College aantekeningen
Hoorcollege aantekeningen introductie GW
Alle acht de hoorcolleges met afbeeldingen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Introductie Gedragswetenschappen (GW)Een samenvoeging van college slides, aantekeningen en werkgroep discussies.
De main point in de cursushandleiding over de cursus:
- Het adaptieve vermogen van mensen staat centraal. Dit betekent dat de nadruk ligt
op het zeer uitgebreide leer-, ervarings- en denkvermogen van de menselijke soort.
En de kenmerken en consequenties van dit uitgangspunt.
Leerdoelen:
● De belangrijkste gedragswetenschappelijke benaderingen samen te vatten in termen
van kenmerken, uitgangspunten en verschillen.
● Aan te geven op welke wijze psychologische, culturele en maatschappelijke factoren
in samenhang bestudeerd kunnen worden.
● Gedragswetenschappelijke kennis te kunnen gebruiken bij de beschrijving en
analyse van concrete (maatschappelijke) verschijnselen.
Inhoudsopgave
Hoorcollege 1: Mensbeelden en biologisch perspectief (adaptatie, erfelijkheid en
omgeving) 2
Hoorcollege 2: Omgeving en leren – behavioristisch perspectief 5
Hoorcollege 3: Waarnemen en interpreteren – cognitief perspectief 9
Hoorcollege 4: Motivatie en zelfcontrole – psychodynamisch perspectief 14
Hoorcollege 5: Zelf en cultuur – humanistisch perspectief 18
Hoorcollege 6: Redeneren en intelligentie –perspectieven op ontwikkeling 21
Hoorcollege 7: Sociale invloed–perspectieven op sociaal gedrag 24
Hoorcollege 8: Sociale afwijzing–perspectieven op mentale problemen 27
1
,Hoorcollege 1: Mensbeelden en biologisch perspectief (adaptatie,
erfelijkheid en omgeving)
➜ Hoe komt gedrag tot stand?
Hoe autonoom is het gedrag van een individu?
Binnen de psychologie wordt er gekeken in hoeverre ons gedrag bepaald wordt door
biologische factoren en de omgevingsfactoren. Er is sprake van een samenspel tussen
beide factoren.
❖ Het nature-nurture debat.
- Soorten gedrag:
1. Voorgeprogrammeerd gedrag; het gedrag dat nooit aangeleerd is maar
iedereen doet. Instincten of reflexen. Bijv. termieten die een ‘huis’ kunnen
bouwen.
2. Aangeleerd gedrag: het gedrag dat niet uit onszelf komt, maar we leren het
volledig van anderen. Bijv. honden die leren zitten etc.
3. Bijna niet voorgeprogrammeerd: onze mogelijkheid om dingen te analyseren
en abstract te denken. Dit is mogelijk door de evolutie.
➜ Waar komen de uitgangspunten(mensbeelden) van perspectieven op menselijk
gedrag vandaan?
Mensbeelden vereisen inzicht in de menselijke aard, ook wel de basale kenmerken en
processen van het menselijke organisme. Dit wordt ook wel basale mensbeelden genoemd.
Onderdelen van basale mensbeelden:
1. Filosofische, levensbeschouwelijke of religieuze overtuigingen.
a. Wat zich vertaald in sociaalwetenschappelijke theorieën en
onderzoeksvragen.
Basale mensbeelden worden gevormd door observaties/ervaringen en ze beïnvloeden weer
de observaties die wij doen.
● Een samenspel van perceptie en ervaring.
○ Deze gestructureerde informatie en sturende denkpatronen, heten schemata.
➜ Vijf perspectieven op psychologische functioneren van mensen
2
,* Alle vijf de perspectieven hebben een kern van waarheid, maar geen van deze
perspectieven is volledig, omdat een perspectief maar naar één kant van mogelijke
oorzaken belicht.*
1. Biologisch; dit perspectief bestaat uit drie aspecten uit de biologie om het gedrag van
mensen te verklaren:
1) Evolutionair perspectief; kenmerken en eigenschappen hangen samen met
genen die overgeërfd worden. Maar er is altijd genetische variatie en dus ook
genetische mutatie. De eigenschappen die onze soort de mogelijkheid geven
om te overleven in bepaalde omstandigheden zullen behouden worden.
a) Het niveau waarop je hier kijkt is de mens als soort, niet als individu!
We hebben veel overeenkomsten met andere diersoorten, maar we hebben
ook relatief unieke eigenschappen en adaptatie principes, die we verworven
hebben door evolutie.
- Paul McLean- Drievoudig brein:
1) The new brain= het deel van het brein dat abstract en
analytisch kan denken. De neocortex.
2) The mammalian brain= het deel van ons brein dat ons in staat
stelt om emoties te tonen, iets wat ook te vinden is bij andere
zoogdieren.
3) The reptilian brain= het deel van ons brein dat lijkt op het brein
van andere diersoorten.
Er zijn psychologische eigenschappen die een weerspiegeling zijn van
evolutie processen. Psychologische processen hebben een functie gehad in
de evolutie.
● Welke eigenschappen zijn dat?
○ Eigenschappen/processen die gelijk zijn in alle culturen.
■ Bijv. emoties van anderen afleiden, samenwerking met
anderen etc.
- Seksuele partnerselectie
Partner selectie verschilt tussen mannen en vrouwen (vanuit een
hetero perspectief).
● Vrouwen hebben de ‘vrucht’ en zijn daarom selectiever in het
kiezen van hun partner, in vergelijking met mannen die dat
minder zijn.
● Mannen zitten vaak met elkaar in competitie, want zij willen
zoveel mogelijk hun genen overdragen.
○ Indien deze verschillende behoeften botsen
(Buss,1989):
■ Vrouwen hebben meer moeite met hun man die
emotioneel ontrouw is, omdat vrouwen meer
geïnvesteerd zijn in de relatie.
■ Mannen hebben meer moeite met seksuele
ontrouw, omdat dit onzekerheid oplevert over
het vaderschap.
❖ Kritiek: het verklaart/rechtvaardigt alleen de bestaande sociale
verhoudingen, het is erg eenzijdig het bekijkt maar één mogelijke
verklaring, de cultuur/samenleving wordt genegeerd en het is een
onderzoek dat achteraf beredeneerd is.
3
, ➢ Cosmides en Toobey(1997): “Deze redenatie kan op elk
onderwerp toegepast worden.”
2) Samenspel natuur-cultuur
3) Adaptieve vermogens
2. Behavioristisch
3. Cognitief
4. Psychodynamisch
5. Humanistisch
➜ Erfelijkheid en omgeving
Het is essentieel om te weten of dingen erfelijk zijn of aangeleerd, want met die kennis kan
je bepaalde beter begrijpen en ernaar handelen.
- Sekse verschillen in gedrag
● Frans de waal- Anders, gender door de ogen van een primatoloog(2022)
○ Biologische verschillen kunnen geen rechtvaardiging zijn van sociale
ongelijkheid. Omdat omstandigheden ook een hele belangrijke rol
spelen.
○ We hebben keuze uit een breed scala aan gedrag, maar wat we
uiteindelijk doen/kiezen (expressie) is afhankelijk van de concrete
context.
○ Stereotypen van primaten ontkracht, a.d.h.v. apen:
1. Vrouwelijk leiderschap; niet alleen mannen hebben
leiderschap.
2. Invloedrijke ouderen; ook de wat ouderen leden kunnen
invloedrijk zijn.
3. Zorgzame mannen; indien een kleintje geen moeder heeft
nemen de mannen deze taak op zich.
4. Homoseksueel contact; er is zeker sprake van homoseksuele
relaties binnen het dierenrijk.
a. Dit was vroeger ook bekend bij wetenschappers, maar
dat werd onder het tapijt geschoven, omdat het erg
controversieel was.
➜ Definitie van erfelijkheid en omgeving
- Erfelijkheid
De overdracht van informatie tussen generaties via genen en 46 chromosomen,
30.000 genen, 3 miljard bouwstenen. En je hebt erfelijkheid van het individu en
erfelijkheid van de soort.
❖ Erfelijkheid ≠ aangeboren!
➢ Door de prenatale omstandigheden.
- Omgeving
● Postnataal: opvoeding; omstandigheden, sociaal-structureel en cultureel.
● Prenataal (de omgeving in de baarmoeder): hormonen en/of chemische
stoffen (alcohol, stress etc).
➜ Samenspel van erfelijkheid en omgeving
Twee manieren om naar het samenspel tussen erfelijkheid en omgeving te kijken:
1. Genetische aanleg komt tot uiting via de omgeving
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Roos2125. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50155 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen