Alles wat je nodig hebt om het tentamen van Inleiding in de ontwikkelingspsychologie (Universiteit Leiden) te halen!
Dit document is een volledige samenvatting waarin alle belangrijke elementen van de colleges en informatie uit het boek Developmental psychology, Leman in zijn verwerkt. Met deze s...
Samenvatting Inleiding in de
Ontwikkelingspsychologie
Hoofdstuk 1 & 2
Ontwikkelingspsychologie & Theorieën
ontwikkelingspsychologie
Ontwikkelingspsychologie = streeft naar begrijpen en verklaren van
veranderingen in iemands cognitieve en sociale vaardigheden door
observatie van gedrag en onderliggende processen
Nature vs. nurture: nativism vs. empiricism
Combinatie beide factoren
Modellen van ontwikkeling:
- Continue ontwikkeling: lineair verband
- Discontinue ontwikkeling: stapsgewijs
- Overlapping waves (Siegler): kinderen gebruiken verschillende
strategieën in verschillende ontwikkelingsstadia
Critical period = periode waarbinnen een gebeurtenis/gebeurtenissen
noodzakelijk zijn voor een typische ontwikkeling
Sensitive period = periode waarbinnen een gebeurtenis/gebeurtenissen
belangrijk zijn voor een typische ontwikkeling; zonder de gebeurtenissen
kan de typische ontwikkeling nog gebeuren
Domain-general development = idee dat ontwikkelingen invloed
kunnen hebben op een groot domein aan vaardigheden
Domain-specific development = idee dat ontwikkeling van
vaardigheden onafhankelijk gebeurt, en weinig invloed hebben op
vaardigheden van andere domeinen
Levels of explanation = verklaren van psychologische vaardigheden
vanuit verschillende benaderingen, o.a. via biologisch, sociaal
Allport (1954): “Ontwikkeling gaat door gedurende hele leven; in sommige
periodes sneller dan in andere
Perspectieven op ontwikkeling
- Individu vs. omgeving:
o Individu en omgeving beïnvloeden elkaar
o Individu en omgeving interacteren
- Culturele context
- Ecological perspective (Bronfenbrenner): nadruk niet alleen op
relaties tussen individuen en hun omgeving, maar ook op relatie
tussen deze systemen
, - Lifespan perspective: ontwikkeling gedurende hele leven
Theorieën ontwikkelingspsychologie:
- Behaviourism (Watson, Thorndike, Pavlov, Skinner): nadruk op leren
gericht op nurture
o Classical and operant conditioning
- Maturational theorie (jaren ’30 en ’40, Gesell en McGraw):
ontwikkeling gaat in vaste stadia, voorspeld door genetica gericht
op nature
- Psychodynamische benadering (Freud)
o Id: instinct
o Ego: rationeel
o Superego: normen en waarden
o Ontwikkelstadia Freud
Oraal (0-1): plezier door dingen in de mond te stoppen
Problemen: teveel eten, roken, nagelbijten
Anaal (1-3): ego is ontwikkeld; plezier door poepen/poep
ophouden
Te streng: symbolisch poep ophouden
Te makkelijk: symbolisch overal poepen
Fallisch (3-5/6): plezier uit genitaliën
Oedipus/elektra complex: seksuele aantrekking tot
ouder andere geslacht; jaloezie t.o.v. ouder
hetzelfde geslachte; angst en verdrukking van
gedachte, waarna kind zich identificeert met ouder
andere geslacht
Problemen: autoriteit en relaties
Latent(5/6-adolescentie)
Genitaal
- Psychosociale theorie (Erikson): ontwikkeling door volbrengen van
taken
o Infancy (0-1)
Vertrouwen in anderen en onszelf
Wantrouwen en slecht zelfbeeld
o Early childhood (1-3)
Zelfcontrole & autonomie
Schaamte en twijfel over kunnen
o Play age (3-6)
, Intitiatief
Schuldgevoelens over agressie en durf
o School age (6-12)
Vlijt
Minderwaardigheid omdat kind voelt dat het taken niet
aankan
o Adolescence (12-20)
Identiteit ontwikkelen
Twijfel over identiteit
o Young adulthood (20-30)
Intimiteit
isolement
o Adulthood (30-65)
Generativiteit doorgeven
stagnatie
o Mature age (65+)
Integriteit
Wanhoop
- Ethologische theorie (Konrad Lorenz): gedrag moet worden geplaatst
in context en waarde voor overleven
o Imprinting: biologische en plotselinge attachment
(ganzenexperiment)
o Ethologische methode
Kinderen observeren in natuurlijke omgeving
Zie je het in verschillende culturen?
Helpt het met overleven?
o Gericht op nature
Maternal deprivation & attachment (Bowlby)
o Scheiding van de moeder leidt tot probleemgedrag,
moeilijkere relaties met anderen en psychopathie
44 diefjes: 17 diefjes in jeugd gescheiden van moeder
- Social learning theory (Bandura): nadruk op observatie en
imitatie bij aanleren nieuw gedrag
1. Modelled behaviour
2. Attention
3. Retention
4. Reproduction
5. Motivation
6. Matching behaviour
- Piagetian theory: kind is actief op zoek naar nieuwe informatie
- Sociocultural theory (Vygotsky): ontwikkeling door interactie met
mensen met meer vaardigheden
- Information-processing approaches: nadruk op informatiestroom in
cognitive
1. Thinking is information processing
, 2. Mechanisms/processes that underlie processing information
3. Self-modifying processes
4. Careful task analysis
o Error analysis
Microgenetic analysis
- Neo-Piagetian information-processing models: verbeteringen
in geheugencapaciteit en zelfcontrole
o Executive controle structure (Case) = mentaal plan om
problemen op te lossen
- Evolutionaire psychologie: ontwikkelingen noodzakelijk om te
overleven
Connectionist models of development: interconnected nodes/network
of neurons processing information: input output
Vermenigvuldigen van cellen:
- Mitose = het delen van
cellen
- Meiose = het splitsen van
cellen in geslachtsorganen
o Crossing over =
proces waarin gelijkwaardige secties van
chromosomen zich random
verwisselen, waardoor de
genetische informatie ook
wisselt genetische diversiteit
o Bij seksuele voortplanting
combineren de 23 chromosomen van de
moeder zich met 23 chromosomen van de vader ook dit
combineren (pairing) zorgt voor genetische diversiteit
o Meer diversiteit hogere kans overleving soort
Genetisch overdraagbare ziekten kunnen uitsterven door
juiste manier van pairing
Chromosomen = soort draadjes in de celkern met genetische informatie
- Cellen hebben 46 chromosomen/23 chromosoomparen
o Uitzondering: ovum of sperma
- DNA = molecuul in chromosoom dat genetische informatie heeft en
overdraagt bij voortplanting
- Gen = deel van DNA op een bepaald deel van het chromosoom dat
zorgt voor de productie van bepaalde proteïnes
o Proteïnes voeren functies uit in het lichaam
Groeien
Eten verteren
Voelen
Hersenfuncties
Emoties
o Allelen = genen met grofweg dezelfde functie
Één van vader, één van moeder
Homozygoot = allelen van beide ouders zijn
hetzelfde (AA of aa)
Heterozygoot = allelen van beide ouders zijn
verschillend (Aa of aA)
Dominantie
Codominantie = genetisch patroon waarin twee
heterozygote allelen hun eigenschap tegelijkertijd
en in de zelfde maten tot uitdrukking brengen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veretop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
