Samenvatting van het boek Ontwikkelingspsychopathologie bij Kinderen en Jeugdigen, Rigter. Alleen de stof die je uit het boek moet kennen voor het tentamen (Hoofdstuk 1, 2, 3, 7, 8, paragraaf 11-3, 13, 15, 16).
Rigter, J., & Hintum, van M. (2013 & 2015) Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen e...
Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen (Rigter)
Psychologische Hulpverlening
Hoofdstuk 1, Introductie
§1.1 Ontwikkelingspsychopathologie
Ontwikkelingspsychopathologie: wetenschappelijke discipline die onderzoekt hoe psychische
stoornissen ontstaan en zich ontwikkelen.
Psychiatrie: medische discipline die zich bezighoudt met onderzoek, diagnose en behandeling
van psychische stoornissen.
In de ontwikkelingspsychopathologie wordt er gebruik gemaakt van inzichten in verschillende
disciplines, omdat er vele factoren een rol spelen bij het beloop en ontstaan van psychische
stoornissen:
- Ontwikkelingspsychologie normale ontwikkeling
- Klinische psychologie afwijkende ontwikkeling
- Pedagogie opvoeding
- Kinderpsychiatrie psychiatrische ziekten
- Biologie erfelijkheid en rijping
- Sociologie maatschappelijke processen
- Antropologie culturele normen en waarden
- Epidemiologie voorkomen van ziekten en stoornissen onder de bevolking.
Kinderen met een psychische aandoening hebben moeite zich ‘normaal’ te gedragen, maar
hoeven hiervoor geen medicatie of opname in een kliniek. Normaal: tijd –en plaatsgebonden
begrip: gedrag dat volgens de Nederlandse normen, waarden en verwachtingen niet te veel
afwijkt van het gemiddelde.
Drie thema’s zijn belangrijk in de ontwikkelingspsychopathologie:
1. Vroeger en nu: hoe ouder kinderen worden, hoe meer vaardigheden ze gaan beheersen.
Hierbij spelen actuele eisen, verwachtingen en vroegere ervaringen (herinneringen
beïnvloeden de waardering van bepaalde ervaringen, en andersom) een rol.
Ontwikkelingsopgaven: uitgangspunt om de ontwikkeling van kinderen en jongeren te
beschrijven.
2. Een dynamisch gezichtspunt: of we gedrag normaal of wenselijk vinden, hangt samen
met de ontwikkelingsopgaven die een kind op een bepaalde leeftijd heeft.
3. Een uniek individu met unieke ervaringen: verschillende factoren (kindgebonden, oud-
en gezinsgebonden en maatschappij –en omgevingsgebonden factoren) beïnvloeden
het ontstaan en het beloop van gedrag.
§1.2 Opbouw van het boek, §1.3 Hoofdstuk 1 in tien punten (niet de moeite om te leren)!
Hoofdstuk 2, Classificatie, diagnostiek en epidemiologie
§2.1 Inleiding
Classificatiesystemen worden gebruikt om gedragingen te beschrijven, te onderscheiden en in
te delen in categorieën. Deze categorieën kunnen verbonden worden met psychische
stoornissen. Bij vaststelling van een stoornis wordt er ook wel gesproken van een diagnose.
Epidemiologisch onderzoek: onderzoek naar het voorkomen en de spreiding van psychische en
lichamelijke ziekten onder de bevolking.
Onderzoek naar de oorzaak van stoornissen is veel lastiger, omdat er veel verschillende
factoren een rol bij spelen.
Classificeren: het in kaart brengen van mogelijk problematische gedrag.
Diagnosticeren: het proberen te begrijpen en verklaren van gedrag.
, §2.2 Classificatie
§2.2.1 Definitie van classificatie
Classificatie: een persoon herkennen, er een naam aan geven en indelen in een categorie.
Interpreteren is hier nauw aan verbonden. Deze zijn vaak cultuurgebonden.
Ontwikkelingspsychopathologie heeft het doel afwijkend of vreemd gedrag in kaart te brengen.
Een classificatiesysteem helpt niet alleen om indelingen te maken, maar ook om
overeenkomsten te signaleren en om oude en nieuwe verschijnselen in te delen. In veel
gevallen speelt voortschrijdend, wetenschappelijk onderzoek een belangrijke rol. Als het om
mensen gaat komen er ook culturele normen en persoonlijke opvattingen bij kijken.
Het bestrijden van een psychische aandoening is lastig, omdat er geen duidelijke oorzaken voor
zijn gevonden en culturele en persoonlijke opvattingen een grote rol spelen bij het beoordelen
van gedrag. Er wordt een onderscheid gemaakt in grote groepen stoornissen. Deze zijn
vervolgens weer onderscheiden in subgroepen.
Ontwikkelingspsychopathologische kennis is gebaseerd op onderzoek onder groepen mensen.
Om te weten wat er met een kind aan de hand is moet je dus veel preciezer kijken.
Ontwikkelingspsychopathologie heeft het doel afwijkend of vreemd gedrag in kaart te brengen.
Ontwikkelingspsychopathologie heeft het doel afwijkend of vreemd gedrag in kaart te brengen.
§2.2.2 De DSM-5: een classificatiesysteem, geen diagnostisch handboek
De DSM is een classificatiesysteem dat kan helpen bij het stellen van diagnoses en geen
diagnostisch handboek. Toch wordt het wel vaak ten onrechte zo gebruikt.
- De geschiedenis van de DSM: Kraeplin wordt gezien als de grondlegger. De DSM-1 was
voornamelijk gericht op psychoanalytische theorieën. Met de komst van DSM-3 werden
wereldwijd dezelfde criteria gebruikt om stoornissen te categoriseren. Dit vergrootte de
onderlinge betrouwbaarheid van diagnosen. Tegenwoordig is er de DSM-5. Deze is
gebaseerd op afspraken (met een wetenschappelijke basis) die specialisten hebben
gemaakt voor elke groep stoornissen.
- Uitgangspunten van de DSM: in de DSM staan symptomen van stoornissen beschreven.
Het gaat hierbij om observeerbare kenmerken of/en innerlijke kenmerken van mensen.
Symptomen verklaren de stoornis niet, maar beschrijven het. Naast de soorten
symptomen beschrijft de DSM ook het aantal symptomen, de mate waarin en op welke
termijn deze symptomen aanwezig moeten zijn wil er sprake zijn van een stoornis. Ook
beschrijft het wanneer de symptomen moeten beginnen en in welke mate het iemands
functioneren beïnvloedt. De indeling van de DSM doet het overkomen alsof stoornissen
goed van elkaar te onderscheiden zijn, terwijl dit niet het geval is.
- Groepen stoornissen in de DSM-5: er worden ruim 300 stoornissen beschreven. Hoewel
dit eerder wel het geval was, worden er in de DSM-5 geen categorieën van stoornissen
genoemd die vooral bij kinderen of volwassenen voorkomen (sluit aan bij
ontwikkelingspsychopathologie = stoornissen zijn vaak levenslang en verdwijnen niet bij
een bepaalde leeftijd) ! Tabel 2.1, p.32 (Hoofdgroepen stoornissen in de DSM-5).
- Comorbiditeit: meer stoornissen tegelijkertijd: psychische klachten hoeven niet alleen
samen te gaan. Deze kunnen ook samengaan met lichamelijke klachten.
- Kanttekeningen bij de opzet van het DSM-systeem: de DSM houdt geen rekening met
de ontwikkelingscontext waarin stoornissen ontstaan. Er wordt ook te weinig rekening
gehouden met de culturele context.
§2.2.3 Een dimensionale benadering van classificatie
Bij een categoriale indeling gaat met uit van het wel of niet hebben van symptomen. Bij een
dimensionale benadering gaat het om de mate van ernst. Dit is afhankelijk van de ernst en
hoeveelheid van symptomen. Het psychisch functioneren van kinderen kan beoordeeld worden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RoosvanOijen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
