In dit document staan alle leerdoelen van de kennistoets 'CNA: Anatomie - Fysiologie' uitgewerkt. Hierbij is gebruik gemaakt van literatuur uit het boek 'Fysiologie' - van der Burgt en uit het boek 'Klinische neurologie' - Kuks.
Daarnaast zijn de belangrijkste dingen uit de colleges toegevoegd aa...
,Inhoudsopgave
................................................................................................................................................................. 1
Neurofysiologie hoofdlijnen ................................................................................................................... 3
Literatuur ............................................................................................................................................. 3
College ............................................................................................................................................... 15
Hersencirculatie .................................................................................................................................... 17
Literatuur ........................................................................................................................................... 17
College ............................................................................................................................................... 21
Symptomen verklaard .......................................................................................................................... 24
Literatuur ........................................................................................................................................... 24
College ............................................................................................................................................... 31
Neurofysiologie in actie ........................................................................................................................ 38
Literatuur ........................................................................................................................................... 38
College ............................................................................................................................................... 49
Baansystemen en ruggenmerg ............................................................................................................. 50
Literatuur ........................................................................................................................................... 50
College ............................................................................................................................................... 56
Motorisch leren .................................................................................................................................... 57
Literatuur + college ........................................................................................................................... 57
2
,Neurofysiologie hoofdlijnen
Literatuur
Hoofdstuk 6: structuur en functies van het zenuwstelsel
6.2.1 Centraal en perifeer zenuwstelsel
Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. De hersenen gaan in het
ruggenmerg over bij de overgang van schedel naar halswervels.
Buitenste laag hersenen: hersenschors
• Hierin liggen vooral cellichamen van neuronen --> grijze kleur (dood lichaam) – grijze stof
Binnenzijde hersenen
• Bevat grotendeels uitlopers van neuronen --> door myeline om de axonen – witte stof
Het perifere zenuwstelsel omvat de onderdelen van het zenuwstelsel die buiten de schedel en wervels
liggen: hersenzenuwen en ruggenmerg- of spinale zenuwen. Deze zenuwen verbinden de periferie met
het centrale zenuwstelsel.
Perifere zenuwen
Uit de hersenen komen hersenzenuwen: twaalf aan elke
kant. Ze bedienen vooral het hoofd- en halsgebied, maar
nummer 10, de nervus vagus, bedient een groot aantal
inwendige organen.
Uit het ruggenmerg komen ruggenmerg- of spinale
zenuwen: 31 aan elke kant. Ze komen tussen de
wervelbogen tevoorschijn en bedienen vooral de romp en
de ledematen. Alle structuren die door één spinale zenuw
worden bediend, vormen samen een segment.
6.2.2 Prikkeltransport
Perifere zenuwen transporteren impulsen van de periferie naar het centrale zenuwstelsel en
omgekeerd.
Afferent/efferent
Afferente vezels: zenuwvezels die prikkels van de periferie naar het CZS geleiden
➢ sensorische zenuwvezels
Efferente vezels: voeren prikkels vanaf het CZS naar de periferie
➢ motorische zenuwvezels
Transport van prikkels in het centrale zenuwstelsel
Een bundel zenuwvezels in het centrale zenuwstelsel heet tractus (baan) of fasciculus (bundeltje).
Ascenderende baan: tractus die van beneden naar boven loopt (bijv. een pijnbaan)
➢ behoren tot het sensorische systeem: ze voeren sensorische informatie aan
Descenderende baan: tractus die vanuit de hersenen naar het ruggenmerg loopt
➢ behoren tot het motorische systeem. Het zijn efferente banen
3
, Motorisch en sensorisch systeem
Motorisch systeem geleidt prikkels vanuit de hersenen naar het ruggenmerg, en verder via motorische
zenuwen naar de doelorganen: de spieren → van centraal naar perifeer
Sensorische systeem geleidt prikkels voort die door zintuigen zijn opgevangen. De prikkels worden
vanuit de periferie richting het CZS voortgeleid en in het CZS verder omhoog naar de hersenschors.
Sensoriek en sensibiliteit
Sensoriek omvat de verwerking van alle soorten prikkels waarvoor wij gevoelig zijn (geluid, licht, druk
etc.). Dit gebeurt zowel op bewust als op onbewust niveau.
Onder sensibiliteit wordt alleen de tastzin verstaan: het bewust waarnemen van aanraking, kou,
warmte, pijn. Ook het houdings- en bewegingszin, het waarnemen van de positie van spieren en
gewrichten, behoort ertoe.
6.2.3 Animaal en vegetatief zenuwstelsel
Animaal zenuwstelsel
Animaal zijn alle functies en structuren die betrokken zijn bij het waarnemen van de buitenwereld en
bij houding en beweging. Ook wel het willekeurige zenuwstelsel genoemd. Wel treden er reflexen op
die je niet of amper met je wil kunt beïnvloeden.
Vegetatief zenuwstelsel
Vegetatief zijn alle functies en structuren die betrokken zijn bij de instandhouding van de homeostase,
groei en voortplanting. Ook wel het onwillekeurig of autonome zenuwstelsel genoemd. Wel is
bijvoorbeeld de ademhaling door het willekeurige ZS tot op zekere hoogte te beïnvloeden.
➢ De vegetatieve functies worden uitgevoerd door specifieke neuronengroepen in het
centrale en perifere zenuwstelsel
Modellen van het zenuwstelsel – vereenvoudigde weergave van het zenuwstelsel
6.3.1 Reflexmodel
Dit model gaat ervan uit dat een prikkel of stimulus een stereotype reactie of respons oproept. In het
animale of willekeurige zenuwstelsel bijvoorbeeld de terugtrekreflex en de spierrekkingsreflex. In het
vegetatieve of onwillekeurige zenuwstelsel bijvoorbeeld de mictiereflex (plasreflex) bij bepaalde vulling
van de blaas en reflexen die de bloeddruk regelen bij snel overeind komen.
➢ Reflexmatige reacties bepalen niet de hele actie of het hele gedrag: een hete pan kun
je bijvoorbeeld iets langer vasthouden om hem veilig ergens neer te zetten
6.3.2 Kabels- en banenmodel
Het kabels- en banenmodel gaat ervan uit dat er vaste verbindingen bestaan tussen delen van het
zenuwstelsel. Sensorische banen lopen van de periferie via het ruggenmerg omhoog naar de hersenen.
Motorische banen lopen van de hersenen via het ruggenmerg naar de spieren. Daarnaast zijn er banen
die onderdelen in het centrale zenuwstelsel verbinden (associatiebanen).
➢ Bruikbaar om bijv. de plaats en ernst van een beschadiging vast te stellen; leidt immers tot
vermindering of uitval van de functie: sensorische uitval, motorische uitval.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aylawillems. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
