5.1 Toewerken naar de examens
• Onderwijs is intentioneel, er moet iets bereikt worden in een bepaalde tijd
5.1.1 De positie van een toets in het curriculum
• De toets bepaalt je lesopzet en de werkvormen
• Landelijke eindtoetsen liggen vast
• Toetsen bepalen of iemand moet doubleren of een gewenste studie binnen bereik komt
• Schoolexamens verspreid over de laatste twee schooljaren
5.1.2 Kerndoelen in de onderbouw
• Goede aansluiting op leerprogramma van basisschool
• In kerndoelen staat wat leerlingen moeten leren
• 58 globaal geformuleerde kerndoelen geclusterd in zeven domeinen
5.1.3 Leerplan en PTA
• Naast kerndoelen ook examenprogramma’s vastgesteld
• Toetsen voor bovenbouw opgenomen in formeel toetsingsplan (PTA)
5.1.4 De rol van onderwijsinspectie
• Hoe is doorstroming in de onderbouw?
• Wat is het rendement in de bovenbouw?
• Hoe groot is het verschil tussen de schoolexamens en de centrale examens?
• Hoe scoren de leerlingen bij de examens?
5.1.5 De verhouding tussen het schoolexamen en het centraal examen
• Scholen stellen zelf schoolexamen en bepaalt mede het examencijfer
• Eindexamencijfer is gemiddelde van school- en centraalexamen
• Inspectie beoordeeld verschillen in becijfering
5.1.6 Legitimerende functie
• Resultaten laten zien hoe leerlingen individueel presteren ten opzichte van de normgroep
5.1.7 Verantwoordelijkheid van leraren
• Leraren moeten op de hoogte zijn van het beleid, omdat:
o Men moet weten welke consequenties toetsen hebben en welke impact cijfers
o Men moet weten welke toetsen vooraf gaan aan eindtoetsen
o Leerlingen in staat moeten worden gesteld om toetservaringen op te doen
o Men moet het kunnen vertalen naar onderwijsactiviteiten in de klas
5.2. Leerdoelen vertalen naar toetsen
• Elke toets vloeit voort uit een set leerdoelen
• Voor elke les worden één of meerdere leerdoelen op
5.2.1 Leerdoelen operationeel maken
• Leerdoel moet meetbaar zijn
o Aanwijsbare prestatie
28
, o Gedrag
o Inhoud
o Voorwaarde
5.2.2 Concrete leerdoelen
• Taxonomie van Bloom
o Weten
o Begrijpen
o Toepassen
o Analyseren
o Synthetiseren
o Evalueren
5.2.3. Toetsing in het middelbaar onderwijs
• Kerndoelen worden vaak kerntaken genoemd, die zijn vastgelegd in kwalificatiedossiers
• Beoordelingen in de praktijk
o Integratief handelen (acteert leerling op juiste manier in een beroepscontext)
o Competenties
▪ Samenwerkend vermogen
▪ Omgaan met tegenslag
▪ Opvolgen van procedures
o Kwalificatiedossier leidt uiteindelijk tot examenopdrachten die verschillen per
kerntaak
5.3 Toetsuitslagen
• Veel voorkomende toetsmissers
o Onvoldoende geoefend met het soort vragen
o Te weinig geoefend met opgaven
o Toetsing vindt plaats onder hectische omstandigheden
o Toetsvragen of toetsopdrachten zijn onduidelijk
5.3.1 Cijferanalyse
• Er zijn verschillende manieren om cijfers te analyseren
o Homogeniteit, waarbij cijfers in een tabel komen en laat spreiding en patronen zien
o Dips zijn te zien in het patroon
• Absolute cijfers worden vastgesteld op basis van eerder vastgestelde beoordelingsitems en
zijn niet baseert op basis van groepsuitslag
• Toetsanalyse levert interessante informatie op, maar de analyse heeft alleen nut als het
vervolgens ook tot zinnige bijstellingen leidt
5.3.2 Strategisch leren tegengaan
• De leerling is vaak alleen geïnteresseerd in zijn cijfer, dus leraren moeten de ongewenste
cijfercultuur ombuigen en de leerlingen plezier laten ervaren aan werkprocessen
• Leerlingen kunnen ook een neiging hebben tot strategisch leren. Dit wordt bevorderd door
meerkeuzevragen en daarom zijn toepassingsvragen, meningvormende vragen of analytische
opdrachten beter, omdat leerlingen zich intensiever moeten voorbereiden.
29
, 5.4 Soorten toetsen en hun functies
• Selecterende functie, gericht op toelating
• Onderwijsgerichte functie, gericht op aanwijzing
• Onderwijsgerichte functie, gericht op bijsturing van producten
• Kwalificerende functie, gericht op niveaubepaling
5.4.1 Werkvormtoetsen
• Uitwerkingen door leerlingen onderling laten corrigeren
• Taalvolwassen groepen elkaar gerichte feedback geven
• Samen toets opstellen
5.4.2 Formatieve toetsen
• Formatieve toetsen verschaffen leerlingen informatie over hun prestatieniveau
• Het doel van deze toetsen zijn bijsturing
• Bijsturende functie gaat verloren als er cijfers worden gegeven die meetellen voor het
eindcijfer, omdat de uitslag niet vrij kan worden gezien
• Leerlingen moeten kunnen oefenen voor hun bepalende eindtoetsen, maar zonder dat dit
ontaardt in extreme toetsgerichtheid.
• Formatieve toetsen hebben een diagnostische functie, omdat ze laten zien wat een leerling
op dat moment kan
5.4.3 Summatieve toetsen
• Summatieve toetsen zijn toetsen waarbij het toetscijfer leidt tot verder gaande
consequenties
• Ze hebben een kwalificerende functie
• Leerlingen moeten vroegtijdig op de hoogte worden gebracht
• Met vakgroep moet afgesproken worden welke cijfers bepalend zijn voor de toekomst van
leerlingen
• Overdreven aandacht voor summatieve toetsen leidt tot een toetscultuur i.p.v. een
leercultuur
• Kleine summatieve toetsjes zijn nuttig om faalangstige leerlingen vaker in de gelegenheid
stellen om hun kunde en kennis te demonstreren
• Nadelen zijn dat leerlingen weinig tijd hebben gekregen, alle uitwerkingen belangrijk worden
gemaakt, er veel nagekeken moet worden en leerlingen ervaren geen deadlines meer
5.5 Toetsen in lijn met je lessen
• Het uitgangspunt van de leeractiviteiten is dat een gemiddelde leerling tot beheersing moet
kunnen komen en moet daarom meerdere leeractiviteiten bevatten, via verschillende
oefeningen geoefend moet worden in de les goed afgestemd op de essentie van de toets
• De werkwoordenlijst van Van Berkel en Bax helpen om te komen tot adequate toetsvormen
en je onderwijsactiviteiten daarop af te stemmen
5.6 Toetsvormen op niveaus van Miller
• De competentiedriehoek van Miller maakt inzichtelijk hoe werkwoorden ten behoeve van
toetsen kunnen worden ingedeeld: knows, knows how, shows how en does
30
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CorineM. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.