HOORCOLLEGE 1
Wat sowieso weten voor de toets
Nature nurture
Verschillende visies (7)
Verschil tussen rijping, groei en leren
Wereld van teratogenen
Nature: Aangeboren, aanleg
voorbeeld: genen
Nurture: Omgeving, aangeleerd, opvoeding
voorbeeld: ouders, cultuur, voeding
Prenatale factoren -> Voor de geboorte
Postnatale factoren -> Na de geboorte
Verklaringsmodel menselijk gedrag: Combinatie van aanleg en aanleren.
Groei, rijping, leren
Fylogenese: Leer van de mens
Ontogenese: Leer van het individu
Groei: Toename van cellen, lengte en gewicht (met name nature)
Rijping: Grotendeels autonoom proces waarin een mens in staat is om een steeds meer
functies te vervullen. (met name nature)
-> Invloed nurture: Teratogenen.
Leren: Leren hangt sterk samen met groei en rijping
Leren is via interactie met de omgeving. Zodoende verwerf je kennis, inzicht en
vaardigheden.
-> Van 0-3 kunnen kinderen het beste taal verwerken
7 Visies:
Biologische visie
Mens wordt bepaald door erfelijke factoren.
-> Wil je wat veranderen aan een mens, moet dat vooral met de biologische factoren
Leertheoretische/Behavioristische visie (Nurture)
Aangeleerd gedrag
Onbeschreven blad; Tabula Rasa
Omgevingspsychologische visie (Nurture)
Mens wordt bepaald door de interactie met de fysieke omgeving.
-> De mens staat altijd in contact met de fysieke omgeving, en die heeft invloed op hoe een
mens zich voelt en gedraagt
-> Winterdip
-> Wachttijden en entertainment bij wachtrijen, kunnen mensen beter volhouden
,Cognitivistische visie (Nurture)
Nadruk op brein en werking daarvan met invloeden van buitenaf. (Nurture)
-> Menselijk handelen verklaren vanuit gedachte, herinneringen, geheugen
Wil je een mens tot hun recht laten komen, moeten ze tot een flow in hun brein komen
Psychoanalytische visie (Nature en nurture)
Mens wordt bepaald door aanleg en opvoedervaringen (combinatie)
-> Freud
-> ID, Ego, Superego
-> Hetgeen wat je in dromen meemaakt, zegt iets over wat je meemaakt in het leven maar
onderdrukt
-> Freudiaanse versprekingen
Humanistische visie (Nurture)
->Carl Rogers
-> De autonome mens staat centraal. Het draait om beleving, zelfontplooiing en ontwikkeling
-> Mensen gaan bijv. Reizen voor zelfontwikkeling
-> De mens is in staat om zichzelf te veranderen en reflecteren
-> Piramide van Maslow. Behoeften van een mens om zich volledig te kunnen ontwikkelen.
Bio-ecologische visie (Nurture)
Gaat om meerdere lagen (lagen kunnen elkaar aantasten)
microsysteem-> Baby
Mesosysteem: speelplaats omgeving, ouders, opvang
Exosysteem _> vrienden, werkplaats, hulpverleners
Macrosysteem: Wetten, cultuur, normen en waarde etc.
Meerdere lagen met meerdere invloeden. Des de groter de cirkel, des te kleiner de invloed
Normen en waarden van een land heeft minder invloed dan opvoeding van ouders
Voorbeeld: Bepaalde wetten (macrosysteem) veranderen, waardoor je vader op zijn werk
(exosysteem) moeilijkheden ervaart. Daardoor heeft je vader (mesosysteem) stress, wat jou
als baby (kan beïnvloeden)
,Teratogenen
Factoren of middelen van buitenaf die een schadelijke invloed hebben op de prenatale
ontwikkeling
-> Alcohol, roken (SID), drugs, ondervoeding, medicijngebruik, chemicaliën en
stralingsgevaar, ongelukken, infecties, ziekte zware stress, leeftijd van moeder en vader
- Hogere leeftijd van moeder tijdens de zwangerschap vergroot de kans op Down syndroom.
- Als de moeder drinkt tijdens de zwangerschap, vergroot het de kans op FAS.
FAS: Foetaal alcohol syndroom
Moeder drinkt tijdens de zwangerschap en dat heeft invloed op de prenatale ontwikkeling.
, Kinderen met FAS:
Fysieke symptomen: Oorlellen gaan recht naar beneden, ogen staat meer uit elkaar en ze
worden sneller ziek.
Psychische klachten:
- Slechte beoordeling van situaties en weinig emotionele controle
- Gedragsproblemen: schoolverlating, Aanvaring met justitie, gevangenisstraf
- Hogere kans op psychiatrische opname
- Hogere kans op alcohol en drugs problemen
HOORCOLLEGE 2
Sowieso kennen voor toets:
Ontwikkelen van het leren
Patronen in sensomotorische periode
Hechting
Vygotsky: “Cognitieve ontwikkeling wordt bepaald door interactie met andere mensen.”
Situationele dwang: Een kind kan geen afstand nemen van de geboden situatie als het
pas geboren is. Afhankelijk en kwetsbaar.
Jean piaget: 4 fasen van cognitivie ontwikkeling (PIAGET = ERG BELANGRIJK)
Sensomotorische fase: 0-2 jaar. Kind leert door gebruik van zintuigen in de omgeving.
Patronen in sensomotorische ervaringen
Orientatieregel: aandacht richting opvallende gebeurtenis ipv verstoppen
Onderzoeksregel: zicht of tast: onderzoeken met ogen of handen
Regel van het scannen: Voorwerp dat een baby volgt verandert (wordt verstopt), baby
zoekt/scant naar het voorwerp
Preferentieregel: voorkeur voor interessantere voorwerpen, mn grootte en felheid
kleuren
Habituatieregel: bekend voorwerp al snel saai, nieuw is leuk
Omkeringsregel: wat de baby ziet kan het voelen, en andersom. De baby snapt dit
Piaget: primaire circulaire reacties: toevallige handeling met leuk gevolg? Vaker doen!
-> Baby heeft belletje boven zn hoofd hangen, begint te spartelen en de bel maakt
geluid. "Oh dat is leuk, nog een keer doen"
Buhler: funktionslust: eindeloos en onvermoeid een functie herhalen
-> Het is leuk, dus de baby kan het eindeloos opnieuw doen