Hoofdstuk 1 – Gedrag – Nectar
Gedrag: alles wat een mens of dier doet of nalaat
Leefomstandigheden: omgevingsfactoren waaronder een levend organisme leeft
Paringsgedrag: gedrag met geslachtsgemeenschap
Inwendige prikkel: een prikkel die van binnenuit het dier komt
Uitwendige prikkel: een prikkel die van buitenaf komt
Motiverende factoren: een combinatie van in- en uitwendige prikkels
Motivatie: bereidheid om een gedrag uit te voeren
Drempelwaarde: de hoogte van de motivatie die nodig is om tot bepaald gedrag over te
gaan
Respons: reactie van een dier op prikkels
Hoe ontstaat gedrag?
1. Prikkel (inwendig of uitwendig of beide)
2. Black box (het dier), er gebeurt iets in het dier
3. Respons (reactie van het dier) = gedrag
Wat is de invloed van motivatie op gedrag?
1. Motivatie is bereidheid om gedrag uit te voeren
2. Motivatie hoog genoeg = drempelwaarde bereikt
3. Bepaald gedrag wordt getoond
Gedragssysteem: samenhangende onderdelen van gedrag
Gedragselement: aparte eenheden van gedrag
Gedragsketen: vaste volgorde van gedragselementen
Type gedrag = Voedingsgedrag
Gedragssystemen = Zoeken Eten drinken
Gedragselementen = Afbijten Kauwen Slikken
= Gedragsketen (afbijten, kauwen, slikken)
Natuurlijke gedrag: gedrag dat dieren in het wild vertonen
Functie van gedrag: bv. overleven van het individu of overleven van de soort
Dierenwelzijn: een dier verkeert in een staat van welzijn wanneer het in staat is zich actief
aan zijn levensomstandigheden aan te passen en daarmee een toestand kan bereiken die
het als positief ervaart.
Sociaal gedrag: gedrag gericht op het leven in een groep
, Ethogram: een lijst met objectieve en nauwkeurige beschrijvingen van gedragselementen
(met hun afkortingen)
Objectief: zonder oordeel vooraf
Antropomorf: een subjectieve omschrijvingen van een dierlijk gedrag, gebaseerd op
menselijke emoties
Ethologie: de taak van wetenschap die onderzoek doet naar diergedrag
Beschrijvend onderzoek: onderzoek waarbij de onderzoeker de omstandigheden niet
beïnvloed
Voorbeeld ethogram Voorbeeld protocol
Gedragselement Afkorting Omschrijving 1 2 3
Eten Et De kat eet met haar 0-3 s Et Et Lg
tong naar buiten 4-6 s Ur Lg Lg
7-9 s Ur Ur Lg
Liggen Lg De kat slaapt 10-12 s Lg Lg Et
helemaal opgerold
Uitrekken Ur De kat rekt zich uit
door het lichaam
langer te maken
Sleutelprikkel: een prikkel waarop altijd hetzelfde gedrag volgt
Experimenteel onderzoek: onderzoek waarbij de onderzoeker de invloed van een variabele
onderzoekt
Supernormale prikkel: een versterkte sleutelprikkel waarop een versterkte reactie volgt
Wat is het verschil tussen een experimenteel- en beschrijvend onderzoek en voorbeelden?
• Experimenteel verander je een variabele
- Bijv. Wat is de invloed van de kleur snavel op het pikken van de kuikens?
- Variabele die je verandert is kleur snavel
• Beschrijvend verander je geen variabele, alleen observeren, tellen en meten
- Bijv. Wanneer is het voorplantingsseizoen van een bij?
- Bijv. Waar besteden honden hun meeste tijd aan?
Voorbeelden van sleutelprikkels en supernormale prikkels?
• Sleutel: bij olifanten; horen van bijen à weglopen
- Sleutel = zoemen van bijen
• Supernormaal: bij kuikens; zien van een donkere stip à vaker pikken op snavel
- Supernormaal = donkere stip (i.p.v. de normale rode stip)
Hoe komt leren door inprenting tot stand?
1. Informatie opgenomen door zintuigen naar hersenen
2. Door hersenen geïnterpreteerd (waarnemen) Tijdens de gevoelige periode
3. Geheugen (onthouden)
Gevoelige periode: periode waarin een organisme gevoelig is bepaalde zaken te leren
Inprenting: leren in een gevoelige periode
Associatief leren: een bepaalde prikkel koppelen aan een andere prikkel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper doreenpieters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.