Inleiding vermogensrecht
Les 1
Verbintenissenrecht
Een verbintenis is niet altijd een overeenkomst, een verbintenis kan ook ontstaan uit de wet->
onrechtmatige daad. Bijvoorbeeld bij schadevergoeding.
Een verbintenis heeft een recht en een plicht met een schuldenaar en een schuldeiser.
Eenzijdige rechtshandeling, de wil van 1 persoon is genoeg om de rechtshandeling te laten
plaatsvinden.
Vermogensrechtelijke rechtshandeling, 1 persoon heeft het recht op prestatie en de andere persoon
is verplicht om de prestatie te verrichten.
Bronnen van verbintenissen-> de wet en overeenkomst.
Rechtsvoorwaarden art. 3:35, je mag vertrouwen dat iemands wil en verklaring klopt.
Meerzijdige rechtshandeling, de wil van 2 of meer rechtssubjecten om iets tot stand te brengen,
algemene vergadering aandeelhouders, koopovereenkomst, huurovereenkomst,
Eenzijdig ongerichte rechtshandeling, testament, plaatsen van een advertentie. Niet bedoelt om naar
1 persoon te richten.
Eenzijdig gerichte rechtshandeling, gericht tot 1 persoon
Eenzijdige rechtshandeling heb je niet 2 partijen nodig bij een overeenkomst wel.
Wat is er nodig bij een totstandkoming van een rechtshandeling, de wil en de verklaring. 3:33 BW
Kan in iedere vorm plaatsvinden, zowel mondeling als schriftelijk.
Bij discrepantie tussen wil en verklaring, dus als de verklaring en wil niet overeenkomen dan is er
geen rechtshandeling.
Als iemand zich heeft vertrouwd op een wil en verklaring van een ander dan kan de andere partij
geen beroep doen op discrepantie, art. 3:35 BW.
,Rechtshandeling
Een rechtshandeling is een handeling van een rechtssubject die een beoogd rechtsgevolg heeft. De
handeling wordt verricht met de bedoeling tot rechten en plichten.
Er is alleen sprake van een rechtsgevolg als het beoogd is en als het in het recht erkend is, dus iets
illegaals mag niet.
Eenzijdige rechtshandeling, de wil van 1 persoon kan het rechtsgevolg in het leven roepen.
Deze eenzijdige rechtshandeling kan je onderverdelen in eenzijdige ongerichte rechtshandelingen en
eenzijdige gerichte rechtshandelingen.
Ongericht kan je zien in de vorm van een testament of een advertentie in de krant. Gericht kan je
zien als een opzegging van een arbeidsovereenkomst.
Meerzijdige rechtshandeling, voor de totstandkoming is de wil van 2 of meer rechtssubjecten nodig
om het rechtsgevolg te doen intreden. Zoals het besluit tot het oprichten van een vereniging,
overeenkomsten van de algemene ledenvergadering.
Verbintenis scheppende/obligatoire overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling die gericht is
op het scheppen van 1 of meer verbintenissen. Je hebt de:
Wederkerige overeenkomst, hier ontstaan 2 verbintenissen, je hebt de schuldeiser en schuldenaar.
Een voorbeeld is de koopovereenkomst, arbeidsovereenkomst etc.
Eenzijdige overeenkomst, uit een overeenkomst ontstaan slechts 1 verbintenis, er staat dan maar 1
schuldeiser tegenover een schuldenaar. Een voorbeeld hiervan is de schenking.
Totstandkoming van een rechtshandeling
Er zijn 3 vereisten voor totstandkoming van een rechtshandeling
1. Een handelingsbekwaam rechtssubject 3:32 lid 1
2. Een op rechtsgevolg gerichte wil 3:33
3. Een verklaring waarin de wil is geopenbaard 3:33
Handelingsbekwaam zijn is het kunnen verrichten van onaantastbare rechtshandelingen. Natuurlijke
personen. Ook rechtspersonen kunnen rechtshandelingen verrichten
Met wil wordt bedoeld, de subjectieve wil, dus wat wil jij graag. De verklaring is de uiting van de wil.
Dus er is par gebondenheid als het subject dat ook werkelijk wil en heeft verklaard dat diegene dat
wil.
Je mag ervan uitgaan dat als iemand zijn wil heeft verklaard dat dit dan ook werkelijk zo is, dit heet
het vertrouwensbeginsel 3:35. Iemand anders kan niet weten dat wat jij hebt verklaard niet is wat je
wil. Dit betekent ook dat er geen gebondenheid zal zijn aan de rechtshandeling als er sprake is van
een duidelijke vergissing of verspreking. Maar dan weer wel als de partij niet duidelijk was dat er
sprake was van een vergissing.
Het hangt af van de omstandigheden of er sprake is van een misverstand of niet. Wat hebben de
partijen over en weer verklaard en kon je daarop vertrouwen of was het een grote vergissing?
Degene die een verklaring in ontvangst neemt moet zich afvragen of de ander zich wel realiseerde
wat hij verklaarde, er rust op hem een onderzoeksplicht. Als hij dat niet doet kan hij geen beroep
doen op het vertrouwensbeginsel.
, Moment waarop de rechtshandeling tot stand komt
De rechtshandeling komt pas tot stand als de persoon tot wie zij gericht is heeft bereikt. Dus
wanneer de verklaring de andere persoon heeft bereikt-> ontvangsttheorie. Dit geldt niet wanneer
het de eigen schuld van de aanbieder is als de verklaring hem niet tijdig heeft bereikt. Wanneer er
sprake is van andere omstandigheden die de persoon betreffen dat hij nadeel draagt.
De persoon die een bepaald middel van verzending heeft gekozen, bijvoorbeeld moet via mail
reageren, draagt risico bij zich voor eventuele gemaakte fouten. Intrekking van een bepaalde
verklaring moet om werking te hebben die persoon eerder of gelijktijdig met de eerste verklaring
bereiken.
Nietigheid en vernietigbaarheid van een rechtshandeling
De volgende rechtshandelingen zijn nietig:
De rechtshandeling die door inhoud of strekking in strijd is met de goede zeden of openbare
orde, of met een dwingende wetsbepaling. Alleen als de wetsbepaling de bedoeling heeft om
1 van de partijen te beschermen is de rechtshandeling vernietigbaar i.p.v. nietig
De Rh die is verricht door een handelingsonbevoegde, dat is iemand die gezien de
maatschappelijke positie daar misbruik van kan maken in zaken waarin hij als “hogere’’
positie betrokken is. Zoals rechters, notarissen, OvJ dus de mensen die misbruik maken van
hun positie
De eenzijdige ongerichte Rh van een handelingsonbekwame, dus iemand die een Rh verricht
onder invloed van een geestelijke stoornis.
Een Rh is vernietigbaar als:
Als de Rh is verricht door een handelingsonbekwame, behalve als het een eenzijdige
ongerichte Rh betreft, dan is het nietig
Als de Rh is verricht door iemand die op dat moment onder invloed van een geestelijke
stoornis handelde, behalve bij een eenzijdige ongerichte Rh.
Als bij de totstandkoming van de Rh sprake is geweest van wilsgebrek art. 3:44 en 6:228
Als de Rh door een schuldenaar is verricht en tot gevolg heeft dat andere schuldeisers
daardoor worden benadeeld 3:45 en 3:46
Een natuurlijk persoon kan handelingsonbekwaam zijn als het minderjarig is of als degene onder
curatele staat
Minderjarig is als diegene onder 18 is, al kan de kinderrechter iemand wel meerderjarig verklaren.
Maar dan moet diegene wel de leeftijd van 16 bereiken.
Als een minderjarige met toestemming van zijn wettelijke vertegenwoordiger handelt is hij bekwaam
tot het verrichten van rechtshandelingen, voor zover de wet niet anders bepaalt. 1:234 lid 2. Als de
minderjarige Rh verricht wat gebruikelijk is voor die leeftijd dan wordt verondersteld de
toestemming zijn verleend aan de minderjarige. 1:234 lid 3. Er kan ook handlichting worden verleend
waardoor de minderjarige dan bepaalde bevoegdheden krijgt. Een meerderjarige kan ook onder
curatele worden gesteld wanneer hij tijdelijk of duurzaam zijn belangen niet behoorlijk waarneemt of
zijn veiligheid of die van anderen in gevaar brengt. 1:378 en 1:381.
Het nadelige hiervan is dat een handelingsonbekwaam iemand wel een Rh kan doen maar een
beroep op de handelingsonbekwaamheid kan worden gedaan en dat de Rh dan vernietigd kan
worden. De handeling is dus ontstaan maar achteraf aantastbaar. Alleen een eenzijdige ongerichte
Rg is nietig 3:32 lid 2. Bijvoorbeeld als iets wordt nagelaten, dan is de handeling nooit tot stand
gekomen.
