Samenvatting van het boek geschiedeniswerkplaats tweede fase historisch overzicht hoofdstuk 4: steden en staten, §4.1 de opkomst van steden, §4.2 de stedelijke burgerij en §4.3 staatsvorming en centralisatie.
Kenmerkend aspect: de opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het
herleven van een landbouwstedelijke samenleving.
Vanaf de 11e eeuw kwamen in europa weer steden op. Er ontstond opnieuw een
landbouwstedelijke samenleving. De meeste steden die ontstonden waren volledig nieuw.
De urbanisatie was een langdurig proces dat ook na de middeleeuwen plaatsvond.
Er ontstonden weer steden doordat er een eind kwam aan de invasies en plundertochten
van vikingen en andere invallers. De handel kon daardoor weer tot bloei komen en
nederzettingen konden groeien.
Steden konden ook groeien doordat boeren overschotten gingen produceren. Zo ontstond
een aanbod aan producten dat werd verkocht in steden waar vraag was naar die producten.
Boeren kochten in de stad dan weer producten van ambachtslieden. Om vraag en aanbod
bij elkaar te brengen, organiseerden veel steden markten.
In steden overleden gemiddeld meer mensen dan dat er geboren werden, de steden
groeiden toch doordat er veel mensen naartoe trokken. Steden waren aantrekkelijk door hun
welvaart en vrijheid. Mensen konden er ontsnappen aan de verplichtingen van hun heer.
Er werd niet alleen gehandeld op lokale markten. Sommige producten werden ook over
lange afstanden verhandeld.
Laken, een wollen stof waarvan kleding werd gemaakt was het belangrijkste Europese
nijverheidsproduct voor de lange afstandshandel. Lakenkooplieden importeerden de
grondstof uit Engeland en zetten daarmee ambachtslieden en arbeiders aan het werk.
Bevaarbare waterwegen waren belangrijker dan in het Romeinse rijk, omdat de oude
Romeinse wegen slecht waren onderhouden of waren verdwenen.
Steden, edelen en vorsten hieven tol bij bruggen, op wegen en bij havens om op hun deel
van handelsroutes te verdienen aan het vervoer.
Kooplieden uit verschillende steden sloten zich aaneen in hanzen. Deze handelsorganisaties
huurden militairen in om leden op handelsroutes te beschermen. Ook maakten ze afspraken
met vorsten, edelen en steden. Zo konden hanzenleden het recht krijgen om geen tol te
betalen of om zich in vreemde steden bij elkaar in een gebouw, straat of wijk te vestigen.
Net als in het romeinse rijk werden munten het belangrijkste betaalmiddel in het dagelijks
leven.
In Italië werden ook nieuwe handels- en betaalmethoden verspreid. Zo ontstond daar de
compagnie waarbij mensen geld in een onderneming staken en zo gezamenlijk eigenaar
werden.
Een andere vernieuwing was de wisselbrief voor handelaren die elkaar vertrouwden. In zo’n
brief stond dat de koper geld schuldig was aan de verkoper. Hierdoor hoefden handelaren
niet te reizen met kisten vol munten, waarvan ze beroofd konden worden.
In Italië ontstonden ook de eerste banken. Handelaren gingen geld uitlenen tegen rente.
Sommige handelaren werden daarom dus ook bankier.
Bankieren bedachten ook het systeem van de giro, het overmaken van geld.
§4.2 de stedelijke burgerij
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lynnmestrom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
