Zenuwstelsel
fysiologie
Globale bouw & indeling van het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel bestaat uit twee delen: een centraal en een perifeer
deel. Die worden het centrale zenuwstelsel en het perifere
zenuwstelsel genoemd. Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de
hersenen en het ruggenmerg. Het perifere zenuwstelsel omvat de
onderdelen van het zenuwstelsel die buiten de schedel en wervels
liggen: hersenzenuwen en ruggenmerg- of spinale zenuwen. Deze
zenuwen verbinden de periferie met het centrale zenuwstelsel
Uit de hersenen komen hersenzenuwen: twaalf aan elke kant. Ze
bedienen vooral het hoofd- en halsgebied. Uit het ruggenmerg
komen ruggenmerg- of spinale zenuwen : 31 aan elke kant. Ze komen
tussen de wervelbogen tevoorschijn en bedienen vooral de romp en
de ledematen. Alle structuren die door één spinale zenuw worden
bediend, vormen samen een segment.
Waar liggen cellichamen van
neuronen?
De meeste cellichamen van neuronen in de hersenen liggen in de hersenschors (cortex
cerebri).
Er liggen groepen cellichamen binnen in de hersenen, grijze stof te midden van witte
stof. Zo’n groep cellichamen van neuronen in het centrale zenuwstelsel
heet nucleus of (hersen) kern
In het ruggenmerg liggen cellichamen van neuronen in de vlindervormige grijze stof.
Daarnaast zijn er groepjes cellichamen van neuronen in het perifere zenuwstelsel. Zo’n
groep heet ganglion. Een voorbeeld is het spinale ganglion vlak bij het ruggenmerg met
de cellichamen van de sensorische neuronen
De cellichamen van neuronen geven de schors in een dood lichaam een grijze kleur. Vandaar de
naam grijze stof.
De binnenzijde van de hersenen bevat grotendeels de uitlopers van neuronen. Door de myeline om
de axonen zien die vezels wit: witte stof.
,Prikkeltransport
Afferent ↬ sensorisch ↬ van periferie naar CZS
Efferent ↬ motorisch ↬ van CZS naar periferie
Het motorische systeem geleidt prikkels vanuit de
hersenen naar het ruggenmerg, en verder via
motorische zenuwen naar de doelorganen: de spieren
Het sensorische systeem houdt zich bezig met
opvangen, verwerken en voortgeleiden van prikkels die
door zintuigen (sensoren) zijn opgevangen. De prikkels
worden vanuit de periferie richting het centrale
zenuwstelsel voortgeleid en in het centrale zenuwstelsel
verder omhoog naar de hersenschors.
Sensoriek ≠ sensibiliteit
Sensoriek omvat de verwerking van alle soorten prikkels
waarvoor wij gevoelig zijn, bewust als onbewust
Onder sensibiliteit wordt alleen de tastzin verstaan: het bewust waarnemen van aanraking, kou,
warmte, pijn.
Animaal en vegetatief
zenuwstelsel
Animaal zijn alle functies en structuren die betrokken zijn bij het waarnemen van de buitenwereld en bij
(sensoriek en motoriek van) houding en beweging ↬ willekeurige deel.
Vegetatief zijn alle functies en structuren die zijn betrokken bij de instandhouding van het lichaam
(homeostase), groei en voortplanting ↬ onwillekeurig of autonoom zenuwstelsel
*In de achterwortel lopen de afferente zenuwvezels (sensorische zenuwvezels): geleiden
zenuwprikkels naar RM toe*
*In de voorwortel lopen de efferente (motorische zenuwvezels); geleiden zenuwprikkels van RM af*
, Achterwortel en voorwortel komen samen tot ruggenmerg zenuw. In witte stof; banen (tractus;
vezelbundel). Kunnen ascederend (opstijgend) → geleiden prikkels naar de hersenen toe
en descenderend (afdalend) zijn →geleiden prikkels van de hersenen naar beneden
Er zijn 6 mogelijke type reflexen te
onderscheiden:
Somato-somatisch
Somato-(ortho)sympathisch
Somato-parasympatisch
Viscero-somatishc
Viscero-(ortho)sympatisch
Bouw
Visccero-sympatisch
neuron
Soma – cellichaam met daarin de celkern
en het cytoplasma met in het cytoplasma
de celorganellen
Dendrieten – uitlopers cellichamen
Axon = neuriet
Myeline schede - voor sprongen →
snellere prikkelgeleiding
Myeline in het PZS gevormd door cellen van
Schwann
Myeline zorgt voor elektrische isolatie
-gemyeliniseerd (dik) : prikkelgeleiding snel
-gemyeliniseerd (dun) : prikkelgeleiding trager
OWL zenuwstelsel
Functionele anatomie
Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de
hersenen en het ruggenmerg.
Aan de hersenen zijn de volgende delen te
onderscheiden:
hersenstam;
kleine hersenen (cerebellum);
grote hersenen (cerebrum); deze
hebben tijdens de ontwikkeling een
grote groei doorgemaakt en puilen
uit rondom de hersenstam
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper linsyheestermans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.