H1. De plaats van het bestuursrecht in het recht
Bestuursrecht is publiekrecht.
Het bestuursrecht beschrijft hoe de overheid haar bestuurstaak moet uitoefenen.
H2. Inleiding bestuursrecht
2.2 Het bestuur behartigt het algemeen belang.
2.3 Besturen bestaat uit feitelijke handelingen en besluiten.
Het bestuur voert feitelijke handelingen uit die voor iedereen zichtbaar zijn; blussen
van brand, aanleg van wegen. Het bestuursorgaan verricht deze handelingen soms
zelf en geeft soms iemand de opdracht.
Het grootste deel activiteiten van een bestuursorgaan bestaat uit besluiten; uitkering,
streekplan.
2.4 De bestuurstaak is afgelopen eeuw gegroeid omdat de overheid geleidelijk op
alle terreinen actief werd. De laatste jaren wilt de overheid juist op minder terreinen
actief zijn en probeert dit terug te brengen.
2.5 In het bestuursrecht heb je bijzonder bestuursrecht en algemeen bestuursrecht.
In het algemeen bestuursrecht vind je de regels die gelden voor alle verschillende
bestuurstaken van de overheid, deze regels gelden in principe altijd.
Het bijzondere bestuursrecht richt zich op de inhoud van verschillende
bestuurstaken; vreemdelingenrecht, milieuwet.
2.6 Waar kan je de regels van het bestuursrecht vinden?
Bestuursrecht vind je in internationale verdragen. Ook vind je bestuursrecht in
wetten, de Awb is de belangrijkste wet voor het algemeen bestuursrecht.
Ook algemeen geldende regels van lagere overheden (gemeente, provinciaal) kan
bestuursrecht bevatten. Uitspraken van bestuursrechter vormen ook een vindplaats
van het bestuursrecht. Gewoonte is ook een rechtsbron, een bepaalde regel of
beginsel als recht wordt ervaren en dat betrokkenen zich eraan houden
H3. Kernbegrippen in het bestuursrecht
3.2 Een bestuursorgaan is een hoofdrolspeler in het bestuursrecht.
- een orgaan van een rechtspersoon dat krachtens publiekrecht is ingesteld of;
a- organen
- een andere persoon of college met enig openbaar gezag bekleed.
b- organen
Een bestuursorgaan is een orgaan van een rechtspersoon.
Rechtspersonen kan je in verschillende soorten verdelen.
Privaatrechtelijke rechtspersonen worden opgericht door mensen of organisaties.
Wordt door middel van een akte bij de notaris opgericht.
Publiekrechtelijke rechtspersonen worden in het leven geroepen. De wet roept
een publiekrechtelijk rechtspersoon in het leven om een deel van de overheidstaak
uit te voeren; gemeente, provincie, Rijk.
We noemen het publiekrechtelijke rechtspersoon ook wel het openbaar lichaam.
De gemeente, provincie en het Rijk zijn een juridische constructie. Zij kunnen zelf
niet handelen en geen besluiten nemen. De organen zijn onderdelen van het
, openbaar lichaam, zij handelen namens de rechtspersoon, en deze organen nemen
de besluiten.
Gemeente: burgemeester, college van B&W, de gemeenteraad
Provincie: commissaris van de koning, gedeputeerde staten, provinciale staten
Rijk: o.a. minister en de regering
Privaatrechtelijke rechtspersonen zoals stichtingen en vennootschappen vallen
buiten de definitie die we hiervoor van een bestuursorgaan gaven.
We noemen de organen van publiekrechtelijke rechtspersonen a-organen.
De personen of colleges met openbaar gezag bekleed noemen we b- organen.
Bij a- organen valt bij alles wat ze doen onder de Awb, bij b- organen geldt de Awb
alleen als zij met hun overheidstaak bezig zijn.
3.3 Er zijn instellingen in het leven geroepen om een deel van de overheidstaak over
te nemen. Dit zijn publiekrechtelijke rechtspersonen; UWV, KVK, DUO.
Deze bestuursorganen noemen we ZBO (zelfstandig bestuursorgaan).
Een een ZBO wordt een bestuursorgaan bedoeld dat zelfstandig een bepaald deel
van de bestuurstaak uitvoert.
Wie is er verantwoordelijk bij een ZBO?
De minister is gedeeltelijk aansprakelijk. De Kamer kan de minister alleen
aanspreken voor zover de minister de bevoegdheid had om toezicht te houden bij
het ZBO.
3.4 De belanghebbende is degene wiens belang rechtstreeks is betrokken bij een
besluit. Het besluit direct invloed hebben op de belanghebbende zelf. Er moet tussen
het besluit en het belang van de belanghebbende een direct verband zijn.
Rechtspersonen kunnen ook belanghebbende zijn, zij kunnen worden geraakt in hun
eigenbelang; minder subsidie, geen bouwvergunning.
Er zijn wel voorwaarde voor een rechtspersoon om als belanghebbende te worden
aangemerkt:
- het bijzondere belang wordt genoemd in de statuten van de rechtspersoon
- moet blijken uit feitelijke werkzaamheden van rechtspersoon.
3.5 De bevoegdheden van de overheid zijn niet onbeperkt, ze worden beperkt door
het legaliteitsbeginsel en het specialiteitsbeginsel.
Het legaliteitsbeginsel houdt in dat bevoegdheden van de overheid altijd hun basis
moeten vinden in de wet.
Het specialiteitsbeginsel houdt in dat het bestuur een bevoegdheid alleen mag
gebruiken voor het doel waarvoor de wet deze bevoegdheid geeft.
3.6 Hoe komen bestuursorganen aan hun bestuursbevoegdheid?
Attributie: bij attributie wordt er een nieuwe bevoegdheid toegekend aan een
bestuursorgaan door middel van een wet.
Delegatie: bestuursorgaan draagt een bestaande bestuursbevoegdheid over aan
een ander bestuursorgaan en deze voert hem dan zelfstandig uit.
Het bestuursorgaan dat zijn bestuurstaak delegeert heet de delegans.
Het bestuursorgaan dat de bevoegdheid heeft gekregen door delegatie heet
delegataris.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophievanderlaan1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.