Samenvatting van het gehele boek: Wicked world: complex challenges and systems innovation.
Dit boek is een pleidooi voor de erkenning van de complexiteit van de wereld waarin managers, professionals en beleidsmakers moeten opereren. De instrumenten die tot nu toe voorhanden zijn, bieden vaak te ...
Hoe kijken we aan tegen de wereld van vandaag? Verschillend, zo blijkt.
Drie wereldbeelden
Jouw beeld van de wereld bepaald hoe je de wereld interpreteert en welke acties je inzet om met deze
complexe problemen van deze wereld om te gaan.
De beheersbare wereld
Voor een deel slagen we erin onze wereld beheersbaar en vertrouwen te maken. Door plannen,
rekenen, experimenteren, nabootsen, leren en ontwerpen zijn we daarin geslaagd. De wereld is
onvoorspelbaar en de acties die we inzetten onvoorspelbare consequenties hebben, met nieuwe
problemen als volg.
De bubbelwereld
Mensen vermijden sociale vraagstukken als ze die te complex vinden. Mensen zoeken massaal
houvast via digitale netwerken om met onzekerheden om te gaan. Ze zoeken steun bij
gelijkgestemden en gebruiken daarvoor sociale media om meningen, gedrag en identiteit te
ontwikkelen.
Een bubbelwereld is gevoelig voor populisme, manipulatie en nepnieuws deze trend heeft post-truth-
politicus. Politieke framing, het in woorden en beelden verpakken van een boodschap zodanig
dat het een groep aanspreekt, is een vor van vereenvoudiging van de werkelijkheid. De bubbelwereld
is een wereld waarin mensen zich prettig voelen omdat ze bevestigd worden in hun wereldbeeld en
opinies en zich zo minder bedreigd voelen.
De complexe wereld
Het ontstaan van verschillende bubbelwerelden draagt bij aan de complexiteit van onze wereld.
Wicked problems
Wicked problems zijn complexe problemen. Het is niet mogelijk eenduidig te omschrijven wat het
probleem is.
Wicked problems zijn problemen:
- Die op meerdere manieren definieerbaar zijn;
- Niet deelbaar zijn in kleinere problemen;
- Waar meerdere betrokkenen zijn, meerdere belangen spelen;
- Waarvoor verschillende oplossingen worden bedacht;
- Waarbij elke oplossing een volgend probleem triggert;
- Die zich onvoorspelbaar ontwikkelen.
Super wicked problems
Het kan nog complexer. De opwarming van de aarde is een voorbeeld.
Een super wicked problem heeft vier eigenschappen:
1. De tijd raakt op.
2. De veroorzakers van het probleem zijn tevens de aandragers van de oplossing.
3. Er bestaat geen machtscentrum dat krachtig genoeg is om het probleem aan te pakken.
4. Irrationele argumenten worden ingezet om niet te doen en het probleem vooruit te schuiven.
Context bepaalt probleemaanpak
David J. Snowden en Mary E.Boone hebben een raamwerk, the Cynefin framework gemaakt tussen
vier verschillende contexten waarin leiders besluiten moeten nemen:
1. Eenvoudige problemen
2. Gecompliceerde problemen
3. Complexe problemen
4. Chaotische problemen
Eenvoudige problemen zijn stabiel en hebben een duidelijke oorzaak-gevolgrelatie.
Gecompliceerde problemen zijn ingewikkelder en hebben vaak het domein van experts. Er zijn
meerdere antwoorden mogelijk: leken zien wel dat er iets aan de hand is, maar er zijn deskundigen
, nodig om de problemen goed te analyseren en de juiste oplossing te vinden. Voor complexe
problemen bestaan geen juiste antwoorden; de situatie is daarvoor te ingewikkeld en ontwikkelt zich
steeds. In een chaotische context werkt het niet om bij een probleem naar het juiste antwoord te
zoeken. Er is geen tijd voor analyse en voor afwachten hoe het probleem zich ontwikkelt. Actie is
nodig! Daarna kijk je wat er precies aan de hand is en ga je op zoek naar oplossingen.
Door deze 4 te onderscheiden wordt duidelijk welke problemen we kunnen beheersen en welke niet.
Systeemwijsheid en complexiteitstheorieën
Systemen en systeemdenken
Een systeem is een netwerk van relaties tussen elementen dat als afzonderlijk geheel functioneert,
met eigen grenzen en een eigen identiteit.
Complexe adaptieve systemen
De complex adaptieve systeemtheorie (CAS) is een uitwerking van een dynamische benadering.
CAS is een systeemtheorie waarin complexiteit het uitgangspunt is. De theorie gaat uit van chaos, het
onverwachte en het toeval.
Systeemdynamiek
Wicked problems ontstaan binnen en tussen systemen. Om goed na te kunnen denken over wicked
problems is het belangrijk om de met elkaar verbonden systemen en deelsystemen waarin de
problemen zich voordoen in kaart te brengen. Daarmee maak je dilemma’s en paradoxen zichtbara.
Systeemtekeningen
Een verhaal tekenen is een manier om greep te krijgen op complexe materie. Zo kunnen relaties
tussen gebeurtenissen, ervaringen, personen en thema’s zichtbaar worden gemaakt. Ook verleden en
toekomst kunnen met elkaar verbonden worden via een systeemtekening.
Veranderingen
In een complexe, dynamische en onvoorspelbare wereld gaan dingen anders dan we wensen en
plannen.
Anders veranderen
Een veelgebruikt model is het drie-fasen verandermodel van Kurt Lewin.
Unfreezing moving freezing
Gecompliceerde versus complexe problemen
Gecompliceerde problemen zijn op te lossen met een rationele analyse van specialisten en een
stapsgewijze aanpak. Complexe problemen hangen samen met andere problemen en ontstaan in de
dynamiek tussen stakeholder en systemen. Ze zijn niet door specialisten alleen op te lossen.
Disruptieve innovaties verstoren de huidige gang van zaken en gooien geplande veranderingen in
de war.
Twee typen besturingssystemen
Een om greep te houden op zaken die beheers- en planbaar zijn en een die aandacht besteed aan
complexe veranderingen die op ons afkomen.
Bij het eerste besturingssysteem wordt gelet op effectieve en efficiënte bedrijfsprocessen en op
resultaten. Voor complexe problemen is echter een tweede besturingssysteem nodig dat snel, flexibel
en creatief reageert op de alsmaar veranderende en complexe context.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper loesjanssen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
