GD2 Blok 4 GOM Iris Schoonderwaldt
Inhoudsopgave
GOM 01: Practicum KNO chirurgie .......................................................................................................... 2
GOM 02: Urologische buikspoed............................................................................................................. 8
GOM 03: Diagnostische beeldvorming van de oncologische patiënt ................................................... 14
Inleidend hoorcollege........................................................................................................................ 14
Casussen ............................................................................................................................................ 18
GOM 04 ................................................................................................................................................. 25
GOM 05: Huidchirurgie ......................................................................................................................... 26
GOM 04 bestaat niet!
1
,GD2 Blok 4 GOM Iris Schoonderwaldt
GOM 01: Practicum KNO chirurgie
Introductie
Het gaat tijdens dit practicum om de volgende ingrepen: het vergroten van de luchtdoorstroming
door de neus (resectie deel neusvleugels bij brachycephale honden met BOS), het hechten van een
oorfissuur (traumatische, bloedende scheur in de oorschelp), chirurgische correctie van een
othematoom (bloedoor), een spoedtracheotomie (voor patiënten met een ernstige voorste
luchtwegobstructie) en het verwijderen van de mandibulaire en sublinguale speekselklieren voor de
behandeling van patiënten met een cervicale speekselkliercyste of ranula.
Resectie deel neusvleugels
Stenotische neusvleugels komen regelmatig voor bij honden met BOS, als gevolg van abnormale
ontwikkeling en rigiditeit van het kraakbeen in de rostrale neus. Hierdoor storten ze mediaal in
elkaar. Daarom is dus alleen een oppervlakkig deel van de neusspiegel verwijderen niet genoeg! Er
moet ook een deel van het onderliggende kraakbeen worden verwijderd. De neusvleugel is continu
met de alar fold. Mogelijk moet een deel van de alar fold ook worden verwijderd om de luchtweg te
openen.
Chirurgie
Er zijn verschillende methodes: de verticale wedge, horizontale wedge en laterale wedge (van links
naar rechts te zien op de afbeeldingen):
• Verticale wedge: hierbij wordt een
verticale wedge uit de neusvleugel
gesneden. De randen worden gehecht
met drie of vier hechtingen met 4-0 of
5-0 oplosbaar materiaal.
• Horizontale wedge: hierbij wordt een
wedge van de neusvleugel verwijderd
in mediale naar laterale richting. De
incisie begint bij de mediale rand van
de neusvleugel en loopt langs de
ventrale rand naar de laterale rand.
Een tweede incisie wordt horizontaal
over het rostrale oppervlak van de neusvleugel gemaakt, waardoor een groot dorsaal en
kleiner ventraal deel ontstaat. De ontstane flap wordt dorsaal gehecht, vlakbij het defect,
met vier of vijf hechtingen met 4-0 of 5-0 oplosbaar materiaal.
• Laterale wedge: hierbij wordt een deel van de caudolaterale rand van de neusvleugel en een
driehoek uit de aangrenzende huid weggesneden.
De grootste uitdaging bij een dergelijke operatie is het creëren van een symmetrische neus! Verder is
het een vrij simpele ingreep, maar met grote consequenties voor het dier. Doordat de lucht beter
2
,GD2 Blok 4 GOM Iris Schoonderwaldt
door de neus kan bewegen, verminderd de respiratoire effort. Doordat ze niet meer lucht naar
binnen moeten zuigen verminderd de negatieve druk in de luchtwegen, en daardoor zullen de meer
distale luchtwegen minder geneigd zijn om in elkaar te storten. Hierdoor zullen de dieren ook beter
kunnen omgaan met een te lang palatum molle of milde laryngeale collaps.
Hechten van oorfissuur
Etiopathogenese
Scheuren of fissuren van de oorschelp worden meestal veroorzaakt door vechten en komen nogal
eens bij hond en kat voor. De verschijnselen zijn eenvoudig te herkennen. Een waarneembare scheur
in de oorschelp met heftig bloedende randen wordt waargenomen, de diagnose is hiermee gesteld.
Een goede inspectie is zonder anaesthesie vaak niet goed mogelijk, daarnaast schudt het dier vaak
het bloed overal in de rondte. Om het dier goed te kunnen
bekijken en om het trauma te behandelen is algehele
anaesthesie vaak nodig. In verband met de soms ernstige
bloedingen moeten deze patiënten als spoedgevallen
behandeld worden.
Stappenplan hechten
• Huid aan beide kanten hechten met Monocryl 4-0 of
3-0, beginnen aan oorschelprand, niet door kraakbeen
steken.
• Nabehandeling: kraag, pijnstillers, AB
Chirurgische correctie van een othematoom
Etiopathogenese
Het othaematoom of bloedoor is de meest voorkomende afwijking aan de oorschelp van hond en
kat. Waarom en hoe het othaematoom exact ontstaat is niet bekend, maar krabben aan het oor en
schudden met de kop op basis van een onderliggend oorprobleem als otitis externa is hier duidelijk
mee geassocieerd.
De takken van de grote auriculaire arterie die het kraakbeen penetreren zijn de bron van de
bloeding. Het hematoom wordt aan beide zijden door kraakbeen omgeven, daarmee suggererend
dat een fractuur of fissuur van het kraakbeen een etiologische factor is. Nadat de bloeding tussen het
kraakbeen begonnen is, houdt hij aan tot de inwendige druk gelijk is aan de arteriële druk van de
voedende vaten. De oorzaak lijkt binnen het gefractureerde auriculaire kraakbeen te liggen in plaats
van tussen de huid en het kraakbeen zoals vroeger gedacht werd. Sommige dieren hebben geen
duidelijke oorziekte, in sommige patiënten zou hematoom vorming geassocieerd kunnen zijn met
een toegenomen capillaire fragiliteit (bijv. Cushing). Na ontstaan vindt fibrineafzetting plaats aan de
randen van het hematoom, waarna een bloederig seroom achterblijft. In chronische gevallen zorgen
fibrose en contractie voor verdikking en deformatie van het oor. Fibreuze reorganisatie van het oor
en secundaire “bloemkoolachtige” contractie kan ontstaan.
De oorschelp, met name aan de concave zijde, is in omvang toegenomen en hangt soms af door
gewichtstoename. Bij palpatie blijkt het oor niet bijzonder pijnlijk te zijn, een normale temperatuur
en een fluctuerende inhoud te hebben. Het dier is niet algemeen ziek, maar aanwijzingen voor een
otitis externa kunnen vaak wel worden gevonden.
Diagnose
De diagnose is eenvoudig en kan gesteld worden op de verschijnselen. Als ddx moet nog gedacht
worden aan een abces, maar deze dieren zijn vaak wel ziek en het oor is dan pijnlijk. Voor diagnostiek
is een aspiratie dus niet nodig en kan beter vermeden worden om het inbrengen van bacteriën te
voorkomen.
3
, GD2 Blok 4 GOM Iris Schoonderwaldt
Therapie
Conservatief: aspiratie kan het hematoom legen en weefsel appositie herstellen indien het snel na
ontstaan van het hematoom gedaan wordt. De inhoud dient dan wel aseptisch verwijderd te worden.
Als het hematoom recidiveert zal herhaalde aspiratie zelden succesvol zijn. Het inspuiten van
corticosteroïden wordt afgeraden aangezien het de genezing vertraagt, het de weefsels verder
scheidt en predisponeert voor abcesvorming. Na aspiratie dient een drukverband aangelegd te
worden. Recidief komt veel voor indien aspiratie als enige behandeling gebruikt wordt. Bij
hematomen waar een minimale hoeveelheid fibrine aanwezig is, zou volgens de literatuur een tepel
canule gebruikt kunnen worden. Deze dient dan aseptisch geplaatst te worden via een kleine
steekincisie in het laagste deel van het hematoom bij de oorrand. Bij continue drainage gedurende 2
tot 3 weken is genezing waarschijnlijk.
Het meest voorspelbare en goede resultaat wordt bij grote, ernstige of chronische (dikwandige)
hematomen echter bereikt indien deze chirurgisch worden behandeld.
Stappenplan chirurgie
• S-vormige incisie concave zijde (longitudinale contracturen met deformatie van de pinna
treden namelijk minder op met S-vormige incisies)
• Stolsels en fibrine verwijderen met curette
• Spoelen met NaCl
• Holte sluiten met hechtingen dwars door hele oorschelp heen (Monocryl 2-0, knoop aan
convexe zijde), parallel aan de grote vaten of kriskras.
o Om drainage toe te laten, moet de incisielijn zelf licht gapen. De hechtingen niet te
strak zetten, aan de convexe zijde knopen.
• Beschermend verband
o Eerste dagen dagelijks vervangen en na 7-10 dagen verwijderen
• Nabehandeling: kraag, AB en pijnstillers. Hechtingen na 14 dagen verwijderen.
Complicaties
De belangrijkste complicaties die op kunnen treden bij een onjuiste behandeling van het
othaematoom zijn recidieven. Deze zijn echter veel minder waarschijnlijk na een juiste chirurgische
behandeling. Een verkeerd behandeld othaematoom leidt tot het ontstaan van een schrompeloor of
bloemkooloor. Dit is niet alleen lelijk, maar heeft ook gevolgen voor de doorbloeding van de
oorschelp. Kraakbeendegeneratie kan pijnlijke ossificatie veroorzaken. Daarnaast predisponeren
deze deformiteiten voor secundaire bacteriële en Malassezia infecties.
NB: Om recidieven te voorkomen is het ook belangrijk om de onderliggende ziekte te genezen of
onder controle te houden.
Als laatste complicatie kan wondinfectie ontstaan na chirurgie, maar meestal is dit geen groot
probleem indien de wond goed kan draineren en indien antibiotica gegeven worden. Bij aseptische
punctie of behandeling van een othaematoom kan echter een abces ontstaan dat erg slecht geneest.
De voortschrijdende ontsteking leidt tot kraakbeendegeneratie en necrose. Een dergelijk oor is soms
niet meer te redden en dient dan geamputeerd te worden.
4
