Begrippenlijst deel 1
Absoluut
Absoluut betekent dat het los moet gezien worden van alle andere dingen.
Absoluut is het tegengestelde van relatief.
Stel je mag in de supermarkt kiezen tussen twee aanbiedingen: ‘Nu € 1,20
korting op alle maaltijdsalades’ en ‘35% korting alle maaltijdsalades’.
In het eerste geval wordt € 1,20 absoluut gebruikt. Bij een maaltijdsalade
van € 4,00 betaal je € 4,00 - € 1,20 = € 2,80 en bij een maaltijdsalade van
€ 5,00 krijg je dezelfde korting en je
betaalt € 5,00 - € 1,20 = € 3,80.
In het tweede geval is 35% relatief gebruikt. Bij een maaltijdsalade van €
4,00 betaal je € 4,00 – 35% van € 4,00 = € 4,00 - € 1,40 = € 2,60 en bij
een maaltijdsalade van € 5,00 betaal
je € 5,00 – 35% van € 5,00 = € 5,00 – € 1,75 = € 3,25. Bij de duurdere
maaltijdsalade is de absolute korting dus groter, terwijl de korting relatief
gezien gelijk is.
Het woord absoluut wordt regelmatig gebruikt om onderscheid tussen
aantallen en percentages (relatief) te maken zoals in de zin ‘Er zijn 2%
meer ziektegevallen geconstateerd, dat is 124 in absolute aantallen’.
Abstract
Abstract kan beschreven worden als ‘door redenering afgeleid in plaats
van door te handelen of te kijken verkregen of als ‘geen verband hebbend
met de zichtbare werkelijkheid’. Concreet handelen ondersteunt het
denken. Zo is het handelen met voorwerpen of concreet materiaal een
voorbeeld van concreet handelen. Concreet handelen vindt bij voorkeur
plaats in een betekenisvolle context. Bij abstract handelen gebeurt het
denkwerk in het hoofd, zonder gebruik van concreet materiaal. De context
is naar de achtergrond verschoven of geheel uit beeld.
Wat voor de een concreet is, kan voor een ander abstract zijn. Het werken
met MAB-materiaal in groep 4 lijkt concreet, maar dat kan voor een aantal
kinderen in die groep nog heel abstract zijn. Het blokje en het staafje
hebben in dat geval geen enkele betekenis voor deze kinderen.
Algoritme
Een algoritme is een oplossingsmethode opgebouwd uit een vaste rij
elementaire rekenstappen die zeker tot het goede antwoord voert.
Cijferend rekenen is een voorbeeld van een algoritme.
Assen
X-as Y-as in grafiek
Associatieve eigenschap
Schakeleigenschap, (3+4) +6 = 3+(4+6)
Balk
,6 rechthoekige zijvlakken, 12 ribben, 8 hoekpunten, 4 lichaamsdiagonalen,
lxbxh
Biljard
1 000 000 000 000 000
Biljoen
1 000 000 000 000
Bit
De bit is de kleinste eenheid van informatie, namelijk een symbool of
signaal dat twee waarden kan aannemen: aan of uit, ja of nee, hoog of
laag, geladen of niet -geladen. Het
Binaire talstelsel stelt deze waarden voor met 1 en 0.
Bol
opp: 4π x r² inhoud: r² x ¾ π
Byte
Een byte is een binaire eenheid van informatie voor te stellen als een
woord van een aaneengesloten rij van bits. De standaard is dat een byte
uit 8 bits bestaat.
De aanduiding kilobyte, megabyte en gigabyte duiden niet op
duizendvouden, maar op machten van 2 (zoals in het binaire stelsel). Om
deze reden zouden geheugengroottes aangegeven moeten worden in
veelvouden van machten van 2. Een kilobyte is dus feitelijk niet 1000
bytes, maar 210 = 1024 bytes. In 1998 is besloten deze verwarring uit de
wereld te helpen door een nieuwe standaard voor binaire voorvoegsels te
maken. Sindsdien is het niet meer gewenst de gewone voorvoegsels kilo,
mega, giga, tera, peta en exa te gebruiken voor machten van twee. Een
megabyte is bij internationale afspraak sinds 1998 dus gelijk aan
1.000.000 bytes.
Causaal verband
Men spreekt van een causaal verband tussen twee gebeurtenissen,
wanneer gebeurtenissen plaatsvinden als gevolg van bepaalde andere
gebeurtenissen die daaraan vooraf gegaan zijn; een oorzaak gaat vooraf
aan een gevolg.
Het getal 15 is groter dan 10. Het getal 10 is groter dan 6. Dan is het getal
15 groter dan 6.
Het aantal geboorten daalt en het aantal ooievaars daalt. Maar aangezien
kinderen niet door de ooievaar gebracht worden, is er geen causaal
verband.
Centrummaat
Een centrummaat is een term uit de statistiek. Met een centrummaat
wordt een indruk gegeven van het centrum van een hoeveelheid
, gegevens. Afhankelijk van de gehanteerde centrummaat kan het centrum
het midden van de gegevens, dan wel de plaats of meest waarschijnlijke
plaats waar zich de meeste gegevens bevinden. Een centrummaat geeft
daarmee in één getal een indruk van de gegevens en wordt soms ook als
samenvatting in één getal van de gegevens of de verdeling gebruikt.
Bekende centrummaten zijn het gemiddelde, demediaan en de modus.
Cilinder
3 zijvlakken, geen ribben, grondvlak en bovenvlak hetzelfde, inhoud: π x r²
h
Cirkel
De omtrek P van een cirkel is P = 2 x π x r of P = π x d.
De oppervlakte O van een cirkelschijf is O = π x r x r of O = π x r2
Commutatieve eigenschap
De commutatieve eigenschap (ook wel de wisseleigenschap genoemd) is
de eigenschap dat men de getallen in een bewerking mag verwisselen,
omdat de uitkomst daardoor niet verandert.
Congruent
In de meetkunde worden twee figuren congruent genoemd, als de ene in
de andere getransformeerd kan worden via translatie (verschuiving),
rotatie (draaiing) en/of spiegeling.
Anders gezegd zijn twee figuren congruent, als zij na een geschikte
verplaatsing precies op elkaar passen. Congruente figuren hebben alle
eigenschappen gemeen.
Contextgebonden handelen
Wanneer een reken-wiskundig probleem als een contextsituatie wordt
aangeboden, dan kan de oplossing ervan deels of geheel binnen die
contextsituatie gedaan en begrepen worden. In dat geval spreekt men van
een contextgebonden handelen.
Continue situatie
Wanneer bij bijvoorbeeld het tekenen van een grafiek de waarden op de
horizontale as continu in elkaar overlopen en geordend zijn (vaak gaat het
in dit geval om meetgetallen), dan spreekt men van een continue situatie.
Decimaal (positioneel) getallensysteem of talstelsel
Een decimaal (positineel) getallensysteem of talstelsel is een positioneel
talstelsel dat gebaseerd is op machten van 10: 10-2 = 0,01, 10-1 = 0,1,
100 = 1, 101 = 10, 102 = 100, 103 = 1000, enz.
Decimale breuk
Een decimale breuk is een breuk die geschreven is als een kommagetal en
heeft de betekenis van een meetgetal. In het getal wordt na het cijfer dat
