Hoi! Bij deze mijn 'Plan van Aanpak' van COMF4 (of KERN4). Het plan bestaat uit een 'Theoretisch kader', 'Kale plan van aanpak', ‘Plan van aanpak’ en 'Literatuurlijst'. Bij het schrijven van dit plan heb ik onder anderen het boek 'Vaardig communiceren in de gezondheidszorg' gebruikt. Zie dit pl...
Het hebben van goede communicatievaardigheden in de gezondheidszorg is ontzettend belangrijk.
Het plan van aanpak dat ik hieronder heb gemaakt kun je gebruiken als voorbereiding op een
slechtnieuwsgesprek. Bij een slechtnieuwsgesprek brengt de verpleegkundige een boodschap over
die voor de ontvanger een nare en/of negatieve betekenis heeft. Denk bijvoorbeeld aan het melden
van een ernstige ziekte of achteruitgang (Nursing, 2020). Het is als verpleegkundige tijdens zo’n
gesprek onder anderen belangrijk dat je je zorgvuldig hebt voorbereid. Denk bijvoorbeeld aan het
uitzoeken van de oorzaken en de gevolgen van het slechte nieuws. Hier zullen namelijk
hoogstwaarschijnlijk vragen over komen vanuit de cliënt/patiënt (en zijn of haar naasten). Daarnaast
kun je ook alvast nadenken over een tegenargument waarmee de cliënt/patiënt kan komen en hoe je
hierop gaat reageren. Het gaat tijdens het gesprek vooral om het melden van de nare boodschap en
de belangrijkste argumenten en feiten daarbij. Je hoeft als verpleegkundige niet meteen alles te
zeggen wat je erover weet. Het verschilt per persoon hoever je kunt gaan in het geven van
informatie. De een hoort na het krijgen van het slechte nieuws niets meer en de ander wil er graag
meer over weten (Nursing, 2012).
Tijdens een slechtnieuwsgesprek begin je met het leggen van contact en kort daarna zeg je in een
korte inleidende zin dat je slecht nieuws hebt. ‘Ik ben bang dat ik een vervelende mededeling voor u
heb’ is een voorbeeld hiervan. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een vraagverhelderend gesprek of
een patiëntenvoorlichting is de inleiding van een slechtnieuwsgesprek erg kort. De kern van het
gesprek bestaat uit drie verschillende fasen. Je begint met het mededelen van het slechte nieuws,
vervolgens biedt je ruimte voor emoties en als laatste biedt je steun bij de aanpak van het probleem.
Welke vaardigheden hier allemaal bij horen lees je in het plan van aanpak. In de afsluiting van het
gesprek heb je vaardigheden nodig als bijvoorbeeld een vangnet bieden en samenvatten. Ook dit
staat beschreven in het plan van aanpak.
In de Calgary-Cambridge Observatielijst staan de vaardigheden en de structuur beschreven die een
stevige basis kunnen bieden voor het brengen van slecht nieuws. Deze vaardigheden zijn gebruikt in
dit plan van aanpak. Ze hebben te maken met het zorgen voor overeenstemming tussen de
verpleegkundige en de cliënt/patiënt, maar ook met de erkenning van de gedachten en gevoelens
van de cliënt/patiënt en het daarop gevoelig reageren. Daarnaast hebben ze te maken met het
vertonen van aandachtig non-verbaal en verbaal gedrag. De vaardigheden vormen de basis voor het
opbouwen van een relatie tussen de verpleegkundige en de cliënt/patiënt (en zijn of haar naasten)
(Silverman et al., 2014). Om een relatie te kunnen opbouwen is er natuurlijk sprake van wederzijdse
betrokkenheid en dit zorgt op zijn beurt weer voor goede ontwikkelingen. Er is namelijk eigen regie
en waardigheid van de betrokken personen in het gesprek. Dit is persoonsgerichte praktijkvoering
(Fontys, z.d.-b). Mijn rol als verpleegkundige in dit gesprek is het zorgen voor een goede structuur
waarbij ik de vaardigheden die ik heb geleerd in de praktijk toepas.
Persoonlijk leerdoel tijdens het gesprek
Als ik iets liever niet aan een ander wil vertellen word ik erg zenuwachtig, stel ik het uit, draai ik er
omheen en krijg ik op voorhand al tranen in mijn ogen. Op het moment dat ik het slechte nieuws
toch heb verteld vind ik het lastig om in te gaan op de emoties van de cliënt/patiënt. Het geven van
een gevoelsreflectie nadat ik het slechte nieuws heb gedeeld is dan ook mijn leerdoel.
, Kale plan van aanpak
Voorbereiding: Kenmerkend is dat deze zorgvuldig is, hier begint het respect voor de
patiënt.
1. Zo snel mogelijk een afspraak maken.
2. Locatie organiseren, privacy, rust, bekend.
3. Steun mee uitnodigen, partner, familie.
4. Voorbereiding op de situatie, medische gegevens bestuderen, achtergrond van de
patiënt kennen.
5. Alle spullen binnen handbereik.
6. Nadenken over de formulering van het slechte nieuws.
7. Nadenken over de mogelijke vragen die de patiënt kan hebben.
Inleiding: Kenmerkend is dat deze kort is.
1. Contact maken is het belangrijkste. De rest is afhankelijk van de situatie.
2. Korte inleidende zin op het slechte nieuws.
Kern
Fase 1: Mededelen van het slechte nieuws
1. Waarschuw dat er onaangename informatie gaat komen.
2. Basale informatie; eerlijk en eenvoudig, herhalen van belangrijke punten.
3. Afstemmen op de reactie van de patiënt.
4. Juiste hoeveelheid informatie; niet te veel, niet te zacht en niet alle harde feiten.
5. Informatie in de juiste volgorde en in kleine stukjes.
6. Juiste tempo, afstemmen op de patiënt.
7. Non-verbale gedrag.
Valkuilen:
- Uitstellen.
- Patiënt zelf laten vertellen.
- Pil vergulden.
- Rechtvaardigen.
- Over jezelf praten.
Emoties die je kunt verwachten: Agressie, ontkenning, regressie, stereotiep gedrag.
Fase 2: Ruimte bieden voor emoties
1. Let op non-verbale signalen van de patiënt, gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal,
stiltes en tranen.
2. Stiltes laten vallen.
3. Gevoelsreflecties/Benoemen van gevoelens.
4. Luisteren naar de patiënt, heel zorgvuldig.
5. Actieve luisterhouding.
6. Kant van de patiënt kiezen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper moniquegeurts1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
