VU 1 – Interveniëren .......................................................................................................................................2
VU 2 – Sociaal constructionistisch perspectief .................................................................................................3
VU 3 – Kijken naar (organisatie)verandering ...................................................................................................4
VU 4 – Basis van Verandermanagement ..........................................................................................................5
VU 5 – Verdieping verandermanagement ........................................................................................................8
VU 6 – OD: Lewin’s actieonderzoek ...............................................................................................................11
VU 7 – OD: Lewin’s krachtenveldtheorie .......................................................................................................14
VU 8 – OD: Lewin’s verandertheorie .............................................................................................................17
VU 9 – Bateson’s leer(interventie)niveaus .....................................................................................................18
VU 10 – Argyris’ leerstijlen ............................................................................................................................20
VU 11 – Veranderdynamiek ..........................................................................................................................23
VU 12 – Systeemdynamiek ............................................................................................................................26
1
,VU 1 – Interveniëren
Interveniëren
Definities vanuit management literatuur
• Cummings & Worley (changemanagement) – a set of sequenced planned actions or events
intended to help an organization increase its effectiveness.
• Argyris on organizational learning – entering into an ongoing relationship system, coming
between or among persons, groups or objects fort he purpose of helping them.
à In essentie gaat het om: een intentionele handeling waarmee wordt beoogd de status quo van
iemand, meerdere personen en/of groepen zodanig te versterken dat de direct betrokkenen er door
anders gaan kijken naar hun omgeving en daardoor effectiever worden in hun handelen.
Psychologisch interveniëren gaat het om:
1. Proberen indirect via de periferie (‘stealthy’ = geheel aan betekenisgeven van de persoon)
het bewustzijn te omzeilen en zodoende invloed te hebben op onderbewuste processen à
niet hetzelfde als mindfuck/manipuleren!
2. In eerste weg te blijven bij inhoudelijke (cognitieve) opvattingen en te vragen naar
individuele- betekenisgeving van wat als de inhoud wordt beschouwd.
3. Het stellen van circulaire vragen (video 5) en bijvoorbeeld via de context te interveniëren via:
‘dialogische interventies’ als ‘perspective taking” en “shifting context” in paragraaf 4.4.1 en
de “Differentiaal Diagnose” in Interlude 5.4.
Reframing (Goffman)à voorbeeld van Psychologisch interveniëren.
= herkaderen is een intentionele handeling waarmee we proberen verschil aan te brengen in de
bestaande betekenisgeving. Ofwel vervanging van bestaande betekenisgeving.
Voorbeelden: het zelfbeeld, (en/of) de situatie, (en/of) de intentie waarmee we dingen doen.
Ø Dit levert een verstoring op; een verschil ten opzichte van wat we gewoon
zijn/vanzelfsprekend vinden (wat de essentie is van “unfreezing/generatief veranderen” –
interlude 17 &18).
à Creëren van Sense of urgentie (ook voorbeeld van reframing)
De essentie is dat het gangbare perspectief op een situatie, conceptueel en emotioneel een andere
‘lading’(frame) krijgt dat dezelfde ‘situationele karakteristieken’ in een ander- beter bij de
verandering passend daglicht stelt (zie ook definitie in Interlude 1.1).
2
, VU 2 – Sociaal constructionistisch perspectief
Paragraaf 1.2
Sociaal constructionisme = een wetenschappelijke stroming dat een breed perspectief biedt op
mensen, menselijke relaties en de manier waarop mensen hun werkelijkheid co-construeren vinnen
deze relaties.
Vanuit sociaal-constructionistisch perspectief onderzoeken we de ontwikkeling van (gezamenlijke)
betekenisgeving als ingang voor (organisatie)verandering.
1. Kijken vanuit een sociaal-constructionistisch perspectief leert ons begrip en waardering te
krijgen voor de onveranderbaarheid en vastzittende communicatie en interactiepatronen
tussen mensen.
2. Interveniëren vanuit een sociaal-constructionistisch perspectief betekent dat je niet langer
probeert íets’ buiten jezelf te veranderen, maar dat je de productie van werkelijkheden in
een specifieke context en in specifieke interacties verandert.
Bijdrage wetenschappers:
• Berger & Luckkmann’s Social Construction of Reality – microperspectief; kijken naar hoe
mensen samen kennis ontwikkelen.
• Weick Social Psychology of Organizing – microperspectief; mensen handelen met elkaar,
gedrag vertonen en onderhandelen over de complexiteit die ze ervaren. Is vooral bedoeld
om de complexiteit handelbaar te maken.
Kenmerken van het proces van betekenisgeving/perceptie
Het proces van betekenisgeving:
• Is vergelijkbaar met ‘sense making’
• Is een perceptieproces, zoals dat wordt beschreven in paragraaf 1.4.2, als:
- Irrationeel, actief en overwegend onbewust.
- ‘Kijken’ is niet hetzelfde als zien; we ‘zien’ pas als de sensorische informatie is voorzien
van betekenis.
- Is overwegend circulair.
- Is een continu proces – dus niet statisch.
- Bevat ook een sociaal component: feedback vanuit interactie met anderen.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Vera101. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.