Naast de samenvatting van de hoofdstukken bevat de samenvatting ook een overzichtelijke weergave (tabel) per stoornis met de betekenis, prevalentie, DSM-5 criteria, behandeling en comorbiditeit.
Per stoornis
Ontstaanswijze + moment
Prevalent Sekseverschillen en culturele verschillen
Zeer zeldzaam Zeldzaam Niet zo zeldzaam Minst zeldzaam
<1% 1% 2-5% >5%
Kernsymptomen en symptoomclusters
Differentiaaldiagnose Essentiële verschillen met andere problematiek
Comorbiditeit Top 3 voorkomende stoornissen
Gangbare behandelvorm + context
Effectiviteit van behandelvorm
Gezinsfactoren Ouderlijke aanpassing Goede gezondheid en aanpassing Psychologisch/psychische
gezondheidsproblemen
Huwelijk Getrouwd Huwelijksproblemen
Familie functioneren Flexibel Geen samenhang en flexibiliteit
Vader afwezig Vader thuis Vader afwezig
SES Hoog Laag
Classificatiesystemen
DSM – 5 - TR = tekstuele aanpassing 1952 – eerste versie
- APA – Amerikaanse psychiatrische associatie 1987 – assen toegevoegd
- Ontstaan uit consensus van experts 2014 – assen vervallen
- Kan vertaald worden naar ICD -11 en andersom
Start 1999 – DSM-5 - Aanwezig stoornissen - Ernst per stoornis
- 162 experts in werkgroepen - Specificaties & stressoren – V en Z-codes
- 300 adviseurs - Niveau van functioneren => 36 items over 6 domeinen
- Inspraakrondes met patiënten • 0% goed functioneren – 100% volledig
afhankelijk
ICD - 11 = meer dan alleen psychische stoornissen 6e (1948) – eerste versie met
- Effectief in 2022 psychische stoornissen
- Ontwikkeld door wereld gezondheidsorganisatie 1996 – assen toegevoegd
- Ontstaan uit consensus van experts 2018 – assen vervallen
DC 0-5 TM - Sinds 1999 AS I – stoornis
0 – 5 jaar - DC 0 – 5 = 2019 in NL AS – II relationele context – gedrag, affect, betrokkenheid
AS – III – medische/ontwikkelingsstoornis en conditie
Organisatie - ZeroToThree AS IV – psychosociale stressoren
AS V – niveau van ontwikkeling
Voordelen Nadelen
- Duidelijke beschrijving problematiek - Mogelijk te sterk gereduceerd -
- Internationale eenduidigheid • Contextuele info als bijzaak
- Richtinggevend voor behandeling - Categoriale indeling
- Suboptimale basis voor behandeling
, College 1 Classificatie en diagnostiek
Je stelt jezelf steeds 4 vragen:
1. Wat is er aan de hand? 3. Wat kan eraan gedaan worden?
2. Hoe is dat zo gekomen? 4. He zal het hem/haar verder vergaan?
Hoofdstuk 1 Psychopathologie
Psychopathologie = wetenschap waarin psychische stoornissen worden bestudeerd
- Theorie over psychische stoornissen - voorkomen, ontstaan en behandelen
- Ontwikkeling staat centraal – begrijpen van het proces
Syndroom = een ziektebeeld: een verzameling van verschijnselen die vaker in dezelfde combinatie optreedt.
- Gebruikt voor een psychische stoornis zoals omschreven in de DSM-5.
Ontwikkelingspsychopathologie – ontstaan en beloop van psychische stoornissen onderzocht
- Benadering die meerdere inzichten combineert
- Ontwikkeling is complex dat integratie van inzichten en ervaringen vanuit verschillende invalshoeken
nodig is:
Ontwikkelingspsychologie – normale ontwikkeling Sociologie – maatschappelijke normen en waarden
Klinische psychologie – afwijkende ontwikkeling Culturele antropologie – cultuur
(ortho)pedagogiek – opvoedkundige praktijk Epidemiologie – verdeling van ziekten of stoornissen
Biologie – lichamelijk rijping en erfelijkheid
Wisselwerking tussen => vroegere ervaringen + huidige situatie
- Elk mens veranderd – steeds complexer
- Oorzaak ligt niet voor 100% bij de vroegere ervaringen
- Nooit een eenzijdige redenatie – kind factoren, omgevingsfactoren en erfelijkheidsfactoren
→ De vroegere ervaringen beïnvloeden hoe iemand zijn huidige ervaringen interpreteert en waardeert
en dat de ervaringen uit het heden beïnvloeden hoe iemand terugkrijgt op zijn verleden
→ Hulpverlening: door andere ervaringen aan te bieden wordt geprobeerd het kind te helpen zijn
geschiedenis wat ‘zonniger’ neer te zetten
Ontwikkelingsopgaven – uitgangspunten om de ontwikkeling van kinderen/jongeren te beschrijven
- Een kind moet in elke leeftijdsfase bepaalde opgaven volbrengen
→ Niet volbracht => problemen
→ Ontwikkeling staat centraal - vastgelopen of scheefgegroeid ipv. een kenmerk
Dynamische gezichtspunt - van normale ontwikkeling – X – van het spoor af
- Verschijningsvorm van afwijkend gedrag verandert gedurende de levensloop- soms, een beetje of geen last
van hebben
- Afwijkend gedrag is afhankelijk van de leeftijdsfasen – leeftijd bepaald of het normaal is
Maatschappelijke en culturele invloeden op een stoornis
- Westerse maatschappij = multicultureel - verschil in opvatting opvoeding, hulpverlening
- Maatschappelijke en culturen normen en waarden:
→ Overgedragen in eerste levensjaren van een kind door ouders
→ Handig om deze interactie te bekijken – oorzaak wordt eenzijdig bij ouders gelegd
- Verleden/heden van ouders weleens de schuld krijgen van de problemen van kind
- Ouders hebben last van gedrag kind → gedrag verslechtert de opvoeding
Cultuur heeft op 2 wijze invloed op de psychopathologie
Cultuur kan de kans op bepaald gedrag vergroten/verkleinen Oordeel van volwassenen over gedrag van kinderen
- Een stoornis kan een verschillende uiting hebben in - Normen en waarden uit een cultuur beïnvloeden de
uiteenlopende culturen opvattingen van volwassenen over gedrag van kinderen
- Ook cultuur is dynamisch – in ontwikkeling - Cultuur bepaalt – normaal of afwijkend
- Grote kans op depressie – kinderen vanaf jonge leeftijd zelf
verantwoordelijk voor resultaten
- Internaliserende problemen – binnen de persoon = jezelf te veel onder controle (emoties niet uiten)
- Externaliserende problemen – naar buiten richten = slechte concentratie, liegen, agressie
, Hoofdstuk 2 Classificatie, diagnostiek en epidemiologie
→ Classificatie + diagnostiek + epidemiologie = kenmerk, oorzaak => beste behandeling kiezen
Classificatiesystemen = systematische beschrijvingen van Epidemiologisch onderzoek = de vraag: hoeveel kinderen hebben dit
gedrag obv door wetenschappers onderscheiden en probleem? onderzoeken
gegroepeerde gedragskenmerken – gedrag indelen
- Is er sprake van een stoornis Diagnostiek = gedragskenmerken + vaststellen aan welke
- Onderscheiden van stoornissen probleem het kind lijdt
- Na vaststelling – hoe is deze stoornis ontstaan? - antwoord
vinden mbv diagnostiek
Epidemiologie = verzamelen van info over wat normaal en abnormaal gedrag is
Prevalentie = percentage van een groep dat een bepaalde Uitspraken over prevalentie - stoornis en groep omschrijven
stoornis heeft op een bepaald moment in de tijd - Referentie/normgroep = alle kinderen uit het land waarin
Percentage dat………. een stoornis heeft gehad: het onderzoek wordt verricht
- Ooitprevalentie – ooit - lifetime - Vergelijken van (sub)groepen => verschil in prevalentie
- Jaarprevalentie – afgelopen jaar geeft aanwijzing over de oorzaak van de stoornis
- Maandprevalentie – afgelopen maandag
- Puntprevalantie – bepaald moment
3 factoren blijken kans 1. Ernst van problematiek
op aanmelding te 2. Leeftijd van het kind – ouder = eerder hulp gezocht
vergroten 3. Combi - problemen van kind en in gezinsfunctioneren
- Hoeveel kinderen hebben stoornis A of probleem B? - Hoeveel kinderen hebben professionele hulp nodig?
- Hoe kunnen kinderen met een stoornis A of probleem B - Welke factoren bepalen de grootte van de kans dat een kind stoornis A of
geïdentificeerd worden? probleem B krijgt en welke factoren werken beschermend?
- Komen stoornis A of probleem B tegenwoord net zo vaak voor als 30 - Hoe is het beloop van stoornis A en probleem B van kindertijd tot
jaar terug? volwassenheid en welke factoren zijn van invloed op dit beloop?
Classificatie = iets herkennen + juiste benaming aan geven + indelen in categorie
- Vanuit kennis beredeneren waarom iets niet ‘normaal’ is
Leren classificeren Mogelijkheid tot ordening
- Antwoord op Wat is dit? - Verschillen en overeenkomsten in kaart brengen
- Waarnemer verkrijgt waarnemingsresultaten die worden
Goed classificatiesysteem
ingedeeld in categorieën
- Onderscheid maken tussen verschijnselen
- Onderscheiden van categorieën door kennis
- Overeenkomsten zien
→ Bijv. Meisje is volwassen vanaf 23 jr
- Nieuwe verschijnselen indelen
=> cultuur afhankelijk
Geen classificatie = geen naam kunnen geven aan een Differentiaaldiagnose - altijd afvragen of er nog een andere
verschijnsel. psychische stoornis is die dezelfde symptomen bevat
Classificatiesystemen = psychische stoornissen herkend,
Kennis gebaseerd op een classificatie = kennis over een groep
ingedeeld en van elkaar onderscheiden
- Niet over een uniek kind – algemene kennis
- Onderscheid in groepen (angst, gedrag) + subgroepen
(angst= paniek, fobie)
Start hulpverlening = classificatie (wat helpend kan zijn)
- Diagnostiek = proces waarbij na vaststellen van de stoornis
DSM-5 (diagnostic and statistical Manual of Mental disorders)
wordt gekeken naar het ontstaan
- Bekendste en meest gebruikte class.systeem
→ Afgestemd op het unieke kind
- Gangbaarste en meest geaccepteerde classificatiesysteem
Psychische stoornis vaststellen = interpretatie obv observeren
(300 stoornissen)
en luisteren
- Uitgangspunt – NIET de ontwikkeling van de persoon
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Doortje19s. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
