), stereotiepe/ generalisatie en je referentiekader (zie massamedia).
2.3 Het meten van criminaliteit
Kwantitatieve onderzoeksmethoden: een groot aantal gegevens wordt verzameld
en verwerkt in statistieken. Meeste gebruikte:
Politiestatistieken: weergave van geregistreerde criminaliteit: misdrijven
die door mensen bij de politie zijn aangegeven of die door de politie zelf
zijn ontdekt. Deze worden beperkt doordat mensen geen aangifte doen of
delicten onzichtbaar blijven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sjar90. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.