Paragraaf 1:
Je weet hoe de aarde veranderde in de afgelopen 4,5 miljard jaar:
Hoofdperioden:
- Precambrium, tijdperk van de bacteriën (4600 – 550 miljoen jaar)
o Continenten verschenen, aarde bevroor mogelijk meerdere malen
o Landoppervlakte was kaal, alleen leven onder water
o Aan het eind ontstonden de eerste levensvormen aan het aardoppervlak
- Paleozoïcum, tijdperk van de trilobieten (550 – 250 miljoen jaar)
o Eerst bewogen de continenten uit elkaar, maar voegden zich weer samen tot het
supercontinent Pangea
- Mesozoïcum, tijdperk van de dinosauriërs en ammonieten (250 – 65 miljoen jaar)
o Planten- en dierenwereld veranderde
o Pangea valt uit elkaar en ontstaan de huidige continenten
- Kenozoïcum, tijdperk van de zoogdieren (65 – heden)
o Leven zoals we dat nu kennen ontstaat, met aan het einde de mens
Je begrijpt waardoor het leven op aarde grote veranderingen onderging:
- 5 keer een massa-extinctie
o Er verdwijnt een groot deel van al het leven op aarde
- Zo’n 440 miljoen jaar geleden
o Het werd kouder waardoor grote delen van de continenten met landijs werden bedekt
en de zeespiegel daalde
o De hoeveelheid CO2 nam af waardoor de voedselketen verstoord raakte
- Zo’n 65 miljoen jaar geleden
o Grote meteorietinslag zorgde voor veel stof in de atmosfeer
o Zonnestralen konden daar niet doorheen komen
o Hierdoor was er te weinig licht voor de plantengroei
Je kunt met behulp van de geologische kalender verschillen tussen perioden aflezen:
, Paragraaf 2:
Je weet hoe een fossiel in een gesteente terechtkomt:
1. Plant/dier sterft
2. Voordat het helemaal wegrot, wordt het bedekt onder
sedimentlagen (modder of zand) en hierdoor stopt
het rottingsproces meestal
3. Er komen nieuwe lagen modder en zand en de laag waar het
fossiel in ligt kan worden samengedrukt tot sedimentgesteente,
hierdoor kan het fossiel lang bewaard worden
4. Door endogene krachten zoals plaattektoniek en exogene
krachten zoals verwering en erosie komt de laag
sedimentgesteente weer aan het oppervlak en kunnen we
het fossiel vinden
Je begrijpt waarom bodemlagen en fossielen veel kunnen vertellen
over de geologische geschiedenis van de aarde:
- Gesteenten en fossielen, en dan vooral de gidsfossielen,
geven informatie over het geologische verleden: over hoe
het er vroeger op aarde uitzag en welk klimaat er heerste
Je kunt met behulp van voorbeelden de relatieve en absolute
ouderdom van bodemlagen vaststellen:
- Gesteenten en fossielen geven informatie over de relatieve
en absolute ouderdom
- Relatieve ouderdom:
o Je weet niet wanneer lagen gevormd zijn, maar je weet wel in welke volgorde
- Absolute ouderdom:
o Radioactief materiaal valt in een vast tempo uiteen, waardoor je kunt terugtellen hoe
oud het gesteente is
Soorten gesteente:
- Sedimentgesteente:
o Ontstaan door laagjes zand en klei over elkaar heen zijn afgezet
o De onderste laag is eerder ontstaan dan de laag erboven en die is weer ouder dan de
laag daarboven
o Vervolgens zijn de lagen weggezakt, samengeperst en weer omhooggekomen
- Stollingsgesteente:
o Ontstaan door stollen van magma
o Wijst op vulkanische oorsprong
Graniet
- Metamorf gesteente:
o Ontstaan onder hoge druk en/of temperatuur
o Wijst op dat er eerst kalksteen was doordat in een zee schelpdieren naar de bodem zakten
Marmer
“
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JonathanP1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.