Ik heb vorig jaar een uitgebreide samenvatting gemaakt van alle literatuur voor het tentamen van Forensische psychopathologie. Dit jaar is de literatuur voor het tentamen identiek! Deze samenvatting bevat:
Stoornis en Delict, hoofstukken: 1, 2 & 4 t/m 14
Psychiatrie, een inleiding, hoofdstukken:...
[Meer zien]
Laatste update van het document: 8 maanden geleden
Samenvatting alle literatuur forensische psychopathologie
College 1: Inleiding in de Forensische Psychopathologie
Boek: Stoornis en delict
Hoofdstuk 2: Het deskundigenonderzoek
Psychische stoornissen kunnen leiden tot afwijkend gedrag, in sommige gevallen strafbaar gedrag
Door specialisten wordt dan gekeken of dit het geval is en kijken ze naar verschillende aspecten:
1. Invloed van de stoornis op tenlastegelegde → toerekeningsvatbaarheid
2. Inschatting voor toekomstig risico → wat kan er zelf gezegd worden over de kans op
herhaling en is er sprake van gevaar, voor de persoon zelf, voor anderen of voor goederen
3. Ten slotte wordt de deskundige gevraagd aan te geven of een gedragsdeskundige
interventie geïndiceerd is en zo ja, welk juridisch kader daarvoor het meest geschikt is.
Dubbele multidisciplinaire rapportage: psychiater en psycholoog krijgen opdracht om de
vraagstelling over de beschuldigde te beantwoorden. Er wordt voor zo’n rapportage gekozen omdat
andere interventies niet hebben gewerkt en er aan een breder scala aan oplossingen moet worden
gedacht.
Er zijn verschillende varianten van een PJ-rapportage.
• Klinische onderzoeken → zijn het uitgebreidst: bij deze onderzoeken zijn zowel een
psychiater als een psycholoog betrokken naast een forensisch milieuonderzoeker en een
groepsleider, die rapporteren aan de gedragsdeskundigen, die dat weer meewegen in
diagnostiek en advisering.
• Ambulante onderzoeken: klein aantal in een kliniek
Er wordt dan gesproken van een triple-onderzoek door psychiater, psycholoog en milieuonderzoeker.
De meeste rapporten worden monodisciplinair of multidisciplinair (psychiater en psycholoog) gemaakt
2.1 Diagnostiek
De vraag naar diagnostiek is de eerste vraag aan de deskundige in de PJ-rapportage. De diagnose
brengt een objectiverende gerichtheid in het onderzoek. Het is belangrijk dat de deskundige rekening
houdt met andere factoren dan in de gezondheidszorg, zoals procespositie en weigering om mee te
werken. Een ander zeer belangrijk verschil met de objectiverende diagnostiek in de ggz is dat de
forensisch deskundige ook altijd naar het verleden kijkt, naar de gezondheidstoestand ten tijde van
het plegen van het delict. In de diagnose moet er aandacht zijn voor de symptomen in hun
samenhang, alsook voor andere oorzaken, zoals lichamelijke en sociale oorzaken, en voor de
persoonlijkheid van de verdachte. Hiervoor wordt alleen de DSM gebruikt.
De deskundige gebruikt voor het diagnosticeren verschillende methoden en technieken, waarvan de
belangrijkste het diagnostisch interview is. De deskundige maakt tevens gebruik van
gestandaardiseerde middelen, zoals semigestructureerde interviews, vragenlijsten en psychologische
tests.
2.2 Doorwerking
Nadat is onderzocht of er bij een verdachte sprake is van een psychische stoornis vraagt de
opdrachtgever de deskundige om uitspraken te doen over de invloed van de stoornis op het delict.
Het tenlastegelegde heeft in het verleden plaatsgevonden en de eerste vraag is dan ook of de
psychische stoornis toen actueel was.
• Was de psychische stoornis aanwezig bij de verdachte ten tijde van het tll?
Met deze vraag wordt niet betoogd uitspraken te doen over het bewijs: het feit dat de psychische
stoornis aanwezig was bij de verdachte maakt nog niet dat geconcludeerd kan worden dat hij het tll
heeft begaan. Daarvoor is meer informatie nodig en de afweging en beslissing zijn vervolgens aan de
rechter.
, De tweede vraag aan de deskundige betreft of er sprake is van doorwerking en of er reden is om
het tll niet of verminderd toe te rekenen aan de verdachte.
• Had de problematiek bij de verdachte binnen de delict context een zodanige invloed op de
functies van de verdachte dat deze niet anders kon handelen?
• Was de verdachte in staat te voorzien wat het effect van zijn handelen zou zijn?
• Of was er vanwege de problematiek bij verdachte een zodanige drang om te handelen dat
deze drang niet meer onder controle kon worden gehouden?
Het betekenisverband en daarmee de doorwerking is nog duidelijker als er sprake is van een direct
causaal verband. Dat is het geval als het tll veroorzaakt is door de stoornis.
In het rapport wordt uitgelegd hoe de stoornis delict bevorderend heeft gewerkt, bijvoorbeeld de
paranoïde waan van de psychoticus, dan wel hoe er sprake is geweest van impulsdoorbraken ten
gevolge van het gebruik van psychoactieve middelen of het empathisch onvermogen bij autisme of bij
psychopathie.
Drie gradaties over toerekenen:
1. Er is geen psychische stoornis die van invloed is geweest op het tll (advies: toerekenen)
2. Er is een psychische stoornis die het tll heeft veroorzaakt (advies: niet toerekenen)
3. Er is sprake van een psychische stoornis die weliswaar invloed uitoefende op het tll, maar daar
niet als enige factor toe heeft geleid (advies: gedeeltelijk niet toerekenen).
2.3 Risicoanalyse
Om de rechter te kunne adviseren wat er binnen het strafrecht zou moeten gebeuren met een
verdachte om recidive te voorkomen, is een goede risicoanalyse essentieel.
• Van de rapporteur wordt gevraagd om risicofactoren en criminogene behoeften te
benoemen en te personaliseren.
• Een interventie kan leiden tot vermindering van recidive als is voldaan aan het
risicobeginsel, het behoeftebeginsel en het responsiviteitsbeginsel: de interventie moet
de benodigde duur en intensiteit hebben om het risico te verminderen, moet gericht zijn op de
dynamische criminogene factoren die bij betrokkene een rol spelen en moet aansluiten bij
diens motivatie en mogelijkheden.
Recidive analyse is van doorslaggevend belang in het al dan niet geven van een tbs-advies
3 Advisering aan de rechter
Als duidelijk is hoe het met de persoon van de verdachte gaat, welke problematiek er speelt, of er
sprake is van een stoornis en wat de doorwerking daarvan is in het tll alsmede het gevaar dat ervan
uitgaat en de kans op herhaling, wordt de rapporteur gevraagd een advies te geven voor een
behandeling in een strafrechtelijk kader. Verschillende juridische kaders:
• Bijzondere voorwaarden bij een voorwaardelijk strafdeel: algemene voorwaarde is altijd
dat geen nieuwe delicten worden gepleegd. De bijzondere voorwaarden worden per casus
ingevuld. Als de verdachte zich niet houdt aan de voorwaarden, zal het voorwaardelijke deel
van de straf worden uitgevoerd.
o Een bijzondere voorwaarde kan zijn de opname in een inrichting ter verpleging voor
een maximale duur van drie jaar.
• Tbs-maatregel: deze maatregel wordt enkel opgelegd als er geen andere mogelijkheid is om
de maatschappij te beveiligen tegen het gevaar dat van de veroordeelde uitgaat. Rapporteurs
kunnen komen tot advisering van een tbs-maatregel als er sprake is van een psychische
stoornis en een verband met het tenlastegelegde, alsmede van gevaar op herhaling in
de toekomst. We kennen de tbs met voorwaarden art. 38 Sr en tbs met dwangverpleging art.
37b Sr. De tbs met dwangverpleging is een ultimum remedium.
o Misdrijven van vier jaren of meer
o Aanwezigheid stoornis vereist; ‘gebrekkige ontwikkeling en/of ziekelijke stoornis’
o Gevaar op herhaling in de toekomst → recidiveanalyse is van doorslaggevend belang
in het al dan niet geven van een tbs-advies, omdat de tbs-maatregel primair een
beveiligingsmaatregel is.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Maryzax. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
