Een volledige uitwerking van alle leerdoelen van het vak europees publiekrecht (publiekrecht 3)
Met deze samenvatting heb ik een 8,8 gehaald voor het tentamen!
Leerdoel 1: Weet welke internationaalrechtelijke aspecten betrokken zijn bij de Europese Unie
§1.1: Internationaal recht
Internationaal recht = dit rechtsgebied regelt alle betrekkingen tussen staten
Meestal vastgesteld in verdragen
Bij overeenkomen van verdragen is het beginsel van staatssoevereiniteit belangrijk
Leerdoel 2: Kan de begrippen intergouvernementeel, supranationaal uitleggen
Intergouvernementeel = als lidstaten geen soevereiniteit afstaan
Is een samenwerking tussen lidstaten
Supranationaal = als lidstaten wel beslissingsbevoegdheid afstaan aan de organisatie
Een supranationale organisatie staat boven de lidstaten
Leerdoel 3: Kan uitleggen wat staatssoevereiniteit is en hoe deze kan worden beperkt
Staatssoevereiniteit = de overheid heeft de ultieme beslissingsbevoegdheid op het grondgebied van
de staat en is de enige die de wet- en regelgeving kan opstellen
De overheid heeft dus staatssoevereiniteit
Deze macht ligt alleen bij de nationale overheid
Twee manieren om staatssoevereiniteit te beperken
1. De soevereiniteit kan vrijwillig worden overgedragen
2. De soevereiniteit kan onvrijwillig worden beperkt
Soevereiniteit overdragen
- Een staat kan een deel van de beslissingsbevoegdheid kan worden overgedragen aan een
internationale organisatie
Staat accepteert dat de organisatie hoger is dan de staat zelf
- Een staal zal beslissingsbevoegdheid alleen overdragen als:
a. Dit het belang dient van het land
b. Dit bijdraagt aan het welzijn van inwoners
Belangrijkste redenen overdragen van soevereiniteit
Toen de EU (toen de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) werd opgericht waren de
belangrijkste redenen voor het overdragen van soevereiniteit het voorkomen van oorlog en het
bewerkstelligen van economische groei en herstel.
Art. 50 VWEU uittreden EU
Soevereiniteit onvrijwillig beperkt
- Als een land wordt binnengevallen en de macht wordt overgenomen
Militair ingrijpen onafhankelijke staat
Mandaat dat de VN heeft afgegeven om een land binnen te vallen
1
,Leerdoel 4: Kan uiteenzetten wat de doelstellingen van de Europese Unie zijn
§1.2: De EU en haar doelstellingen
Hoe bereikt de EU haar doelstellingen?
- Strategie van negatieve integratie = uitvaardigen van verboden (“je mag niet….”)
- Strategie van positieve integratie = uitvaardigen van geboden (“je moet….”)
Heeft als doel lidstaten te uniformeren of harmoniseren
Belangrijkste doelstellingen EU: art. 3 VEU
Vrede en welzijn
- Bereiken door economische integratie
Als lidstaten economisch samenwerken, zorgt dit ervoor dat de economieën van de
lidstaten met elkaar verweven raken
Zorgt er ook voor dat landen minder snel met elkaar in oorlog zullen gaan
Ruimte van vrijheid, veiligheid en recht
- Burgers van de EU mogen over het algemeen in alle lidstaten verblijven om te werken,
studeren of te genieten van hun pensioen
- EU zorgt wel voor een beleid dat grensoverschrijdende criminaliteit en illegale migratie
bestrijdt, omdat dit door de open grenzen makkelijker wordt
Interne markt
- Maakt het mogelijk dat er steeds meer gehandeld wordt tussen bedrijven in de lidstaten, dat
steeds meer personen over de grens gaan werken en dat iedereen overal in de EU kan
investeren
Doel: nationale markten steeds meer één gemeenschappelijke markt worden
Ruimte zonder economische grenzen en belemmeringen
- Sociale vooruitgang, beter milieu, gelijkheid voor mannen en vrouwen op arbeidsmarkt,
tegengaan van discriminatie, voorkomen sociale uitsluiting
Economische en Monetaire Unie (EMU)
Twee pijlers EMU
1. Monetair beleid
2. Economisch beleid
Monetair beleid
Europese Centrale Bank is hiervoor verantwoordelijk in EU
- Wordt geassisteerd door nationale banken van lidstaten
Samen vormen zij Europees Stelsel van Centrale Banken
Gemeenschappelijke munt Euro Eurozone
Voordelen:
- Bevordert handel tussen lidstaten, omdat je prijzen makkelijk kunt vergelijken
- Geen kosten maken om nationale valuta in buitenlandse valuta om te zetten
- Daardoor makkelijker om internationale transacties te doen
Nadelen:
- Afhankelijk van instemming van mede-eurolanden/de ECB
- Het economisch onderpresteren van een land heeft gevolgen voor andere deelnemers van
de eurozone economische tegenspoed kan gevolgen hebben voor de waarde van de Euro
Economisch beleid
2
,Intergouvernementeel karakter grotendeels verantwoordelijkheid van lidstaten zelf
- Beleid moet wel gecoördineerd worden met het oog op de gezamenlijke doelstellingen van
stabiliteit, groei en werkgelegenheid in de eurozone
Stabiliteits- en groeipact (SGP) afspraken begrotingsdiscipline
Europees semester jaarlijkse cyclus
Beschermen van mensenrechten
Art. 2 VEU
- Democratische samenleving en een rechtsstaat
- Mogelijkheid voor Europees Hof van Justitie om te oordelen over schending van
mensenrechten als deze worden voorgelegd tijdens een zaak
Art. 3 lid 5 VEU
EU wordt ook wel waardengemeenschap genoemd, vanwege het belang van mensenrechten
- Toenemend belang van Handvest van de Grondrechten van de EU
Leerdoel 5: Kan uitleggen wat het begrip interne markt inhoudt
§1.3: Interne markt
Onderdelen interne markt
1. Regels op het gebied van vrij verkeer
2. Verbod op staatssteun
3. Mededingingsrecht
Vrij verkeer
- Van personen, goederen, diensten en kapitaal
- “Vrij” houdt in dat het handelsverkeer op deze gebieden niet belemmerd mag worden
Staatsteun
- Subsidie van de overheid aan een bedrijf om goedkoper te produceren dit zorgt voor
oneerlijke concurrentie en mag dus niet
Mededinging
a. Verbod op kartels
b. Verbod op het misbruik van een machtspositie
- Kartelvorming als concurrentie wordt beperkt en consumenten teveel betalen: verboden
- Bedrijven met een machtspositie hebben geen last van concurrentie prijzen te hoog
maken door kleine concurrenten van de markt te weren dit verstoort de interne markt
Leerdoel 6: Kan het gelijkheidsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel uitleggen
Gelijkheidsbeginsel art. 18 VWEU
Het gaat op gelijkheid op basis van nationaliteit
- Ondanks dat goederen of burgers uit andere lidstaten komen, moeten ze allemaal gelijk
behandeld worden er mag geen onderscheid worden gemaakt op grond van nationaliteit
Evenredigheidsbeginsel (proportionaliteitsbeginsel)
Altijd het minst belemmerende alternatief moet gekozen worden om heet doel te bereiken
3
, Hoofdstuk 3: Wetgeving, directe werking en staatsaansprakelijkheid
Leerdoel 1: Kent de kenmerken van de verschillende vormen van Europees recht en kan uitleggen
wat het verschil is tussen deze vormen
§3.1: Vormen van Europees recht
Art. 288 VWEU noemt de verschillende vormen van secundaire wetgeving.
1. Verdragsartikelen
2. Verordeningen
3. Besluiten
4. Richtlijnen
5. Aanbevelingen en adviezen
Verdragsartikelen:
Richtlijnen en verordeningen, evenals andere vormen van wetgeving die een specifieke uitwerking
vormen van verdragsartikelen, hebben altijd voorrang op het verdrag. bijzonder gaat voor
algemeen.
Verordeningen:
Art. 288 VWEU: een verordening heeft een algemene strekking. Zij is verbindend in al haar
onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat (verordening hoeft dus niet omgezet te
worden in een nationale wet). Alle artikelen in een verordening zijn verbindend en een burger kan
zich direct beroepen op de artikelen van een verordening.
Besluiten:
Art. 288 VWEU: een besluit is verbindend in al zijn onderdelen. Indien de adressaten worden
vermeld, is het alleen voor hen verbindend. Een besluit kan gericht zijn aan burgers, bedrijven of
meerdere lidstaten.
Richtlijnen:
- Zijn in tegenstelling tot verordeningen en besluiten niet gericht aan burger en
ondernemingen in de EU
- Instructie aan de lidstaten hoe zij hun nationale wetgeving moeten aanpassen
- Richtlijnen moeten dus wel worden omgezet in nationaal recht
- Hét middel om positieve integratie te bewerkstelligen
Doel van richtlijnen = harmoniseren van de wetgeving van verschillende lidstaten
- Anders kan er ongelijkheid ontstaan tussen burger binnen de EU
Aanbevelingen en adviezen:
- Niet bindend
- Moet wel rekening mee gehouden worden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper monicablom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.