Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 4 BuiteNLand Vwo 3
Hierbij een uitgebreide samenvatting van het vierde hoofdstuk van BuiteNLand (Aardrijkskunde). Hierin wordt alles besproken met duidelijke en begrijpende woorden.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BuiteNLandHoofdstuk 4 vwo 3
4.1 Wapengeweld wereldwijd
Een conflict ontstaat als een groep mensen macht uitoefent op een andere groep terwijl zij
er niet blij mee zijn. Je spreekt van een gewapend conflict als er in een jaar 25> doden
vallen. Er zijn twee soorten conflicten:
1) internationale conflicten → spelen zich af tussen landen.
WOI en WOII
2) binnenlandse conflicten/burgeroorlogen → blijven binnen een grens. Vaak
opstandelingen tegen de regering/elkaar.
Een binnenlands conflict kan geïnternationaliseerd worden als het buitenland zich ermee
bemoeit.
Bijv. Syrië: in 2011 kwam de bevolking in opstand tegen het bewind van president Assad. deze werden bloedig
neergeslagen door zijn leger. Hierna is door het leger van o.a. VS, Rusland en EU-landen de oorlog
geïnternationaliseerd.
Als een groep geweld gebruikt om een politiek doel te bereiken, worden deze terroristen
genoemd.
Bepaalde begrippen bij staatkunde:
een staat is een gebied met eromheen een internationale erkende grens waarin wetten
gelden. een staat heeft recht op zelfbeschikking: geen enkel land mag zich bemoeien met
hun en ze mogen zelf de macht uitvoeren. een groep die zich door geloof, taal of
geschiedenis 1 voelen vormen een volk of natie. je gebruikt het wordt etniciteit om de cultuur
en afkomst van een volk te omschrijven. het woongebied van een volk wordt hun territorium
genoemd.
de reden voor een conflict is vaak dat een volk geen eigen territorium heeft. dat gebeurd
vaak, omdat er wel 500.000 volkeren zijn, maar ruim 200 staten.
Grenzen kunnen door het woongebied van volkeren lopen en voegen daardoor vijandige
volkeren samen. Als een van deze volkeren wordt achtergesteld/onderdrukt door de grote
machthebbers, eist het volk soms onafhankelijkheid → separatisme.
- Oeigoeren: wonen in xinjiang (oud Oost-Turkestan), een provincie van China. Oeigoeren hebben wel
zelfbeschikking over onderwijs, politie etc., maar profiteren niet over de rijkdommen (gas bijv.). Ze
mogen hun taal (vorm van Turks) en geloof (Islam) niet uiten en worden in heropvoedingskampen
gezet. Sommige Oeigoeren willen zich ook daarom van China afscheiden.
- Islamitische wereld: het woord ‘Umma’ wordt gebruikt voor de wereldwijde verbinding tussen moslims.
In de fundamentalistische islam wordt ‘Umma’ gebruikt voor een islamitische gemeenschap zonder
grenzen. Ze vinden dat de grenzen die na de dekolonisatie in de arabische wereld zijn getrokken
onrechtvaardig. Om deze ‘Umma’ te realiseren met geweld wordt jihadisme genoemd.
Leerdoelen Check
1) Je weet waar gewapende conflicten voorkomen.
Vooral in de sub-Sahara, Zuidoost Azië en in de Islamitische wereld.
2) Je begrijpt waardoor binnenlandse conflicten kunnen ontstaan.
Dit kan door twee manieren:
1: een binnenlands conflict kan geïnternationaliseerd worden als het buitenland zich
ermee gaat bemoeien.
2: als een volk een eigen territorium wilt.
, 3) Je kunt samenhangen over conflicten ontdekken tussen atlaskaarten en met andere
gegevens.
Kijk hiervoor bijv. naar bron 5 op p.68 in je tekstboek. Hierbij wordt het aantal
dodelijke slachtoffers in elk land weergegeven. Je weet nu ook dat er sprake is van
een gewapend conflict als er 25> doden vallen in een jaar. Als een land veel
slachtoffers heeft kan je eruit vastleggen dat een land te make heeft met een (groot)
conflict.
4.2 Oorzaken van conflicten
Er zijn 4 soorten oorzaken die tot conflicten kunnen leiden:
1) economie oorzaken → er zijn veel natuurgebieden op aarde die weinig waard te
lijken hebben, maar waar juist veel natuurlijke hulpbronnen in de grond zitten. De
opbrengst hiervan kan veel rijkdom betekenen. Daarom willen veel staten dit stuk
gebied. Maar de winning van deze hulpbronnen leiden ook tot grote ecologische
gevolgen in hun leefgebied.
goudwinning in Peru vergiftigd rivierwater, fracking vervuilt grondwater in Canada en lekkages bij
transport aardolie maken gebieden voor lange tijd onbewoonbaar in Nigeria.
Zulke situaties maken de kans op conflicten erg groot → paradox van de overvloed.
2) culturele en demografische oorzaken → er zijn vaak conflicten tussen verschillende
culturen en religies
bijv. onder de moslims: 90% is soenniet, 10% is sjiiet. Soennieten volgen profeet Mohammed en
geloven dan sjiieten geen echte moslims zijn, die geloven dat profeet Mohammed een opvolger had, Ali.
In Irak werd onder Hoessein (1979 - 2003) de sjiitische meerderheid onderdrukt door de soennitische
minderheid. In Syrië werden vanaf 2000 echter de soennieten onderdrukt door de sjiieten.
Cultuur of religie is op zichzelf zeer vreedzaam en zal niet voor conflicten moeten
zorgen, maar de onrechtvaardige verdeling van macht en een volk die voelt dat zij
worden onderdrukt/achtergesteld kan wel voor de conflicten zorgen.
Een conflict kan ook snel ontstaan als er een grote jeugdbult is: een grote groep
15-29 jarigen. Er is veel verzet en frustratie onder deze groep tegenover de
machthebbers, omdat de werkloosheid heel hoog is.
3) politieke oorzaken → in een staat met veel conflicten is vaak een dictatuur of
autoritair regime (1 groep/persoon heeft dan de macht). Bijv. Saudi Arabië.
In andere gebieden vechten allerlei groepen voor de macht. Fragile state → een
kwetsbare staat waar de overheid geen controle heeft en veel chaos is.
Peru heeft wel een democratie, maar de overheid zorgt niet goed voor de burgers. Rechtspraak in Peru
is niet onafhankelijk en tegenstanders worden met geweld de mond gesnoerd.
Peru scoort bijv. gemiddeld op de Fragile States Index, terwijl een land zoals
Noorwegen, waar conflicten niet met geweld worden uitgevochten en de ‘gouden
regels’ voor vrede naleven, heel goed scoren.
Leerdoelen Check
1) Je weet welke oorzaken van conflicten er zijn.
1: economisch: armoede, werk, inkomen, bezittingen (grondstoffen)
2: cultureel: etniciteit en religie
3: demografisch: hoe een land is ingedeeld
4: politiek: macht, democratie, grenzen en bondgenootschappen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper auroradewitte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen