Reinaert de vos
Samenvatting -> Op de hofdag klagen veel dieren over Reinaerts misdaden. De koning besluit Reinaert te
dagvaarden. Bruun (de beer) en Tibeert (de kat) worden hiervoor gestuurd. Reinaert lokt hen in de val en de pastoor
wordt hierdoor ook toegetakeld. Dan gaat Grimbeert (de das), Reinaert gaat mee en biecht zijn zonden op, hij wordt
veroordeeld. Reinaert spreekt het koningspaar toe, hij doet zich goed voor en zegt dat hij een staatsgreep heeft
verhinderd. Hij wijst de koning de vindplaats van de schat aan, Reinaert gaat de schat in Rome halen. Onderweg
wordt Cuwaert (de haas) vermoord en Belijn (de ram) moet hem naar de koning brengen. Het bedrog van de vos
wordt duidelijk. Reinaert wordt vogelvrij verklaard.
Tijd -> Middeleeuwen (500-1500). Vorm: rijm, oudere fase van het Nederlands, enige overlevering met
handschriften. Inhoud: standenmaatschappij, boeren 3e kleine rol, adel 2e vooral alle dieren zijn edelen,
geestelijkheid 1e wordt belachelijk gemaakt. Je leest over dieren, maar eigenlijk ergens anders over, zo spiegelen van
de middeleeuwse maatschappij, kenmerken bespreken. Waar houden middeleeuwers zich mee bezig? Deugdelijk
leven, goed leven volgens bepaalde regels (vos lapt aan z’n laars), zoals de kerk voorschreef hoe je moest leven,
christelijk normen en waarden. Deugden en zonden (dieren die zondig leven) -> vreemdgaan, overspel, liegen
(Reinaert), vraatzucht, stelen, hebzucht (ijdelheid -> hij speelt in op ijdelheid anderen), hij komt met al z’n zonden
weg, mensen die hij meeneemt niet. Hij haalt slechtste in mensen naar boven (pas op mensen kom niet in de
verleiding om te gaan zondigen!), mensen lijken van te buitenkant goed, maar van binnen slecht, iedereen vindt R
slecht, maar kijk naar jezelf, jij wil nu ook honing enz.
Nu -> schijnheiligheid, naar ander kijken als iets slecht gaat. Mensen doen zich beter voor dan ze zijn. Kritiek op de
kerk (katholieke kerk, misbruik). Zeven zonden die overtreden worden (voorbeelden: jaloezie-insta, ijdelheid-
arrogant, gierigheid, lust-secondlove, vraatzucht, wraak, gemakzucht-lui)
Dierenverhaal/dierenepos -> dieren gedragen zich als dieren, maar tonen een bepaald type uit de mensenwereld.
Reinaert de vos is te lang voor een fabel. Episch dierendicht, heeft een epos (held) Reinaert is echter geen held,
daarom zou een satire ook een genre kunnen zijn. De Reinaert zit namelijk vol met maatschappijkritiek (geestelijk
leven).Satire -> zijn vorm, inhoud of intentie wordt gedefinieerd als een teksttype waarin de auteur door humor,
komische werking of door overdrijving van karakteristieke trekken een bepaalde zaak, toestand of menselijke fouten
en tekortkomingen belachelijk maakt.
Humanisme ontwikkelde zich naar ander soort denkwijze -> de verlichting. (eigen wil, vrijheid) overgang
van humanisme naar verlichting.
