Deze uitgebreide samenvatting bevat de voorgeschreven stof voor het vak Internationaal en Europees Strafrecht (RGMSR01506) inclusief de voorgeschreven jurisprudentie per week.
Onderdelen van internationaal strafrecht
Internationaal strafrecht: ‘de onderdelen van internationaal recht en
nationaal strafrecht die betrekking hebben op de strafbaarstelling,
opsporing, vervolging en berechting van strafbare feiten met
grensoverschrijdende aspecten, en de tenuitvoerlegging van de daarmee
samenhangende sancties.’
Uitlevering: ‘het fysiek overbrengen van (mogelijke) verdachten of
veroordeelden van de ene staat naar de andere staat om daar te worden
vervolgd.’
Uitlevering ter tenuitvoerlegging heeft betrekking op de
tenuitvoerlegging van een veroordeling die is opgelegd door een
rechter van de staat die om uitlevering verzoekt.
Nederlandse bronnen
De Overleveringswet
De overlevering berust op wederzijdse erkenning en vervangt, voor de EU-
lidstaten onderling, uitlevering als grondslag voor het fysiek overbrengen
van (mogelijke) verdachten of veroordeelden van de ene naar de andere
staat om daar te worden vervolgd of een al opgelegde straf te ondergaan.
WOTS
Overdracht en overname van buitenlandse strafvonnissen.
WETS
Strafvonnissen in de EU
Besluit politiegegevens
Wet internationale misdrijven
Meest ernstige internationale misdrijven: genocide, agressie, misdrijven
tegen de mensheid
Enzovoort… + veel verschillende internationale bronnen
Rechtspraak als bron
Tegen een beslissing tot uitlevering kan in kort geding worden opgenomen
waarbij de voorzieningenrechter in de regel toetst of de minister in
redelijkheid tot zijn beslissing heeft kunnen komen (marginale toetsing).
Als bij de voorzieningenrechter echter wordt aangevoerd dat uitlevering in
strijd zou zijn met art. 3 EVRM dan toetst de voorzieningenrechter niet
marginaal maar volledig.
Kwalificaties van onderdelen van internationaal strafrecht
Droit pénal international en droit international pénal
1. Droit pénal internationaal – nationaal perspectief
2. Droit international pénal – internatinoaal perspectief
,Kleine en grote rechtshulp
Bouwt voort op het onderscheid tussen primaire en secundaire
rechtshulp
1. Primaire rechtshulp
Rechtshulp waarbij een essentieel onderdeel van het strafproces
wordt overgenomen, zoals de overname en overdracht van de
strafvervolging en de tenuitvoerlegging.
2. Secundaire rechtshulp
Uitlevering, opsporingshulp en justitiële hulp.
Justitiële en politieke rechtshulp wordt wel aangeduid als de kleine
rechtshulp. Maar secundaire rechtshulp is niet hetzelfde als kleine
rechtshulp omdat uitlevering als ‘grote’ rechtshulp wordt
gekwalificeerd.
Kleine rechtshulp wordt wel omschreven als ‘een soort
strafprocessuele bijstand op verzoek van buitenlandse autoriteiten
ten behoeve van een in hun staat aanhangige strafzaak
Goede rechtsbedeling
Een open criterium. Swart schrijft dat ‘goede rechtsbedeling verlangt dat
bij strafbare feiten met een internationaal element van geval tot geval
moet worden bezien welke staat het meest aangewezen is tot vervolging
en berechting van het feit en welke staat het meest tot de executie van
een sanctie.’
Uiteindelijk gaat het om een afweging van de belangen van de staat en
van de belangen van de verdachte. Een van de belangen is de vaste woon-
of verblijfplaats van de verdachte die relevant is voor de vraag welke staat
de strafvervolging mag overnemen.
Bij de samenwerking in strafzaken die berust op wederzijdse erkenning
lijkt de nadruk op de belangen van de lidstaten te liggen. Bij de
wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemende
sancties, zijn vooral de belangen van de lidstaten gediend door in het
toepasselijk kaderbesluit de gevallen te beperken waarin toestemming van
de veroordeelde nodig is en de mogelijkheid af te schaffen om een
buitenlandse straf aan te passen aan nationale maatstaven.
Op strafrechtelijk terrein staat de soevereiniteit van landen voorop: ieder
land beschikt over een eigen strafrechtelijks stelsel met een eigen
strafrechtelijke codificatie van strafrechtelijke normen en bevoegdheden.
De samenwerking binnen de Europese Unie is niet intergouvernementeel
van aard, maar van communautaire aard. Dat houdt in dat de lidstaten
hun soevereiniteit op bepaalde onderdelen en binnen zekere grenzen
,hebben overgedragen aan de EU. De EU kent een eigen, communautaire
rechtsorde:
a. VEU
b. VwEU
c. En het secundaire Unierecht (in richtlijnen en verordeningen) –
vormen van supranationaal recht, dat in principe voorrang heeft
boven nationaal recht.
Het recht van de Europese Unie heeft betrekking op een aantal
strafrechtelijke onderwerpen, i.h.b. op de bestrijding van
grensoverschrijdende vormen van criminaliteit en de samenwerking in
strafzaken.
Intergouvernementeel vs. communautair
Intergouvernementeel = ‘tussen regeringen’
Besluiten die uitsluitend door nationale regeringen samen worden
genomen en dus niet door een instelling die boven de lidstaten
staat.
Besluiten op basis van unanimiteit.
Communautair = ‘alle zaken waarvoor de EU-lidstaten bevoegdheden
hebben overgedragen aan de EU’
Als een onderwerp onder het communautair recht valt, heeft de EU
de bevoegdheid hierover te beslissen en kunnen individuele
lidstaten die besluiten niet tegenhouden
o De term communautair is nauw verbonden met de term
supranationaal. Wanneer landen in internationaal verband
bevoegdheden overhevelen naar internationale instellingen, dan
wordt de term supranationaal gebruikt.
In de arresten Van Gend & Loos en Costa/ENEL heeft het Hof bepaald dat
het gemeenschapsrecht rechtstreekse werking heeft: ook wanneer het
gemeenschapsrecht niet is omgezet vloeien hieruit rechtstreeks rechten
en verplichtingen uit voort. Daarnaast heeft het gemeenschapsrecht
voorrang op de nationale rechtsorde: nationaal recht dat strijdig is met
gemeenschapsrecht dient in principe te wijken voor het
gemeenschapsrecht.
Het beginsel van gemeenschapstrouw: lidstaten hebben de
verplichting om schendingen van het gemeenschapsrecht op een
doeltreffende, evenredige en afschrikwekkende wijze te sanctioneren.
… waarbij niet voor zachtere methoden mocht worden gekozen dan in
relatie tot vergelijkbare schendingen van het nationale recht
(assimilatiebeginsel).
Pijlerstructuur tijdens oprichting Europese Unie
1. EGKS, Euratom en EG
2. Samenwerking ter zake van buitenlands en veiligheidsbeleid
3. Politiële en justitiële samenwerking in strafzaken
, Samenwerking op intergouvernementele basis (met
communautaire trekken)
Er ontbrak bijvoorbeeld de mogelijkheid om de
besluitvorming ter zake van het tot stand te brengen van
regelgeving plaats te laten vinden op basis van een
gekwalificeerde meerderheid; unanimiteit was vereist
Maar de Commissie had wel initiatiefrecht
Pupino: de nationale strafrechter heeft de plicht om het
nationale recht zoveel mogelijk in overeenstemming met
kaderbesluiten uit te leggen
Relativering verschil tussen overlevering en
uitlevering.
In diverse kaderbesluiten kwam nadrukkelijk tot uitdrukking
om de samenwerking te doen plaatsvinden op basis van
wederzijdse erkenning (bijv. Europees aanhoudingsbevel).
Met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon is de pijlerstructuur
komen te vervallen. Daarnaast is met de inwerkingtreding het Handvest
van de Grondrechten van de Europese Unie juridisch bindend geworden.
Omdat het Handvest geen nieuwe bevoegdheden voor de Unie schept, kan
het Handvest tegenover de lidstaten uitsluitend worden ingeroepen voor
zover zij Unierecht uitvoeren. De inbreuk op klassieke Unierechten is al
voldoende om het Handvest van toepassing te doen zijn.
Strafrechtelijke samenwerking en wederzijdse erkenning
De focus lag eerst op de wederzijdse erkenning van gerechtelijke
beslissingen. Een versterkte wederzijdse erkenning van rechterlijke
beslissingen en vonnissen zouden de samenwerking tussen de autoriteiten
en de bescherming van de rechten van het individu ten goede komen.
Tegenwoordig is het beginsel van wederzijdse erkenning terug te vinden in
art. 67 lid 3 VwEU en art. 82 lid 1 VwEU.
Coördinatie van samenwerking
Voornamelijk gaat het hier om de opsporing en vervolging van zware
vormen van grensoverschrijdende criminaliteit.
a. Europees Justitieel Netwerk (EJN)
b. Eurojust (art. 85 VwEU)
Coördinatie van strafrechtelijke onderzoeken en vervolgingen
in meerdere lidstaten, het oplossen van jurisdictiegeschillen en
het bevorderen van samenwerking tussen de verschillende
nationale justitiële autoriteiten (bemiddelende rol).
c. Europol
Politiedienst zonder operationele bevoegdheden (art. 88
VwEU): verzamelen van inlichtingen, ondersteunen van
onderzoeken door informatie te verstrekken…
Faciliteren en bevorderen van diverse vormen van informatie-
uitwisseling
d. OLAF
Art. 325 VwEU
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JudithhhhS. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.
