Is één teamleider genoeg? A.C.C.A Rijlaarsdam - Veldhuis
Studentnummer: 4843845
Praktijkplan Datum: 22 november 2022
Opleidingenmaster Management, Cultuur en
NCOI
,Voorwoord
Mijn naam is Tonia Rijlaarsdam-Veldhuis en ik ben 22 jaar werkzaam in het voortgezet onderwijs.
Tijdens de deeltijd lerarenopleiding Geschiedenis aan de Educatieve Faculteit Amsterdam, ben ik in
Rijswijk (Z-H) begonnen als geschiedenisdocent en na anderhalf jaar ben ik gaan werken op een
scholengemeenschap in de binnenstad van Den Haag.
Sinds 2003 ben ik werkzaam bij Aeres VMBO Ede waar ik ben begonnen als docent Mens en
Maatschappij. Tijdens mijn loopbaan bij Aeres VMBO Ede heb ik diverse opleidingen gevolgd, zodat ik
mijn verantwoordelijkheden als docent en leerjaarcoördinator nog beter kon invullen. Zo heeft de
Master Speciaal Educational Needs mij een beter vmbo-docent gemaakt en kan ik mijn taken en
verantwoordelijkheden als leerjaarcoördinator beter uitvoeren door een opleiding middenmanagement
die ik een paar jaar geleden heb gevolgd. Door de combinatie van opleidingen en ervaring ben ik
sinds 2016 een LC-docent. Een LC-docent is een docent die extra taken en verantwoordelijkheden
heeft binnen de schoolorganisatie.
Dit is mijn eindopdracht ter afsluiting van de Masterclass Toegepaste Organisatiekunde als derde
masterclass van de volledige masteropleiding Management, Cultuur en Verandering met de
specialisatie onderwijsmanagement. Dit is de tweede keer dat ik een eindopdracht voor de
Masterclass Toegepaste Organisatiekunde heb gemaakt. De eerste versie was inhoudelijk nog niet
voldoende en er was te weinig relatie met mijn werkomgeving en de theorieën/ modellen die aan bod
zijn gekomen tijdens de lessen.
Een woord voor dank aan drie studiemaatjes die mij geholpen hebben met hun input en feedback.
Zonder hen had ik minder vertrouwen dat mijn herkansing voor Toegepaste Organisatiekunde nu wel
succesvol zal zijn.
Ik wens u veel leesplezier toe.
Wageningen
22 november 2022
1
,Samenvatting
Aeres VMBO Ede is één van de vijftien Aeres-locaties in Midden- en Noord-Nederland en vormt
samen met de mbo-afdeling een verticale scholengemeenschap (Overheid.nl, 2022). Aeres VMBO
Ede is onderdeel van de Aeres Groep die het sturingsmodel ‘Gemeenschappelijk, tenzij…’ hanteren
aangevuld met de besturingsfilosofie ‘Eigenaarschap op de inhoud, moet zo laag mogelijk in de
organisatie liggen’ (Aeres Groep, 2019; Kruijer & Van der Heide, 2021).
Uit de beschreven situatieschets kan geconcludeerd worden dat de werkdruk hoog is (Van den Heuvel
et al., 2022) op Aeres VMBO Ede en dat zowel de maatschappij als de politiek het onderwijs de
opdracht geven om in te spelen op diverse maatschappelijke vraagstukken (Vermeulen, 2020). Naast
de gebruikelijke uitdagingen waarmee scholen te maken mee hebben, heeft COVID-19 en diens
gevolgen een zware wissel getrokken op scholen. Tijdens de COVID-19 periode heeft het team van
Aeres VMBO Ede een nieuw onderwijsconcept met een vernieuwend onderwijscurriculum ontwikkeld
en geïmplementeerd (Aeres VMBO Ede 2020; 2021b).
Vooronderzoek laat zien dat de teamleden behoefte hebben aan een tweede teamleider. Er is
onduidelijkheid wanneer zij terecht kunnen bij een leerjaarcoördinator of bij de teamleider. Daarnaast
zijn de bevoegdheden nog niet duidelijk voor alle teamleden. Het is belangrijk dat er duidelijkheid
wordt geschept in de afstemming tussen de diverse organisatieonderdelen.
In dit praktijkplan is de ontwikkeling tot de huidige organisatiestructuur van Aeres VMBO Ede
onderzocht. Hierbij is gekeken naar de organisatievorm, arbeidsdeling, coördinatie, bevoegdheden en
besluitvorming. Het onderzoek laat zien dat er sprake is van een professionele bureaucratie
(Mintzberg, 1980; 2013), waarbij sprake is van een duale structuur van een onderwijskundige
(professioneel) als een beheersmatige (bureaucratisch) structuur (Majoor, 2000; Devos et al., 1999).
Onder invloed van het new public management (Anderson & Herr, 2015; Bezes et al., 2012; Hood,
1991) kwamen er meer schaalvergrotingen in het onderwijs, waardoor de verticale arbeidsdeling werd
vergroot. Zo werd het onderwijsondersteunende team uitgebreid en kreeg de nieuwe functie van
teamleider een plek in het functiebouwwerk van Aeres VMBO Ede (Aeres VMBO Ede, 2008). Enkele
jaren later werd de ‘functie’ van leerjaarcoördinator geïntroduceerd, zonder dat dit een officiële functie
is binnen Aeres VMBO Ede. In een professionele bureaucratie is standaardisering van vaardigheden
belangrijk om samenhang te houden tussen de verschillende organisatieonderdelen. Met de
uitbreiding van een verticale en horizontale arbeidsdeling is de wederzijdse aanpassing steeds
belangrijker geworden.
In een platformsamenleving (Van Dijck et al., 2016) en alle veranderingen die dit met zich meebrengt,
is het belangrijk dat scholen wendbaar en flexibel kunnen zijn. Scholen moeten voldoende aandacht
besteden aan de nieuwe 21ste eeuwse vaardigheden, zoals digitale geletterdheid en mediawijsheid
(Rathenau Instituut et al., 2022). Op het gebied van ICT en de digitale transformatie heeft de Aeres
Groep een aantal speerpunten geformuleerd (Aeres Groep, 2019). Hoewel de COVID-19 pandemie
het gebruik van ICT in het onderwijs heeft versneld (Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
2021b), is de invloed van digitale transformatie op de organisatie van Aeres VMBO Ede redelijk
minimaal. De lessen worden allemaal weer fysiek en klassikaal aangeboden en vergaderen gebeurt
veelal fysiek.
Geen enkele organisatie is uitgeleerd of uit ontwikkeld. Daarom zijn er vijftal aanbevelingen
geformuleerd om de organisatie van Aeres VMBO Ede te verbeteren. De aanbevelingen zijn als volgt:
Verklein het team door een extra teamleider aan te stellen.
Formaliseer het mandaat van de coördinatoren.
Maak de missie tastbaar.
Implementeer teamgecentreerde arbeidsorganisatie (TAO)
Professionaliseer de docent tot ICT-vaardig
Deze aanbevelingen kunnen, enigszins aangepast, ook van toepassing zijn op de andere Aeres-
locaties.
2
, Inhoudsopgave
Voorwoord.............................................................................................................................................. 1
Samenvatting.......................................................................................................................................... 2
1. Inleiding.............................................................................................................................................. 5
1.1 Organisatiebeschrijving Aeres Groep............................................................................................ 5
1.2 Aeres VMBO Ede en Aeres MBO Ede.......................................................................................... 5
1.3 Identiteit van Aeres (V)MBO Ede.................................................................................................. 6
1.3.1 Missie..................................................................................................................................... 6
1.3.2 Visie........................................................................................................................................ 6
1.3.3 Ambitie.................................................................................................................................... 6
1.3.4 Merkbelofte en kernwaarden.................................................................................................. 6
1.4 Afbakening van het onderzoek...................................................................................................... 6
1.5 Situatieschets................................................................................................................................ 7
1.6 Probleemstelling............................................................................................................................ 7
1.7 Belang van het onderzoek............................................................................................................. 7
1.8 Leeswijzer..................................................................................................................................... 7
2. Huidige organisatiestructuur............................................................................................................... 8
2.1 Huidige organisatiestructuur.......................................................................................................... 8
2.1.1 Organisatievorm..................................................................................................................... 8
2.1.2 Arbeidsdeling........................................................................................................................ 10
2.1.3 Coördinatie........................................................................................................................... 11
2.1.4 Bevoegdheden en besluitvorming........................................................................................ 12
2.2 Ontwikkelingsproces naar de huidige organisatiestructuur.........................................................13
2.2.1 Organisatievorm................................................................................................................... 13
2.2.2 Arbeidsdeling........................................................................................................................ 14
2.2.3 Coördinatie........................................................................................................................... 14
2.2.4 Bevoegdheden en besluitvorming........................................................................................ 14
3. Flexibilsering en digitale transformatie.............................................................................................. 16
3.1 Flexibilisering.............................................................................................................................. 16
3.1.1 Wat is een wendbare organisatie?.......................................................................................16
3.1.2 Impact op Aeres VMBO Ede................................................................................................. 16
3.2 Digitale transformatie.................................................................................................................. 17
3.2.1 Digitalisering van het onderwijs............................................................................................ 17
3.2.2 Online lessen........................................................................................................................ 17
3.3 Invloed van COVID-19 en digitalisering op de organisatie..........................................................18
3.3.1 Invloed van COVID-19.......................................................................................................... 18
3.3.2 Invloed van digitale transformatie......................................................................................... 18
4. Aanbevelingen.................................................................................................................................. 19
4.1 Organisatiestructuur.................................................................................................................... 19
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper toniarijlaarsdam-veldhuis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.