Samenvatting
Samenvatting Portaal Hst. 4 Woordenschatonderwijs
Samenvatting van hoofdstuk 4 uit het boek portaal (Harry Paus).
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: Rk123 • 7 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 4 Woordenschatonderwijs4.1 Achtergrondkennis
De taal die je thuis spreekt noem je omgevingstaal/thuistaal (Dagelijks Algemeen
Taalgebruik, DAT). Dit is in eerste instantie de omgeving waar je taal leert.
Gaandeweg leren kinderen ook woorden te gebruiken die verwijzen naar situaties
buiten hun dagelijkse leefomgeving. Op school gebruiken kinderen ook
omgangstaal. Om de leerstof te begrijpen moeten ze echter ook kunnen
beschikken over meer abstracte taal, die ze helpt om in een schoolse context
nieuwe informatie te kunnen verwerven en verwerken. Dit wordt ook wel
Cognitief Academisch Taalgebruik (CAT) genoemd. Naast kennis van woorden
hebben leerlingen vaardigheden nodig om nieuwe woorden te leren begrijpen.
Wat verstaan we onder woordenschat?
Er zijn verschillende definities van woordenschat. In het boek wordt het volgende
verstaan onder woordenschat: Het geheel van woorden en woordbetekenissen
waarover iemand mondeling en schriftelijk kan beschikken. Er wordt daarbij
gesproken over:
- Een passieve of receptieve woordenschat bij de woorden die we
begrijpen.
- Een actieve of productieve woordenschat bij woorden die we zelf
gebruiken.
4.1.1. Vormaspecten
- Enkelvoudige woorden, oftewel vrije morfemen, die een eigen
basisvorm hebben: brood, geluk, mobiel, dus, gaan.
- Samenstellingen, oftewel woorden die bestaan uit delen die ook zelf als
woord kunnen voorkomen: brood-rooster, tafel-poot.
- Afleidingen, die bestaan uit een woord met een affix oftewel toevoeging:
on-juist, pracht-ig, natuur-lijk.
- Uitgangen volgens een vervoegingssysteem bij werkwoorden:
werk-t, ge-wandel-d.
- Uitgangen volgens een verbuigingssysteem, zoals bij bijvoeglijke
naamwoorden als mooi-e, leuk-st, onduidelijk-e en voornaamwoorden als
ons-onze, dit-deze.
Idiomatisch taalgebruik
Dit zijn vaste combinaties van woorden , bijvoorbeeld verliefd zijn op, je
verwachting maken, een vraag stellen. Deze woordgroepen hebben een eigen
betekenis die meer of anders is dan de som van de betekenis van losse
elementen. Deze vaste uitdrukkingen en gezegdes worden vaak tot het ‘idioom’
van de Nederlandse taal gerekend. Voorbeelden van idiomatisch taalgebruik zijn:
- Uitdrukkingen als af en toe, een hekel hebben aan, in ieder geval, met
frisse tegenzin
- Spreekwoorden en gezegden als de hond in de pot vinden, de plaat
poetsen, de appel valt niet ver van de boom.
, 4.1.2. Betekenisaspecten
Woorden verwijzen naar een concept
Een woord is en label voor een betekenis, maar vaak is er niet zo’n eenvoudige
een-op-eenrelatie tussen vorm en betekenis. De letterlijke en figuurlijke betekenis
van het woord kan heel erg verschillen van elkaar. Verhallen en Verhallen (1994)
gebruiken de volgende definitie van concept: Een geheel van betekenissen,
associaties, ideeën en beelden dat een woord of begrip verbonden is.
Verschillende indelingen
Woorden kunnen op verschillende manieren ingedeeld worden naar betekenis:
- Concreet versus abstract: Concrete woorden zijn direct te koppelen aan
een (visueel) beeld: stoel, lopen, het weer. Abstracte woorden moeten
omschreven worden: verdriet, abstraheren.
- Letterlijk versus figuurlijk
- Inhoudswoorden versus functiewoorden: Inhoudswoorden zijn
woorden waarvan je de betekenis kunt opzoeken in het woorden boek.
Deze woorden vormen de bouwstenen van de zin. De functiewoorden zijn
het cement waarmee de relatie tussen die inhoudswoorden wordt
aangegeven. De functiewoorden hebben dus alleen een grammaticale
betekenis: Waarom, zoals, echter.
- Dagelijkse woorden versus schooltaalwoorden en vaktaalwoorden:
In de omgangstaal woorden vooral dagelijkse woorden gebruikt.
Schooltaalwoorden zijn de woorden die op school gebruikt worden om te
leren: digitaal schoolbord, letterlijn, vat samen, relatie. Vaktaalworden zijn
kenniswoorden van vakken: oppervlakte, vulkaan, spijsvertering.
4.1.3. De relatie tussen vorm en betekenis
De relatie tussen vorm en betekenis is toevallig: deze berust op een afspraak die
er binnen een taal is gemaakt. Maar we zagen ook al dat het vaak geen een-op-
een relatie is:
- Sommige woorden hebben meer betekenissen. (bank, weg)
- Sommige woorden betekenen (ongeveer) hetzelfde, maar drukken toch
verschillende nuances uit: mama, moeder, moeke, ma verwijzen naar
dezelfde familierelatie, maar hebben toch verschillende connotaties
(impliciete extra betekenissen).
Bij afleidingen, verbuigingen en/of vervoegingen is er doorgaans wel een
eenduidige relatie tussen vorm en betekenis, want meestal voegen die alleen een
aspect toe aan de betekenis van het woord. Deze aspecten kunnen betrekking
hebben op:
- De tijd waarin het afspeelt (werk-werkte)
- De manier waarop de handeling plaatsvindt (zorgvuldig-onzorgvuldig)
- Aantallen. Bij zelfstandige naamwoorden kun je met behulp van een
verbuiging aangeven of je er een van hebt of meer dan een (kerk-kerken).
- Formaat, door met een affix aan te geven of het gaat om een normaal,
dan wel een klein formaat (kerk-kerkje).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellojonkhof. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen