Week 1
Hoorcollege 1
Iedereen die wil moet in behandeling kunnen bij een psycholoog, bijvoorbeeld omdat iemand
meer zelfvertrouwen zou willen of minder angstig/eenzaam/somber zou willen zijn?
Eens of oneens?
Eens: je zou iemand met relatief weinig problematiek ervan kunnen behoeden dat er
ernstige/chronische problematiek ontstaat door wellicht een paar sessies met een
psycholoog (preventie).
Oneens: dit zou zorgen voor hoge kosten en een toename in patiënten.
Meer budget voor de GGZ zou fijn zijn maar kan niet ongelimiteerd zijn. De overheid heeft
ook andere doelen waar het geld naartoe gaat. Dus het budget van de overheid is beperkt.
Hoe moet dit beperkte budget dan worden besteedt? Tot nu krijgen alleen mensen met een
stoornis zoals omschreven in de DSM-V hulp van de ggz. Oftewel voor minder somber
(depressie), minder angstig (angststoornis) kun je wel terecht bij de GGZ, maar niet voor
meer zelfvertrouwen en minder eenzaamheid.
Hoeveel mensen hebben een DSM-stoornis (1 jaar)?
Elk jaar voldoet 20-25% van de volwassenen aan een DSM-diagnose, dit percentage is
gebaseerd op volkonderzoek. Dit is ongeveer 2,4 tot 3 miljoen mensen.
Hoeveel mensen zijn jaarlijks in zorg (=in behandeling) bij de GGZ?
Ruim 1 miljoen patiënten per jaar in GGZ zorg.
In 2019 besloegen de zorgkosten in Nederland 97 miljard euro, dit is ongeveer 5600 per
Nederlander. De zorguitgaven van psychische stoornissen stonden in 2019 op nummer 1.
Alleen bij psychische stoornissen zijn mensen met dementie en een verstandelijke beperking
geïncludeerd, waardoor dit een wat vertekend beeld geeft. Deze groep wordt vaak langere
tijd al dan niet levenslang behandelt wat grote uitgaven met zich meebrengt. Desondanks is
gebleken dat psychische stoornissen ook zonder deze groep nog steeds op nummer 1
staan, dit vormt 10% van de totale zorgkosten.
,Voor 2014 waren er ‘’lijnen’’ in de zorg;
- 1ste lijn: algemene zorg = direct toegankelijk, geen kosten = bijvoorbeeld huisartsen.
Geen kosten is met het idee dat, ook een beetje preventie, iemand niet gaat wachten met
naar de huisarts gaan bij klachten maar meteen gaat zodat het niet erger/chronisch wordt.
- 2de lijn: specialistische zorg = bijvoorbeeld ziekenhuizen maar ook ggz, is vaak in
elke regio aanwezig = alleen toegankelijk wanneer een verwijzing van de huisarts.
- 3de lijn: supergespecialiseerde zorg = bijvoorbeeld centrum van eetstoornissen, dit
soort centra zijn vaak niet in elke regio aanwezig, verwijzing nodig.
GGZ 2014 - 2021
In 2014 was er een stelselwijziging, waarom?
● Cliënten in de ggz waren niet altijd tevreden.
● Lange wachtlijsten, te weinig ggz volume.
● Cliënten buiten maatschappij bij lange opnames (raakt baan kwijt, geïsoleerd van
contacten enzovoort).
● De kosten namen toe.
Stelselwijziging 2014: gebaseerd op bestuurlijk akkoord, ministerie schrijft niet voor hoe het
moet, de sector beslist zelf en stelt doelen.
➔ Kern stelselwijziging: minder bedden, minder opnames, kortere opnames, meer
kortdurende ambulante zorg (minder sessies) ipv. langdurende ambulante zorg.
➔ Doel: betere zorg en minder kosten.
Nieuw vanaf 2014 echelons ipv. lijnen!
1. 2. 3.
Eerste echelon - huisarts, POH
Tweede echelon - basis ggz
Derde echelon - gespecialiseerde ggz
,Wie moet er behandeld worden in welk echelon?
Gebaseerd op 5 criteria, deze zijn niet goed wetenschappelijk onderbouwd.
1. DSM stoornis
2. Ernst: in hoeverre is het functioneren aangetast.
3. Risico: om zichzelf en/of anderen in gevaar te brengen.
4. Complexiteit: zijn er ook nog andere diagnosen?
5. Beloop/duur: zijn de klachten net ontstaan of langdurig?
Echelon 1 - Huisarts
Functie: schrijft de patiënt medicatie voor of verwijst door naar de 1e (POH) of 2e lijn zorg
(basis of specialistische ggz). .
- Extra financiering voor Praktijkondersteuner Huisarts op het gebied van ggz
(POH-GGZ). Een POH-GGZ is bedoeld voor mensen die niet lijden aan een DSM
stoornis. Bijna elke huisarts heeft tegenwoordig een POH-GGZ in dienst.
- Preventie is toegevoegd aan het takenpakket van de POH-GGZ, dit was een van de
wijzigingen in 2014.
De huisarts is toegankelijk zonder kosten en is officieel geen onderdeel van de GGZ.
Wie kan er bij de huisarts terecht?
Patiënten zonder DSM diagnose en niet ernstig/complex/risicovolle patiënten. Alleen
patiënten met een DSM diagnose of complexe gevallen mogen wel door de huisarts
geholpen worden! Vaak gebeurt dit niet omdat in de basis ggz of specialistische ggz
kwalitatief betere zorg kan worden geboden, alleen sommige mensen willen vanwege
persoonlijke redenen niet doorverwezen worden waardoor de huisarts deze toch behandelt.
Andersom kan iemand zonder DSM-diagnose niet terecht in de basis of specialistische ggz.
Taken huisarts: begeleiding/ondersteuning/behandeling & preventie.
Echelon 2 - Basis ggz
De basis ggz biedt kortdurende hulp (max 750 minuten, ongeveer 10 sessies) en is
ingedeeld in vier zorgproducten: kort (300 min), middel (500 min), intensief (750 min) en
chronisch (750 min).
De chronische doelgroep wordt tegenwoordig vaker behandelt in de basis ggz. Hier worden
kortere en minder duurdere behandeling aangeboden, waar chronische patiënten veel baat
bij kunnen hebben. Maar soms is dit niet genoeg en is er intensievere behandeling nodig,
bijvoorbeeld een opname. Dan kan een patiënt worden doorverwezen naar de s-ggz. Bij de
basis ggz kan je per definitie niet worden opgenomen.
De basis ggz is onderdeel van de ggz en vraagt geen eigen bijdrage van de patiënt, maar
wel een eigen risico.
Voor wie?
Patiënten met een DSM diagnose, milde klachten met weinig risico en voor de EPA (ernstige
psychiatrische aandoeningen) doelgroep: langdurige stabiele klachten.
, Echelon 3 - Specialistische ggz
De specialistische ggz heeft als taak geen preventie of het geven van een kortdurende
behandeling. De specialistische ggz biedt langdurige ambulante behandelingen
(Diagnostische Behandel Combinaties) en opnames in het ziekenhuis: minder bedden.
De specialistische ggz is onderdeel van de ggz en is vaak een grote instelling waar men
ambulante zorg krijgt en wordt opgenomen. Ook hier vraagt men geen eigen bijdragen, wel
een eigen risico.
Voor wie?
Patiënten met een DSM diagnose of ernstige klachten, complex en risicopatiënten.
Top 4 ziekten met de grootste ziektelast in NL
1. Kanker
2. Hart- en vaatziekten
3. Aandoeningen aan bewegingsstelsel
4. Psychische aandoeningen
Meest voorkomende psychische stoornissen
Afbeelding cijfers Trimbos Instituut: stemmingsstoornissen, angststoornissen en
middelenstoornissen komen het vaakst voor, dit zijn de ‘’common mental disorders’’.
Het grootste deel van de patiënten bevindt zich in de specialistische ggz, dan POH-GGZ,
dan B-GGZ dan langdurige zorg. De chronische groep is dus erg klein.
