1.1 Ontdek Brazilië
Beelden van plaatsen ontstaan door informatie. Alle informatie zorgt voor een persoonlijk beeld van
plaats in je hoofd →perceptie. Tijdens de 16e eeuw was de perceptie over Brazilië anders dan
tegenwoordig.
Beeldvorming van een gebied wordt beperkt door:
1 onvolledige informatie
2 onjuiste informatie
3 stereotyperingen:
3 eenvoudige/overdreven bijzonderheden die kunnen leiden tot vooroordelen
Je kunt op basis van deze gegevens een land in beeld brengen →mental map
In aardrijkskunde staat het objectieve en volledig geografisch beeld centraal. Het bevat de volgende
gegevens:
1 ligging (plaatsen, landen, werelddelen)
2 gebiedskenmerken (natuurlijke kenmerken en inrichting)
3 bewonerskenmerken (economisch, politiek, cultureel, demografisch)
4 relaties (tussen en binnen plaatsen, landen en werelddelen)
1.2 Landschappen en delfstoffen
Brazilië kent vier geologische deelgebieden:
1 Amazonebekken: laagvlakte van Amazone (tropisch regenwoud)
2 Pantanal vlakte: moerasachtige laagvlakte in het westen
3 hoogland van Guyana: met tafelbergen tot 2900m hoog
4 hoogland van Brazilië: 1100m hoge hoogvlakte - vooral licht golvend, maar in het zuidoosten (langs
de kust) zijn gebergtes met hoge toppen
Landschappen ontstaan door endogene en exogene processen.
Endogene processen zorgen voor verwering, erosie en sedimentatie. Sommige gebieden worden
afgebroken (verwering) / afgeschuurd (erosie), terwijl andere gebieden worden opgevuld
(sedimentatie) met deze losgekomen gesteente.
Ontstaan van het Hoogland van Guyana en Brazilië:
Convergentie van oude schilden (continentale plaat ouder dan 1 miljard jaar). Dit leidde tot de
vorming van Pangea. Het gebied waar nu Brazilië ligt, werd Gondwana genoemd.
Later brak Gondwana door divergentie in twee continenten: Zuid-Amerika en Afrika. De
magmastromen vormden dunne oceanische korst, waar nu de Atlantische oceaan ligt.
Door deze endogene krachten zijn hele oude stollings- en metamorfe gesteente (van de schilden) naar
boven geduwd en dicht aan het oppervlak gekomen.
Ontstaan van de Pantanal Vlakte en Amazonebekken (laaglanden):
Door de vele hoogteverschillen is de stromingssnelheid van veel rivieren hoog. Daarom is er veel
erosie in de hoogvlakten. Veel erosie → veel sedimenten.
Deze sedimenten worden neergelegd in de lagere gebieden waar de stromingssnelheid lager is: de
Pantanal en de Amazone. Hier liggen dus nu dikke paketten sedimentgesteente (zand en klei). Dit
proces vindt nog steeds plaats.
Dankzij endogene en exogene processen is Brazilië rijk aan natuurlijke hulpbronnen (aan het
oppervlak), zoals ertsen (gesteentes die mineralen bevatten) en aardolie.
- ijzererts: hele oude sedimenten met ijzerdeeltjes zijn samengedrukt tot gesteenten. Dankzij
opheffing, verwering en erosie zijn aan het oppervlak gekomen.
, - bauxiet: gevormd door chemische verwering van stollingsgesteente, waardoor er klei ontstaat.
Deze klei hoopt zich op in de laaggelegen gebieden. Door de vele neerslag spoelen alle
kleideeltjes uit de kleigrond en blijven de ijzer- en aluminium mineralen achter: lateriet.
Wanneer dit is ingedroogd noem je het bauxiet.
- Aardolie: algen en plankton worden samengeperst onder dikke lagen zand, klei en zout.
Tijdens dit (100 miljoen jaar durende) proces ontstaan aardolie en aardgas.
Voor de kust van Brazilië is uitzonderlijk veel aardolie te vinden. Dat komt doordat hier een lange tijd
een diepe slenk heeft gelegen, waarin veel algen en plankton hebben geleefd.
1.3 Klimaten in Brazilië
Brazilië heeft voornamelijk een tropisch klimaat, met een klein deel dat subtropisch is.
Bij de verschillen tussen klimaten zijn de volgende factoren belangrijk:
- breedteligging
- druk- en windsystemen
- zeestromen
- (ligging van) gebergte
Soorten klimaten
1 Tropisch regenwoudklimaat - Af: aanwezig rond de evenaar en zuidoostelijke kustgebied. Hele jaar
neerslag en nooit kouder dan 18 graden.
2 Savanneklimaat - Aw: aanwezig in groot deel van Brazilië. Zelfde als Af maar kent een droge
periode.
3 Gematigd C klimaat - Cf: in het zuiden van Brazilië. Verder weg van evenaar dus een stuk koeler.
4 Zeeklimaat met droge winter - Cw: gebied tussen Aw en Cf. Zelfde als Cf, maar kent een droge
periode.
5 Steppen- en woestijnklimaat - BS en BW: oostelijk gebied. Droog vanwege de ligging in de lijzijde
van gebergte
Waarom droge periodes (bij Aw en Cw)? Komt door verschuiving van de ITCZ strook met
lagedrukgebieden in de tropen.
Door de scheve stand van de aarde verschuift de ITCZ tussen de keerkringen, waardoor we in Europa
seizoenen kennen en in de tropen regenseizoenen kennen.
Situatie in december (regenseizoen)
zon loodrecht boven zuidelijke keerkring, dus:
- lagedrukgebied in zuiden → trekt vochtige lucht aan vanuit het (noord)oosten, de
noordoostpassaat
- Brazilië is nat
Situatie in juli (droog seizoen)
Zon loodrecht boven noordelijke keerkring, dus:
- lagedrukgebied in noorden → trekt vochtige lucht aan vanuit het (zuid)oosten, de
zuidoostpassaat
- maar gebergte in het zuidoosten houdt veel neerslag tegen
- aanwezig zuidelijke hogedrukgebied veroorzaakt meer dalende lucht
- Noord Brazilië is nat, de rest een stuk droger
1.4 Veelzijdige natuur
Tropisch regenwoud (selva)
- aanwezig rond de evenaar
- hele jaar door warm (18 graden en meer) met veel neerslag
- grote biodiversiteit, altijd groen en opbouw in etages
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper livjanssen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.