Bij mondelinge taalvaardigheid wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende
deelvaardigheden:
- Luistervaardigheid
- Spreekvaardigheid
- Gespreksvaardigheid
3.1.1. Luistervaardigheid
We spreken van luistervaardigheid wanneer de luisteraar in staat is wat hij hoort
te begrijpen, te interpreteren en te integreren in de eigen kennis of om te zetten
in handelingen.
Geluiden worden door je oren opgevangen en door je hersenen meteen
geanalyseerd tot een reeks taalklanken waar een betekenis aan wordt toegekend.
Dit gaat zonder erbij na te denken, terwijl er in je hoofd toch veel gebeurd.
3.1.2. Spreekvaardigheid
Spreken doe je met je spraakorganen: in de mondholte, de keel en met de
stembanden vorm je de klanken zodanig dat de luisteraar deze herkent als een
reeks taalklanken waar hij een betekenis aan kan koppelen.
Spreken bestaat dus uit meerdere elementen:
- Je moet de juiste klank produceren. (logopedie kan daarbij helpen.)
- Je moet weten welke klank bij welke betekenis hoort.
- Je moet de woorden in logische zinnen kunnen plaatsen. (als eerste taal
leer je dat spontaan, als 2e taal gebeurt dat later.)
3.1.3. Gespreksvaardigheid
Een belangrijke factor in de gespreksvaardigheid is de mate waarin de spreker
non-verbale communicatie gebruikt en de luisteraar die correct interpreteert.
De meeste kinderen leren van huis uit al een aantal gespreksvaardigheden. Het
kind wordt thuis, op straat of andere plaatsen waar mensen bij elkaar komen
aangesproken, en gaat gesprekken aan.
In het onderwijs zijn deze gesprekken vaak complexer, formeler en komen de
gespreksregels explicieter aan de orde.
3.1.4. Rol van de school bij mondelinge taalontwikkeling.
Onderwijs in mondelinge taalvaardigheid is gericht op enerzijds het uitbreiden,
verfijnen en verbeteren van de dagelijkse taalvaardigheid van leerlingen, en
anderzijds op het aanbieden en verwerven van schoolse taalvaardigheden. De
leraar creëert situaties waarbij de leerlingen gerichte instructies/oefeningen
krijgen waarmee ze hun spreek-, luister- en gespreksvaardigheden kunnen
trainen.
, Thuistaal versus schooltaal (CAT en DAT)
Omgangstaal/thuistaal: gesprekken die vaak over een relatief eenvoudig
onderwerp gaan, veelal zaken die voorkomen of zich voordoen in de directe
omgeving of ervaring van de spreker en luisteraar.
CAT: Cognitief Academisch Taalgebruik, situaties die vaak op school aan bod
komen waarbij de context abstracter is of zich buiten de eigen leefomgeving van
het kind bevindt.
DAT: Dagelijks Algemeen Taalgebruik.
Later heeft Cummins (bedenker CAT/DAT) deze indeling verfijnd, te zien in het
volgende schema:
Cognitief niet veeleisend
- Kennismaking - Kinderrijmen
- Gesprekken over opzeggen
het weer - Luisteren naar
- Gebeurtenissen een verhaal
uit het eigen leven - Verhalen van een
vertellen ander navertellen
Ingebed in context Zonder Context
- Instructies geven
- Luisteren naar
voor een bepaalde
nieuws
taak
- Discussieren
- Rollenspel
over de inhoud
- Oplossingen
van een boek
zoeken
- Reflecteren op
- Uitleggen en
gevoel
verklaren
Cognitief veeleisend
3.2 Ontwikkelingslijnen
van spreken, luisteren en
gesprekken voeren.
Aan de motivatie van leerlingen om goed
te leren spreken en luisteren kan de school
veel doen:
- De school kan leerlingen de ruimte
geven om te communiceren.
- De school kan bevorderen dat leerlingen zich veilig voelen binnen de groep
en school, zodat zij geen angst hebben om te spreken.
- De leraren sluiten aan bij het niveau van de leerlingen en proberen ze
steeds stapjes verder te brengen in hun ontwikkeling, met oog op spreken,
luisteren en gesprekken voeren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellojonkhof. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.