Creatief schrijven
de nieuwste hype?
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Vakdidactiek 3.1: Fictie in de klas
NEDVD321X
26 april 2021
Lerarenopleiding Nederlands
1
,Inhoud
Creatief schrijven de nieuwste hype?.....................................................................................................1
Inleiding..................................................................................................................................................3
Visie........................................................................................................................................................4
Lessenserie.............................................................................................................................................5
Context...............................................................................................................................................5
Literatuuronderzoek...........................................................................................................................5
Beschrijving lessenserie......................................................................................................................6
Les 1................................................................................................................................................6
Les 2................................................................................................................................................6
Les 3................................................................................................................................................7
Les 4................................................................................................................................................7
Les 5................................................................................................................................................7
Uitvoering...........................................................................................................................................8
Resultaten, conclusies en aanbevelingen...........................................................................................8
Reflectie..............................................................................................................................................9
Literatuurlijst........................................................................................................................................10
Bijlagen.................................................................................................................................................12
Bijlage 1 Lesvoorbereidingsformulier les 2.......................................................................................12
Evaluatie.......................................................................................................................................15
Bijlage 2 PowerPoint.........................................................................................................................16
Bijlage 3 Enquête..............................................................................................................................19
Bijlage 4 Opdracht bij les 1...............................................................................................................21
Bijlage 5 Resultaten enquête............................................................................................................25
Bijlage 6 Twee resultaten bij de opdracht van les 2..........................................................................26
Bijlage 7 Feedbackformulier.............................................................................................................26
Bijlage 8 Feedbackkaartje voor de leerling.......................................................................................27
2
,Inleiding
‘’Nederlandse jongeren lezen veel te weinig’’ (Chaudron, 2019).
Tegenwoordig wordt er weinig gelezen, terwijl het heel waardevol is. Zo staan lezers minder
sceptisch tegenover nieuwe informatie, ook hebben ze meer empathie en zijn ze socialer (Pelgrim,
2012). Dit zijn een aantal redenen waarom fictieonderwijs belangrijk is. Er wordt in dit verslag een
lessenserie aangeboden om fictieonderwijs leuk en effectief te onderwijzen. Het doel hiervan is dat
leerlingen creatief schrijven door middel van Instagrampoëzie. Allereerst is de lessenserie
onderbouwd aan de hand van theorie en daarna is het deels onderzocht. Vervolgens is er een
conclusie met aanbevelingen voor de lezer.
3
, Visie
‘’Lezen is denken met andermans hoofd’’ (Koscica, z.d.).
Voor mij is het belangrijk dat leerlingen lessen leuk vinden, vooral als het gaat om fictieonderwijs,
want lezen is goed. Door lezen verbreden leerlingen hun wereld, ze vormen een identiteit (Bequoye,
2018), ze werken aan hun algemene en emotionele ontwikkeling, aan hun concentratievermogen en
ze breiden hun woordenschat uit, waardoor ze sneller nieuwe woorden leren, dit creëert dus een
sneeuwbaleffect (Van der Pol, 2020). Ook heeft lezen verschillende functies. Ik vind de
ontspannende, persoonsvormende en emotionele functie het belangrijkst. De ontspannende functie
gaat vooral over plezier en ontspanning, dit is in mijn ogen belangrijk, omdat er zo plezier wordt
beleefd aan lezen. Door de persoonsvormende functie leert de leerling zichzelf uit te drukken en
worden ze een kritische burger in de maatschappij. Vervolgens de emotionele functie, dit gaat over
het inleven en begrijpen van emoties. Dit vind ik belangrijk, omdat emoties in de puberteit heftig zijn
en boeken troost kunnen bieden. Ook leren ze hun empathisch vermogen te ontwikkelen (Kamp, De
Jong-Slagman, & Van Duijvenboden, 2019).
Op de site van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2009) staat het volgende in het
referentiekader (1F) bij creatief schrijven: ’de leerling leert het opschrijven van eigen ideeën,
ervaringen, gebeurtenissen of fantasieën in een verhaal of gedicht.’ Er is een ideale manier om dit uit
te voeren, namelijk instagrampoëzie. Leerlingen gebruiken Instagram en hierdoor sluit de docent aan
op de belevingswereld (Dera & Van der Starre, 2019). Door aan te sluiten bij de belevingswereld van
leerlingen wordt de intrinsieke motivatie van de leerlingen gestimuleerd, zo verbetert de leerling zijn
werkhouding (Hornsta, Weijers, Van der Veen, & Peetsma, 2016).
Mijn stageschool is ruimdenkend over fictieonderwijs. Leerlingen mogen hun boek en de
verwerkingsopdracht zelf kiezen. De opdracht gaat over een gelezen boek of een gekeken film, alleen
hier komt geen creatief schrijven in terug. Daarnaast sluiten zij op alle fasen van de leescyclus, een
perfect model om leerlingen in een opwaartse spiraal te krijgen, waardoor ze hun literaire
competentie uitbreiden, aan (Kamp et al., 2019). Elke verwerkingsopdracht wordt beoordeeld met
een onvoldoende, voldoende of goed. Uiteindelijk vormen deze opdrachten een fictiedossier. Ik vind
het toetsen van fictieonderwijs onnodig, want ik wil leerlingen dichter bij fictie brengen, hun
belangstelling wekken, ik wil dat ze plezier hebben en zulk gedrag is eenvoudig te observeren, dus als
ik wil dat dit gedrag behaald wordt, moet er niet getoetst worden (Bonset, De Boer, & Ekens, 2015).
Ik ben verder blij dat mijn stageschool fictie op deze manier vormgeeft, op het gebrek aan creatief
schrijven na. Daarom is mijn leervraag: ‘Hoe kan ik vormgeven aan een lessenserie over
Instagrampoëzie, zodat de leerlingen van 1B4 in staat zijn tot creatief schrijven?’
4
