Hoofdstuk 1
1. duidelijk maken welke verschillende schriftsystemen er zijn;
pictografisch schriftsysteem : een schriftsysteem door middel van tekeningen
en afbeeldingen. Een voordeel is dat je een ingewikkelde boodschap eenvoudig
weer kunt geven ( verkeersborden). Het leent zich uitstekend voor concrete
boodschappen, maar niet goed voor niet-concrete zaken.
Logografisch schriftsysteem: elk plaatje staat voor één woord. Een voorbeeld
hiervan is het Chinees schriftsysteem.
Alfabetisch schriftsysteem: elke spraakklank wordt apart weergegeven.
2. de voor- en de nadelen van de verschillende schriftsystemen aangeven;
Schriftsysteem Voordeel Nadeel
Pictografisch Eenvoudige boodschap Alleen voor concrete
eenvoudig weergegeven zaken
Logografisch Ook geschikt voor Veel tekens nodig,
abstracte boodschappen moeilijk om te leren
Alfabetisch Voor elke spraakklank is 1. Het is lastig om
een eigen symbool. fonemen te
herkennen
Kinderen hoeven weinig 2. Er zijn niet genoeg
tekens te leren tekens om elk
vergeleken met foneem weer te
logografisch systeem. geven
3. De koppeling tussen
Nieuwe woorden zijn grafemen en
eenvoudig te schijven fonemen is niet
duidelijk.
3. woorden verdelen in fonemen en grafemen;
Het is niet persé zo dat elke spraakklank een aparte letter heeft. De woorden
been en beer hebben verschillende spraakklanken, maar we gebruiken de zelfde
letter. Het woord spraakklank wordt een foneem genoemd.
Foneem: spraakklank die betekenisverschil tussen klankgroepen veroorzaakt.
Grafeem: tekens waarmee we fonemen weergeven. Het kan een letter zijn,
maar ook een lettercombinatie.
In het Nederlands zijn er 34 verschillende fonemen. 26 letters.
4. het fonologisch principe, het morfologisch principe, het etymologisch
principe en het syllabisch principe herkennen in een willekeurig woord;
fonologisch principe
Elk foneem wordt door een apart grafeem weergegeven. Dit zijn klankzuivere
woorden. Je schrijft het zoals je het hoort.
Morfologisch principe
als we bij de spelling uitgaan van de vorm van woorden. Woorden zijn opgebouwd
, uit kleinere betekenis-dragende elementen. Dit zijn morfemen. Sommige
morfemen komen als los woord voor, dat noemen we vrije morfemen. Er zijn ook
gebonden morfemen, die kunnen niet voorkomen als los woord. ( dit noemen we
voor- of achter voegsels )
Het syllabisch principe
Een syllabe is een klankgroep. Een gedeelte van een woord dus. Een morfeem
heeft altijd een betekenis, een syllabe niet. Als je een woord langzaam in stukken
uitspreekt, dan verdelen we automatisch de woorden in stukken. Een zo’n stuk is
een syllabe. Dit is wat anders dan een lettergreep ( bak-ker) syllabe ( ba-kur)
verenkelings-regel : als een klankstuk eindigt op een lange klank, dan
schrijven we één letter.
verdubbeling-regel : een klankstuk eindigt op een korte klank, dan
schrijven we twee letters.
etymologisch principe
de herkomst van een woord is bepalend voor de schrijfwijze van een woord of
spraakklank.
5. aangeven of een woord klankzuiver is;
klankzuiver: woorden die alleen volgens het fonologisch principe kunnen
worden gespeld. en woord waarin de klanken afzonderlijk van elkaar
uitgesproken, hetzelfde klinken als wanneer ze deel uitmaken van het woord.
6. een woord verdelen in morfemen;
Woorden zijn opgebouwd uit kleinere betekenis-dragende elementen
7. duidelijk maken hoe morfemen een rol spelen bij de spelling van het
Nederlands;
8. het verschil tussen de regel van de gelijkvormigheid en de regel van de
overeenkomst verduidelijken
Regel van gelijkvormigheid: een woord schrijven we steeds op de zelfde
manier. Web is met een –b aan het einde, want webben ( meervoud) hoort een
duidelijke –b. vergelijking gaat tot het zelfde woord, alleen dat morfeem
Regel van de overeenkomst : Als woorden op de zelfde manier zijn gevormd,
worden ze ook op de zelfde manier geschreven grootte is met twee –t’s omdat
lengte ook met –te eindigt. Hij vindt hij werkt. ( dus vaak bij werkwoorden ) de
vergelijk is niet binnen het zelfde woord, maar met een ander woord met een
andere betekenis.
9. woorden in syllaben en lettergrepen verdelen;
Een syllabe is een klankgroep. Een gedeelte van een woord dus. Een morfeem
heeft altijd een betekenis, een syllabe niet. Als je een woord langzaam in stukken
uitspreekt, dan verdelen we automatisch de woorden in stukken. Een zo’n stuk is
een syllabe. Dit is wat anders dan een lettergreep ( bak-ker) syllabe ( ba-kur)
10. argumenten noemen voor en tegen een fonologische spelling.
Voordelen Nadelen
Heel gemakkelijk aan te leren. Dit bevordert de leesbaarheid niet.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisannedegroot. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.