100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Nectar Biologie 4 vwo €4,39
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. VWO / Gymnasium
  4.  
  5. Biologie

Samenvatting

Samenvatting Nectar Biologie 4 vwo

 0 keer verkocht

Met deze duidelijke samenvatting haal je gegarandeerd een voldoende! Alle begrippen, waaronder survival of the fittest en selectiedruk, zijn duidelijk uitgelegd. Maar ook is de hele eiwitsynthese uitgelegd.

Voorbeeld 2 van de 14  pagina's

Document informatie

  • Nee
  • Hoofdstuk 1, 2, 4, 6, 7 en 8
  • 25 januari 2023
  • 14
  • 2022/2023
  • Samenvatting

Onderwerpen

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

Alles voor dit studieboek (535)

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (5707)

Verkoper

avatar-seller
lievejansen

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Hoofdstuk 1 – Gedrag
Het paringsgedrag van dieren kent een vast patroon. Het gedrag ontstaat door een
combinatie van inwendige en uitwendige factoren. De motiverende factor is de prikkel die
de motivatie opstuwt tot de drempelwaarde. Dit is de laagste waarde van een prikkel die
leidt tot een bepaald gedrag: de respons.

Een prikkel verhoogt de motivatie, dit is de bereidheid om een gedrag uit te voeren. Je hebt
inwendige prikkels, zoals hormonen en een honger- en dorstgevoel, maar ook uitewendige
prikkels, zoals bewegingen, geuren en geluiden. Bovendien bestaan er ook sleutelprikkels.
Dit is de essentiële prikkel waarna altijd hetzelfde gedrag volgt. De supernormale prikkel is
effectiever bij het veroorzaken van een bepaald gedrag dan de normale sleutelprikkel.

Gedrag is alle waarneembare activiteiten van een dier of een mens. Het is georganiseerd in
gedragssystemen. Dit is een is een groep van samenhangende handelingen, die meestal een
gemeenschappelijk doel hebben. Gedragselementen komen vaak in een vaste volgorde voor
(gedragsketen), waarbij het effect van de ene handeling leidt tot een volgende.

Onderzoekers observeren het natuurlijke gedrag en onderzoeken de functie van bepaald
gedrag. Een voorbeeld van een functie is het overleven van het individu of de soort.

Sociaal gedrag is het gedrag gericht op het leven in de groep. Een signaal is een handeling bij
sociaal gedrag die als prikkel werkt voor de volgende handeling van een soortgenoot. Door
een signaal is communicatie tussen soortgenoten mogelijk.

Ethologie is een tak van wetenschap die onderzoek doet naar diergedrag. Een ethogram is
een lijst met objectief en nauwkeurig beschreven gedragselementen. In een protocol wordt
vervolgens de waargenomen handelingen (gedragselementen) van een dier vastgelegd.

De gevoelige periode is een periode waarin een bepaald gedrag gemakkelijk kan worden
aangeleerd. Inprenting is hier een voorbeeld van.

Het gedrag dat we steeds op dezelfde manier uitvoeren, zijn rituelen. Baltsgedrag is hier een
voorbeeld van. Dit is het gedrag dat aan de paring voorafgaat en dat de bereidheid tot paring
vergroot.

Mensen en dieren reageren niet op elke prikkel. Soms leiden ontvangen prikkels tot
tegenovergestelde typen gedrag, dan ontstaat er conflictgedrag. Hier zijn drie vormen van:
1) Ambivalent gedrag: gedragssystemen van twee typen gedrag wisselen elkaar af.
Voorbeeld: De dreighouding van een stekelbaarsmannetje (aanvallen en vluchten).
2) Omgericht gedrag: het agressieve gedrag dat door een innerlijk conflict ontstaat,
wordt geuit op iets of iemand die er niks mee te maken heeft.
3) Overspronggedrag: het gedrag past niet bij de situatie.
Bij conflicten proberen mensen en dieren een gevecht te voorkomen door te dreigen.
Dreiggedrag ontstaat vaak op de grens van een territorium, het gebied dat dieren verdedigen
tegen soortgenoten.

, In veel populaties is er een taakverdeling, elk individu heeft een eigen functie bij het
voortbestaan van de kolonie.

Aangeboren gedrag is vanaf de geboorte aanwezig. Dit hoeven mensen of dieren dus niet te
leren. Echter, er zijn veel manieren waarop zij wel kunnen leren. Een van deze manieren is
gewenning. Mensen of dieren leren dan om niet langer te reageren op een bepaalde prikkel.
Een andere manier is imitatie (nabootsing). Er wordt dan geleerd door het gedrag van
soortgenoten na te doen. Bovendien kan er ook geleerd worden door inzicht. Mensen en
dieren leggen dan nieuwe verbanden tussen gebeurtenissen of situaties. Ten slotte kan er
ook nog (sociaal gedrag) geleerd worden door te spelen.

De rangorde (pikorde bij vogels) geeft de volgorde aan waarin dieren in een groep meer of
minder dominant zijn. Dieren die het hoogst in rang zijn, krijgen vaak het beste voedsel en de
meeste kansen zich voort te planten. Door het uitzenden van signalen die de rangorde
bevestigen, zijn er niet voortdurend gevechten nodig.

Bij klassieke conditionering gaat het om het leggen van een verband tussen twee
verschillende prikkels. Dit is associatief leren. Voorbeeld: Een hond scheidt speeksel af bij het
horen van een bepaald geluid, nadat de hond een aantal malen voedsel heeft gekregen
voorafgegeaan door dat geluid.
Daarentegen bestaat er ook operante conditionering, ook wel beend als proefondervindelijk
leren. Dieren leren dan door beloningen en straffen als gevolg van hun handeling. Het gaat
hier dus niet om het koppelen van twee prikkels (zoals bij klassieke conditionering), maar om
het combineren van twee opeenvolgende gebeurtenissen. Trial-and-error is hier een
voorbeeld van. Het gedrag levert dan per ongeluk het gewenste resultaat op.

Door imitatie kan de cultuur van een populatie veranderen. Cultuur is het verschijnsel dat
individuen binnen een groep vergelijkbaar gedrag vertonen. Een rolpatroon is een
stereotype gedrag dat bij een individu op een bepaalde plaats in de samenleving hoort. En
inlevingsvermogen stelt mensen en dieren in staat om samen te werken en sociaal gedrag te
vertonen.

Eerlijkheid is voor mensen een waarde, een opvatting over wat belangrijk is in ons bestaan.
Daar baseren wij ons gedrag op. Gedragsregels noemen wij normen. Zo is eerlijkheid een
waarde, waar de norm als niet liegen bij hoort.


Hoofdstuk 2 – Cel en leven
De vloeistoffen in je cellen zijn gescheiden door een celmembraan. Een celmembraan
bestaat uit een dubbele laag vetachtige moleculen, fosfolipiden. De ‘koppen’ van de
fosfolipiden vormen de binnen- en buitenzijde van het membraan. Ze zijn hydrofiel, dus ze
trekken water aan. De ‘staarten’ liggen naar elkaar toe en vormen een waterafstotende
hydrofobe laag. Verder bevat het celmembraan nog cholesterol. Dit remt de bewegingen van
de fosfolipiden, waardoor het celmembraan stabiliseert. Wateroplosbare stoffen kunnen de
hydrofobe laag niet passeren. Door poorten van eiwitmoleculen, kunnen zij van de ene zijde
naar de andere zijde.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lievejansen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€4,39
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd