Een schematische samenvatting van de stof van het vak Rechtsfilosofie, de belangrijke punten uit de webcasts, colleges en werkgroepen zijn hier ook in verwerkt. Door middel van tabellen en het gebruik van verschillende kleuren (paars: filosofen, roze: belangrijke verschillen etc) wordt een begrijpe...
Gevolgenethiek Utilisme (gevolgenethiek)
(gevolgen) Grootste geluk voor meeste mensen
:( houdt geen rekening met
mensenrechten
Beginselenethiek Plichtethiek (deontologie) Deugdenethiek
(handelingen) Bepaalde plicht die altijd geldt, geen Guldenmiddenweg
uitzonderingen
—> wat men wil dat iedereen altijd doet :( geen duidelijke regels
—> mensen niet behandelen als middel,
maar als doel opzich
:( absoluutheid, kijkt niet naar gevolgen
, 1. Inrichting van de staat & legitimatie overheidsgezag
d.m.v. sociaal contract macht van overheid verklaren en legitimeren
• Klassieke Sociale contracttheorieën: Legitimatie van regeringsvormen
Hobbes Locke Rousseau
(Leviathan) Orde en veiligheid (Du Contrat Social)
Orde en veiligheid + bescherming van grondrechten
Legitimatie absoluut heerser Begrenzing overheidsmacht Gelijkheid voor burgers
Historische 17e eeuw: godsdienst- en burgeroorlogen 1688: Glorious Revolution 18e eeuw: vooravond Franse revolutie
(einde absolutisme)
context
Mensbeeld Pessimistisch: ‘homo homini lupus est’ Gematigd optimistisch: Optimistisch: edele wilde (elite)
Ieder mens streeft naar zelfbehoud, survival of the meeste mensen willen samenwerken mens van nature goed, vervreemd geraakt door
ttest cultuur
Pessimistisch: oorlog van allen tegen allen (puur • ‘Property’ (= Life + Liberty + Estate) Idyllisch: paradijselijk, maar
overleven) Natuurlijke, voorstatelijke, onvervreemdbare onmogelijk door introductie van
Natuurtoestand rechten
(Situatie van stateloosheid privébezit
en wetteloosheid)
• Kwetsbare vrede
(Rousseau tegen property van Locke)
Gebrek aan organisatie, geen
machtenscheiding
Staat die vrede & veiligheid biedt Veiligheid + bescherming ‘property’ Zelfwetgeving
Inhoud: Inhoud: Inhoud:
Overdacht van alle natuurlijke vrijheden => eerste idee van machtenscheiding Volonté Générale (Algemene Wil)
Doel sociaal (behalve recht van zelfbehoud) —> aan Twee natuurlijke bevoegdheden overdragen — Geen machtenscheiding
aan hogere instantie — Geen bevoegdheden overdragen
contract absolute soeverein (geen contractspartij) 1) Recht op zelfbehoud
(wetgevende macht // parlement)
2) Recht tot stra en
(uitvoerende macht // vorst)
—> Vorst geen absolute macht
Rule of man Rule of law (Directe) democratie & Totalitair
Politieke theorie Absolutisme Liberale rechtsstaat = volk heerst over volk
(Geen spreiding der machten, leidt tot wanorde) Constitutionele monarchie
=> bevolking, overheid en vorst
gebonden aan wetten
Grondrechten- X ✓ X
Alle vrijheden en natuurlijke rechten overgedragen Grondrechten overbodig, volk heerst over
bescherming aan absolute heerser
Bescherming ‘property’
volk
(= Life + Liberty + Estate)
PU PS PU PS PU PS
Verhouding X ✓ ✓ ✓ ✓ X
Brengt mensen Onderwerping van alle Burgers tezamen Bepaalde Collectieve Macht wordt niet
Pactum Unionis en niet in veiligheid individuen aan organisatiestructuur bevoegdheden gemeenschap overgedragen
Pactum staatsgezag overdragen aan hogere
instantie
Subjectionis
- Staatssoevereiniteit - Bescherming van grondrechten (EVRM) - Voorloper van democratie
Actualiteitswaar - wanneer gelegitimeerd geweld uitoefenen - Rule of Law heersende opvatting - Nu nog steeds opvatting dat kloof
de tussen politiek en volk kleiner moet
———————————————————————————————————————————————>
Hoe positiever het mensbeeld, hoe minder ingrijpen van soeverein nodig is
• Hoe regeringsvormen invullen: goederen
Rawls Nozick
Moderne contracttheorie ‘A theory of Justice’
Rechtvaardige verdeling van goederen Voortbouwend op Locke’s eigendomsrecht
Rechtvaardigheid centraal —> herverdeling van goederen Gerechtigheid in bezit —> tegen herverdeling (tast vrijheden van mensen aan)
Taak van overheid: verzorgingsstaat (actieve overheid) Taak van overheid: nachtwakersstaat (minimale staat)
overheid die alle klassieke grondrechten van burgers waarborgt en actief sociale en Beperkt tot beschermen jegens geweld van buitenaf, diefstal, fraude.
economische ongelijkheid aanvecht
Liberalisme (X utilisme, individu opo eren voor belang van meerderheid) Libertarisch
Gedachte experiment: fail of ignorance & original position Eigendom onvervreemdbaar (property van Locke)
Twee universele rechtvaardigheidsbeginselen (Justice as Fairness):
1. Vrijheidsbeginsel: ieder gelijk recht op fundamentele vrijheden (grondrechten,
eigendomsrecht)
2. Sociaal-economische ongelijkheden zijn slechts gerechtvaardigd, indien:
i. Absolute ongelijkheid: gelijke kansen voor eenieder
ii. Di erence principle: ongelijkheid aantoonbaar ten goede komt van minstbedeelden
fi ff
ff ff
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RechtsgeleerdheidftKatja. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,95. Je zit daarna nergens aan vast.
