Examen Acne
1. Anatomie en fysiologie van de huid
1.1 Talgklieren
Talgklieren bestaan uit afzonderlijke groepjes cellen of uit grote en complexe groepen zak- of
trosvormige klieren. Ze zijn gelegen in de oppervlakkige laag van de Cutis. Via een
afvoerbuisje, dat het haarzakje doorboort, scheiden de talgklieren een vettige substantie af
Talg/ huidsmeer (Sebum cutaneum). Meestal is een talgklier gebonden aan de
aanwezigheid van haren. De haarfollikels dienen dan ook als afvoergang voor de talg.
Talgklieren niet gebonden aan aanwezigheid van haren (solitaire talgklieren):
- Lippen
- Neusvleugels
- Overgangsgebied van huid naar slijmvlies
Op de plekken waar de talgklier niet gebonden is aan haar, hebben ze een ‘eigen’ porie voor
de directe afvoer van de talg, naar het huidoppervlak.
Talgklieren ontbreken:
- Handpalmen
- Voetzolen
- Tussen vingers en tenen
- Littekenweefsel
Het aantal talgklieren in de huid is veel minder groot dan het aantal zweetklieren.
Soorten talgklieren
Er zijn verschillende soorten haarfollikels met daarbij behorende talgklieren. We
onderscheiden:
- De vellushaarfollikels hoog in de lederhuid, produceren weinig talg.
- De talgklier- of sebumfollikel
- De terminaalhaarfollikel dieper in huid, dikke haar.
- De solitaire talgklier
De talgklierfollikel/ Sebumfollikel
Deze talgklieren zijn groot, meervoudig gelobt, de follikel is wijd, terwijl de zich daarin
bevindende haar dun is. In deze situatie is er relatief veel ruimte tussen haar en
haarfollikelwand, waardoor zich hier talg en hoorncellen kunnen ophopen. Dit soort talgklier
is hormonaal erg gevoelig voor androgenen talgklieren worden groter en talgproductie
neemt toe. De haarfollikel dient als talgklierafvoergang voor het talg. Komen voor op gelaat,
rug en borst.
De solitaire talgklier
Komt slechts op enkele plaatsen voor, niet gebonden aan een haarfollikel. Zij hebben een
eigen talgklierafvoergang, die uitmond op de huid.
,Het ontstaan van talg
De talgklier is van binnen bekleed met afgeplatte epitheelvellen. Tijdens
het rijpingsproces ontstaan langzamerhand talgdruppeltjes. De
talgdruppeltjes (omgeven door membranen) smelten samen. Het
membraan valt uiteen en talg ontstaat.
Het talg gaat zich nu verplaatsen van centrum naar de kliercel naar de
centrale opening van de talgklier. Na de vermenging met de hoorncellen
in de afvoergang komt de talg op het huid oppervlak terecht.
Door de werking van lipase valt talg uiteen.
Functie van Talg
- Bescherming tegen uitdroging van de huid en haren (voorkomt vochtverdamping).
- Vorming van pH-waarde samen met zweet en verhoorningsstoffen afweer tegen
microben.
- Regenereren opperhuidcellen.
Samenstelling van talg
Talg bestaat uit vetstoffen van de kliercellen vermengd met hoorncellen. De belangrijkste
stoffen in talg zijn:
- Vrije vetzuren verzadigde vetten zorgen voor afweersysteem tegen bacteriën.
Palmitinezuur cholesterol verhogende werking
Stearinezuur cholesterol verlagende werking
Samenstelling vaak hetzelfde bij mensen met en zonder acne. Mensen met acne zijn
gevoeliger voor vrije vetzuren.
Acne soms minder vrije vetzuren
Vrije vetzuren kunnen door de wand van de talgklieren heendringen en een ontsteking
veroorzaken.
- Vetalcoholen §
Ergosterol pro-vitamine D, die vitamine D vormt in de huid.
Squalenen helpt bij de verbinding van cholesterol en ergosterol.
Cholesterol helpt bij de opbouw van de celwand en het maken van
hormonen.
- Glyceriden (50%) verbinding van vetzuren met glycerol = triglyceriden (35%). Bij
triglyceriden zijn 3 moleculen van de vetzuren verbonden aan glycerol. Deze zijn
belangrijk voor de vorming van fosfolipiden, die onder andere de celmembranen
vormen. Kunnen worden omgezet in vrije vetzuren.
- Wassen
- Esthers
- Epitheelcellen
Bacteriën op de huid
De normale huidflora bevat meer dan tweehonderd verschillende organismen.
Staphylococcus epidermis is een bacterie die bij veel mensen veel voorkomt op de huid. Het
is een nuttige bacterie, ze veroorzaken dus geen ziekte en helpen ons te beschermen tegen
schadelijke pathogenen. Leeft bij de follikeluitgang. Ze kunnen echter wel de oorzaak zijn
van follicutus en furunkel (nauwelijks acne).
,Staphylococcus aureus
Bezit geel pigment, kleiner dan de Staphylococcus Epidermis. hoofdoorzaak steenpuisten.
Pityrosporum ovale
Dit is een gist, die wordt aangetroffen op de normale huid, maar vooral (in grotere
hoeveelheden) bij seborroisch eczeem, hoofdroos en in de haarzakjes bij Pityrosporum
folliculitis. Pityrosporum wordt verantwoordelijk gehouden voor deze huidafwijkingen. De
gist is voor zijn groei afhankelijk van lipiden en kan dus goed leven op de vettige huid.
Wanneer er sprake is van een sterk toegenomen groei van het aantal gisten in de haarzakjes,
kunnen de zogenoemde ‘gistpuistjes’ ontstaan.
Propionibacterie/ propionibacterium-acnes
Propionibacterie is een bacterie die bij iedereen al vanaf de geboorte op en diep in de huid
zit. De bacterie heeft last van vetzuren die voorkomen in talg. Hoe meer vet de talgklier dus
produceert, hoe gelukkiger deze bacterie is. Hij is in staat enzymen te produceren die
huidweefsel kunnen afbreken en beschadigt daardoor de cellen van de talgklieren. De
bacterie is in staat de wand van de talgklieren kapot te maken, waardoor er een
toegangsmogelijkheid voor andere bacteriën ontstaat, zoals staphylococcus. Deze bacterie is
verantwoordelijk voor ontstekingen en infecties in de huid en wordt daarom in verband
gebracht met acne.
Testosteron
wanneer er een hyperfunctie ontstaat van de mannelijke geslachtshormonen
androgenen. En er dus teveel testosteron wordt geproduceerd, ontstaat er een sterke
beharing, een seborroe en acne. Testosteron bereikt de talgklieren via het bloed. Onze huid
verwerkt en creëert actief hormonen. Een voorbeeld hiervan is de omzetting van testosteron
door het enzym 5-alfa-reductase omgezet in het actievere 5a-dihydrotestosteron (DHT), dat
wel tot 10 keer krachtiger is dan testosteron.
Wanneer mannen een hoge 5-alpha-reductase activiteit hebben, kunnen ze al vroeg kaal
worden. Dit enzym speelt een grote rol bij alopecia androgentica.
Wanneer eer een hyperfunctie ontstaat van de vrouwelijke hormonen oestrogenen.
Ontstaat er een verfijning van de beharing en wordt de huid zachter. De talgklierwerking
remt.
Normale huidflora (residente huidflora)
1. Staphylococcus Epidermis
2. Propionibacterium-acnes
3. Pityrosporum ovale
1.2 Prikkels en pijnbeleving
Mechanoreceptoren (tastpunten)
Tastpunten bevinden zich in alle lagen van de huid.
- Merkel Epidermis: fijne aanrakingen en trillingen. Dermis: fijne prikkels van
langere aanrakingen.
, - Meissner lichte aanrakingen en zachte druk
- Vater Pacini snelle trillingen
Thermoreceptoren
- Krause Corium papillen van de lederhuid. Worden geprikkeld bij kou.
- Ruffinu Onder in de lederhuid. Worden geprikkeld bij warmte.
Endorfine
Als reactie op pijnprikkels, wordt er in de hersenen de stof endorfine vrijgemaakt. Endorfine
is een stof die door het lichaam wordt aangemaakt om pijn te onderdrukken, die als
neurotransmitter fungeert. Neurotransmitters geven signalen door in ons lichaam en zorgen
ervoor dat het lichaam tot actie overgaat. Endorfine is een lichaamseigen pijnstiller.
Vrije zenuwuiteinden
Bevinden zich dicht onder het huidoppervlak en geven pijnprikkels door. Vrije
zenuwuiteinden reageren niet op specifieke prikkels, maar op een scala van prikkels. Ze
kunnen gevoelig zijn voor aanraking, maar ook voor pijn en temperatuurschommelingen.
2. Algemene pathologie
2.1 ontsteking, besmetting, infectie
Plaatselijke ontstekingsverschijnselen
1. Roodheid/ Rubor als reactie op beschadiging van het weefsel, verwijden de
haarvaten. (vasodilatatie)
2. Warmte/ Calor gevolg van de sterke doorbloeding (bloed komt van andere
plekken in het lichaam waar het warmer is) en versterkte celactiviteit.
3. Zwelling/ Tumor vocht en cellen treden buiten de bloedbaan.
4. Pijn/ Dolor druk van de zwelling op de zenuwuiteinden en prostaglandines
(hormoon achtige stoffen) die door het ontstekingsproces vrijkomen.
5. Gestoorde functie/ Functio lasea aangetaste weefsel is nu niet meer goed te
gebruiken.
Ontsteking reactie van het lichaam op beschadiging.
Besmetting het in contact komen met ziektekiemen.
Infectie als een ontsteking door pathogene micro-organisme of hun gifstof is ontstaan.
Aan een infectie gaat is altijd een besmetting vooraf gegaan. Plaatselijke infectie is een
ontsteking, een infectie van het hele lichaam is een infectieziekte.
Primaire infectie infectie van een niet beschadigde huid.
Secundaire infectie infectie als gevolg van huidbeschadiging.
Bacteriële infectie
Een ontsteking door bacteriën. Het merendeel van de bacteriële infecties wordt veroorzaakt
door micro-organismen die het lichaam koloniseren; ze zijn in of op het lichaam aanwezig
zonder schade aan te richten.
Voorbeelden: Blaasontsteking, keelontsteking, longontsteking, hersenvliesontsteking.
