Inleiding:
Tijd van ontdekkers en hervormers (1500-1600)
In de 16e eeuw was er geen Nederland, maar je was een Hollander of Vries. De gewesten,
zoals deze genoemd werden, werden bestuurd vanuit Brussel door Spaanse
bestuurders. Hierdoor was er geen vrijheid van geloof. Ook verloren steden en gewesten
hun bestuurlijke vrijheid. Al snel kwam er een opstand tegen de Spaanse bestuurders
en door deze opstand voelde de Hollanders en de Vriezen zich steeds meer verbonden. Zo
ontstond er de Nederlanden.
Hoofdstuk 1:
Nederland bestond vroeger uit 17 losstaande gebieden. Elk gebied had zo zijn eigen
gewoontes, taal en regels. Karel V was de landsheer van de gewesten en stemde met elk
gewest regels af. In ruil daarvoor kregen ze bepaalde privileges (voorrechten).
Omdat Karel V een steeds groter rijk in bezit kreeg kon hij niet al zijn gebieden steeds af
gaan. Daarom besloot hij het bestuur te moderniseren. Soms werden alle
vertegenwoordigers van de gewesten bij elkaar geroepen en vond er een overleg plaats. Deze
bijeenkomst kreeg de naam: Staten-Generaal. Deze verandering, het regeren vanuit een
punt, noemen we centralisatie. Het nadeel (voor de gewesten) hiervan was dat ze allemaal
de zelfde regels kregen. Er werden plakkaten opgehangen in de gewesten met de centrale
regels.
In 1555 trad Karen V af en zijn zoon Filips II nam de macht over. Deze reisde niet lang
daarna voorgoed naar Madrid. Hij liet het centrale bestuur over aan zijn halfzus
Margaretha van Parma.
Filips II eiste dat de plakkaten streng werden nageleefd. Mensen met een ander geloof
werden vervolgd en meestal vermoord.
De adel, steden en gewesten wilden hun oude voorrechten en privileges weer terug. Dit
streven noemen we het particularisme. De edelen schreven hun klachten op in een brief.
Dit staat bekend als het ‘Smeekschrift der Edelen’. De edelen wilden ook dat er meer
geluisterd werd naar de Staten-Generaal. Filips weigerde in te gaan op hun verzoek.
Hoofdstuk 2:
In 1517 starten Maarten Luther de hervorming. Hij zag veel misstanden in de Kerk. Zo
werd er geld ingezameld voor de Sint Pieter in Rome. Blijkbaar ging het de paus meer om
geld en luxe dan om het geloof. Ook konden gelovigen geld geven aan monniken in ruil voor
een aflaat brief. Met zo’n brief was een stukje van je zonden kwijtgescholden.
Dit alles kon Luther niet in de bijbel terug vinden en hij stelde een lijst op van 95
stellingen. Hij wilde zo een discussie starten. Volgens Luther moest de bijbel de bron van
het geloof zijn. Aflaten en goed werk zouden de gelovigen niet helpen om in de hemel te
komen. Alleen oprecht geloof leid naar de hemel.
Luthers kritiek werd niet geaccepteerd door de katholieke Kerk. Karel V en Filips II waren
vorsten die de paus steunden in de strijd tegen ketters. Dit zijn mensen die niet leven volgens
de officiële regels van de kerk. (Maar vaak aan de hand van de bijbel.)
Na Luther kwamen er meer kerkhervormers, maar het lukte niet om de hervorming door te
voeren. Uiteindelijk stichten de aanhangers van de kerkhervormers een eigen kerk. De
aanhangers van de hervorming worden protestanten genoemd.
Omdat de protestanten aan de hand van de bijbel leefde werden er hagenpreken
georganiseerd. Protestante predikanten kwamen daar de bijbel uitleggen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veroniquevandervorm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.