“Why zebras don't get ulcers”
The Acclaimed Guide to Stress, Stress-Related Diseases, and Coping (Third Edition)
Auteur: R.M. Sapolsky
ISBN: 3690
Editie: 3e
Jaar van Uitgave: 2004
Cijfer gehaald: 9.0
Uitgebreide samenvatting, boek is niet meer nodig.
Inhoudsopgave:
Samenvatting
“Why zebras don't get ulcers”
The Acclaimed Guide to Stress, Stress-Related Diseases, and Coping (Third Edition)
Auteur: R.M. Sapolsky
ISBN: 9780805073690
Editie: 3e
Jaar van Uitgave: 2004
Cijfer gehaald: 9.0
Uitgebreide samenvatting, boek is niet meer nodig.
Inhoudsopgave:
1. Why don't zebras get ulcers?
2. Glands, gooseflesh, and hormones
3. Stroke, heart attacks and voodoo death
4. Stress, metabolism and liquidating your assets
5. Ulcers, colitis and the runs
6. Dwarfism and the importance of mothers
7. Sex and reproduction
8. Immunity, stress and disease
9. Stress-induced analgesia
10. Why is psychological stress stressful?
11. Stress and depression
12. Aging and death
13. Managing stress.
, Hoofdstuk 1
Welke veranderingen zijn ziektepatronen ondergaan?
In de laatste decennia is er veel veranderd in de hedendaagse ziektepatronen. Onder meer door vooruitgang in de
ontwikkeling van medicijnen zien de patronen er nu heel anders uit en zijn ze niet meer vergelijkbaar met bijvoorbeeld
ziektes waar onze voorouders aan zijn overleden. Vandaag de dag krijgen meer mensen te maken met hartfalen en
vaatziektes, dan met infecties en ondervoeding. Samenhangend met de wijziging in ziektepatronen is ook het beeld van
hoe we tegen ziektes aankijken veranderd. We hebben ontdekt dat er een sterk verband tussen onze emoties en de
biologische processen in ons lichaam bestaat. Onze gedachten, gevoelens en persoonlijkheden beïnvloeden deze
processen in ons lichaam, wat ervoor zorgt dat twee mensen die dezelfde ziekte krijgen beide een verschillend
ziekteverloop doormaken. Ook stress is van invloed op onze gezondheid en kan er zelfs voor zorgen dat we ons ziek
voelen. Stress kan echter leiden tot aanpassing van het lichaam in bepaalde situaties om zo te kunnen overleven. Zo
kunnen de neuronen in ons brein vijf minuten zonder zuurstof overleven tijdens een hartaanval, zonder dat daar later
schade aan wordt ondervonden.
Naast verschillen tussen de mens van nu en de mens van vroeger zijn er ook verschillen op te merken tussen mens en dier,
voornamelijk op het gebied van hoe zij stress ervaren. Dieren ervaren stress bij acute fysieke crisissituaties. Een voorbeeld
hiervan is een zebra die wordt opgejaagd door een tijger. De zebra zal het plotseling op een rennen moeten zetten, om
zichzelf in veiligheid te brengen voor de tijger. De zebra kan zelfs al verwond zijn door de tijger en alsnog uit alle macht
proberen te vluchten. Er wordt dan fysiek ineens heel veel geëist van de zebra. Het lichaam blijkt echter prima in staat te
zijn om met dit soort stress om te gaan. Mensen daarentegen ervaren vaak chronische fysieke stress. Wanneer de
gewassen van een boer bijvoorbeeld door beesten zijn opgegeten, zal hij gedurende een lange periode zijn eten ergens
anders moeten halen. Hij zal dan bijvoorbeeld iedere keer veel verder moeten lopen om aan wat eten te komen. Doordat
hij iedere keer, gedurende een lange tijd, meer inspanning moet leveren voor zijn eten, staat hij onder chronisch fysieke
stress. Het lichaam kan redelijk goed omgaan met deze vorm van stress.
Naast acute en chronische fysieke stress bestaat er nog een derde vorm: psychische en sociale stress. Deze vorm van stress
is kenmerkend voor mensen en bestaat eigenlijk alleen in ons hoofd. We kunnen heftige emoties ervaren die het resultaat
zijn van enkel onze gedachten. Onze lichamen kunnen dezelfde reacties geven op psychische en sociale stress als op
fysieke stress. Ons lichaam kan zich heel goed aanpassen om te kunnen omgaan met acute stress die een korte tijd
aanhoudt. Dit is echter anders wanneer de stress chronisch lijkt te zijn en we ons stresssysteem vaak en lang activeren.
Het lichaam is hier niet op ingesteld, want de fysiologische verdedigingsmechanismen zijn oorspronkelijk bedoeld om het
lichaam in staat te stellen snel en efficiënt te reageren op een plotselinge bedreiging. Gedurende een zekere tijd zal het
lichaam weerstand bieden aan de psychologische stress, maar daarna volgt onvermijdelijk uitputting. Hierdoor kunnen er
stressgerelateerde ziekten ontstaan.
Het lichaam is voortdurend bezig om een staat van homeostase te bereiken. Dit houdt in dat het lichaam bestaat uit
verschillende mechanismen en dat elke van deze mechanismen een optimale waarde heeft. Homeostase betekent dat het
lichaam volledig in balans is, dus dat alle mechanismen hun optimale waarde hebben bereikt. De hersenen krijgen
bijvoorbeeld precies genoeg zuurstof en het bloed wordt in een gelijkmatig ritme rustig door het lichaam gepompt. Het
lichaam is altijd bezig om deze balans te bereiken. Er zijn echter een aantal dingen die het lichaam uit de homeostase
halen. Dit noemen we stressoren, alle gebeurtenissen die buiten het lichaam plaats vinden en ons uit de homeostatische
balans halen. Het lichaam reageert hierop door middel van een stressrespons, het gaat activiteiten ondernemen om weer
de homeostase te bereiken.
Een stressor hoeft echter niet alleen datgene te zijn dat op dit moment plaatsvindt. Mensen zijn in staat om vooruit te
kijken en zorgen in de toekomst te zien. Daarop kan men anticiperen, we kunnen een stress-respons uitlokken door na te
denken over potentiële stressoren. De stress-respons wordt dus niet alleen opgewekt bij fysieke of psychologische
dreigingen, maar ook in afwachting hiervan. Dit werd voor het eerst ontdekt door Selye, ongeveer vijfenzestig jaar geleden.
Selye deed een onderzoek bij ratten. Zijn ratten kregen dagelijks een injectie met een extract van een eierstok. Maar
doordat hij wat onhandig was, vielen ze vaak en dan moest hij ze de halve ochtend zoeken, voordat hij ze kon injecteren.
Aan het eind van het onderzoek bleek dat de ratten last hadden van vergrote bijnieren en maagzweren. Om uit te sluiten
dat deze verschijnselen het resultaat waren van de injecties gebruikte Selye een controlegroep die geïnjecteerd werden
met een zoutoplossing. Ook deze ratten vielen regelmatig op de grond en werden opgejaagd door Selye in een poging hun
te pakken te krijgen. De controlegroep bleek dezelfde verschijnselen te vertonen als de experimentele groep, wat Selye tot
de conclusie bracht dat deze lichamelijke verschijnselen werden veroorzaakt door de stress die ontstond als hij de gevallen
ratten achterna zat.
Selye kwam tot twee conclusies:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Loekvklaveren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
