Samenvatting
Samenvatting H8
Samenvatting studieboek Basiskennis geschiedenis van (H8) - ISBN: 9789001734480 (h8)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Tijd van burgers en stoommachines; Nieuwste geschiedenis: 1800-19008.1 Late industrialisatie van Nederland
Rond 1780 begon in Engeland de industriële Revolutie; bijna tachtig jaar later kwam ook in Nederland kwam ook in
Nederland de industrie tot ontwikkeling.
De Nederlandse economie bleef lange tijd gericht op handel, landbouw en de kolonie Nederlands-Indië.
8.1.1 Economische crisis tijden de Franse tijd
De achttiende eeuw was een periode van economische teruggang, die begin negentiende eeuw werd verergerd door
de Franse bezetting van Nederland.
De belangrijkste tegenstander van Frankrijk en de Bataafse Republiek was Engeland; veroverden
verschillende handelsposten van de VOC en overzeese handel kwam stil te liggen.
In 1806 volgde een nieuwe klap voor de handel: Franse alleenheerser Napoleon verbood alle handel met Engeland:
Continentaal Stelsel.
De Hollandse en Zeeuwse havensteden raakten hierdoor verder in verval.
8.1.2 Verbetering van de infrastructuur
Na het vertrek van de Franse in 1813 werd het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden opgericht.
Eerste koning was Willem I, bijnaam ‘koning koopman’ omdat hij zich inspande om de economie te
herstellen, door uitbreiding van de koloniale handel en door infrastructuur te verbeteren.
Hij deed dit vooral door veel kanalen te laten graven: het Noord-Hollandskanaal dat Amsterdam
via Den Helder met de zee verbond en de Zuid-Willemsvaart in Noord-Brabant.
Op 20 september 1839 werd de eerste spoorlijn in Nederland geopend; stoomlocomotief ‘De Arend’ reed in 25
minuten van Amsterdam naar Haarlem.
Het was een tocht waar de trekschuit ruim vier uur over deed; echter vonden mensen het veel te hard
gaan en met te veel lawaai.
De eerste spoorlijnen waren in handen van verschillende spoorwegmaatschappijen; echter geen geld om de
spoorlijnen ook over de grote rivieren aan te leggen.
Daarom liet het rijk spoorbruggen over de grote rivieren bouwen, zodat rond 1880 het noorden en zuiden
van het land met elkaar waren verbonden.
Dankzij de trein werd het mogelijk voortaan in een paar uur door het hele land te reizen en werd het land meer als
een eenheid gevoeld.
Mensen uit verschillende delen van het land konden elkaar via het spoor makkelijker ontmoeten.
Het hele land kreeg uiteindelijk de zelfde (spoor)tijd; daarvoor nooit opgevallen dat elke gemeente zijn
eigen tijd hanteerde.
8.1.3 De Industriële Revolutie
De industrialisatie ontstond rond 1780 in Engeland dankzij de stoommachine van James Watt; eerste stoommachines
werden al vanaf 1712 gebruikt om water uit mijnen te pompen.
De verbeterde stoommachine van Watt kon echter in de Engelse textielindustrie gebruikt worden om
nieuwe uitvindingen als de mechanische spinmachine en het mechanisch weefgetouw aan te drijven.
De mechanisatie van de textielindustrie betekende het einde van veel huisnijverheid, waarbij boerengezinnen wat
probeerden bij te verdienen door thuis wol te spinnen en te weven.
Later werd de stoommachine ook gebruikt voor allerlei andere industriële toepassingen.
De industriële Revolutie maakte massaproductie en massaconsumptie mogelijk met behulp van machines en steeds
efficiëntere productiemethoden.
De belangrijkste grondstoffen om de industrie te laten draaien waren in deze tijd ijzererts en steenkool.
Het ijzererts was de grondstof van staal en steenkool werd in hoogovens gebruikt om het erts te smelten;
stoommachines van staal en gebruikten steenkool als brandstof.
, Vergeleken met andere West-Europese landen kwam de Nederlandse industrialisatie langzaam op gang; economie
bleef lange tijd gericht op de handel, waarbij vooral koloniale handel met Nederlands-Indië een grote rol speelde.
Bovendien kwam in de Nederlandse bodem geen ijzererts voor; Zuid-Limburg steenkool, mijnbouw.
De eerste toepassing van stoommachines in Nederland vond in 1830 in Almelo plaats, toen daar een stoomspinnerij
werd geopend; Twente groeide uit toto het centrum van de Nederlandse textielindustrie.
In 1852 werden stroomgemalen met succes ingezet bij het droogleggen van het Haarlemmermeer, een groot meer
dat Amsterdam, Haarlem en leiden dreigde te overstromen.
Rond 1860 nam het aantal stoommachines in de industrie sterk toe en begon de Nederlandse economie te groeien
dankzij de industrialisatie.
Nederland ging steeds meer profiteren van de ligging ten opzichte van het geïndustrialiseerde Ruhrgebied in
Duitsland.
Haven van Rotterdam kreeg een nieuwe verbinding met de zee, de Nieuwe Waterweg; via de Rijn
goederen verder naar het Ruhrgebied worden vervoerd.
Amsterdam kreeg via het Noordzeekanaal ook een nieuwe verbinding met de zee.
In Egypte werd, op Frans initiatief, het Suezkanaal gegraven; zeeroute naar de Europese koloniën in Azië
ingekort.
Rond 1860 gingen stoomschepen steeds meer de zeilschepen vervangen; stuk makkelijker om met een stoomschip
door een kanaal te varen dan met een zeilschop.
Aan het eind van de negentiende eeuw draaide de Industriële Revolutie niet meer alleen om de stoommachine;
toepassing van elektriciteit ging een steeds belangrijkere rol spelen.
Er ontstond een chemische industrie: kunstmest; opbrengsten landbouw enorm vergroot; uitgestrekte
gebieden ‘woeste grond’ werden ontgonnen en geschikt gemaakt voor de landbouw m.b.v. kunstmest.
‘Woeste grond’ bestond vooral uit heidevelden en veengebieden.
8.1.4 De groei van de steden
De bevolking in de steden groeide rond 1860 snel; veel mensen trokken van het platteland naar de stad om werk te
zoeken in de industrie, steden raakten volgebouwd en overbevolkt.
Grote gevolgen voor gezondheid stadsbewoners: tbc zorgde voor veel slachtoffers, ook tyfus en cholera;
ontstond vooral door slechte hygiëne en vervuild drinkwater.
Dankzij de aanleg van een waterleiding met schoon drinkwater en een gescheiden rioolsysteem kwam dit
soort epidemieën aan het eind van de negentiende eeuw niet meer voor.
Na 1874 werden de zeventiende-eeuwse vestingwallen rond de steden gesloopt; voor het eerst in bijna 200 jaar
werden er nieuwe stadwijken aangelegd.
De grote steden kregen in deze tijd ook een vuilophaaldienst en het OV in de vorm van paardentrams.
Rond 1880 werd de gloeilamp uitgevonden; deze uitvinding maakte de toepassing van elektriciteit zeer populair in
en buiten het huis.
Rond 1900 verscheen op straat elektrische straatverlichting en werden de paardentrams vervangen door
elektrische trams.
8.1.5 Het Cultuurstelsel in Nederlands-Indië
De kolonie Nederlands-Indië werd na de Franse tijd niet meer door de VOC bestuurd, maar door de Nederlandse
staat; een belangrijke verandering was de invoering van het Cultuurstelsel.
Dit leidde ertoe dat Indische boeren werden gedwongen om op een deel van hun land producten te
verbouwen voor de Nederlandse Staat.
Koffie, suiker en tabak, die het Nederlandse bestuur kon verhandelen op de wereldmarkt.
Indische boeren kregen een vaste lage prijs.
Deze aanpak was voordelig voor de Nederlandse schatkist, maar leidde tot uitbuiting van de Indische bevolking
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Tess03. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen