Samenvatting
Complete samenvatting collectief arbeidsrecht
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Complete samenvatting collectief arbeidsrecht, inclusief antwoorden oefententamen en presentatie stelling.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Collectief arbeidsrechtInhoudsopgave
College 1 – Introductie 2 februari 2022 ............................................................................................................ 2
College 2 – WCAO (I) 9 februari 2022 ............................................................................................................... 5
College 3 – WCAO (II) 16 februari 2022............................................................................................................. 8
College 4 – WCAO (III) en WAVV 23 februari 2022 .......................................................................................... 10
College 5 – ¾ dwingend recht 9 maart 2022 ................................................................................................... 13
College 6 – Staking 16 maart 2022 .................................................................................................................. 16
College 7 – WOR (I) 6 april 2022 ..................................................................................................................... 20
College 8 – WOR (II) 13 april 2022 .................................................................................................................. 23
College 9 – Gastcollege 20 mei 2022 ............................................................................................................... 26
College 10 – Presentatie stelling 18 mei 2022 ................................................................................................. 28
Oefententamen .............................................................................................................................................. 30
1
,College 1 – Introductie 2 februari 2022
Hoofdstuk 1, 2, 3, 4
Introductie Nederlandse arbeidsverhoudingen p. 12
Kerngegevens werkend Nederland:
• Ca. 8,4 miljoen werkenden
• Ca. 1,4 miljoen zelfstandigen (o.a. zzp’ers), waarvan ca. 1,1 miljoen met hoofdinkomen uit
zelfstandige arbeid
• Ca. 6 miljoen in de markt; 1 miljoen overheid; 1,5 miljoen semi-overheid, zoals onderwijs en
zorg.
Kerngegevens arbeidsverhoudingen in Nederland:
• 17% werknemers georganiseerd/lid in vakbond (in 1950 -> 60%)
• Ca. 80% werkgevers georganiseerd in werkgeversvereniging
• Dekkingsgraad door cao’s: ca. 82% van de beroepsbevolking/8,4 miljoen werkenden
Conclusie organisatiegraad en dekkingsgraad Europa/VS/Nederland p. 11
Grote relevantie cao’s in EU ondanks teruggang leden vakorganisaties. Uitschieters organisatiegraad
werknemers in Zweden, Finland en België: het is daar verplicht om lid van een vakbond te zijn om
een WW-verklaring te kunnen krijgen.
Zeer opmerkelijk organisatiegraad werknemers in Frankrijk (8.8%) en dekkingsgraad cao’s: 98.5%!
Nederland organisatiegraad anno 2018 < Europa (31 vs 16), maar dekkingsgraad > Europa: nog
steeds poldermodel bij uitstek = een systeem waarbij goed georganiseerde belangengroepen
onderling veel kunnen regelen en een zware druk uitoefenen op de overheid.
Nederlandse arbeidsmarkt
Erg krappe arbeidsmarkt werkloosheid 3%, op termijn (2050) tekort van 1,5 miljoen werkenden in
Nederland. Ontgroening = mensen op de arbeidsmarkt worden steeds jonger en vergrijzing (sinds
2010). Kennismigranten, ‘battle for brains’, b.v. ICT uit India, opkomst Japan als leverancier, de
‘Chinese chirurg’. Tekorten met name in dienstensector, lager opgeleiden, nu Polen in dienst straks
Bulgaren etc. Digitalisering; robotisering. 70% arbeidsovereenkomst onbepaalde tijd; 30% flex (ZZP
en arbeidsovereenkomst bepaalde tijd), aanhoudende groei flex. Rapport Commissie Borstlap, SER-
akkoord 2021, beide in regeerakkoord Rutte IV: flex terugbrengen.
Vakbonden in Nederland p. 13
Waarom lid worden van de vakbond? Voorbeeld site FNV: Samen sterk, verbetering
arbeidsvoorwaarden. Gratis juridisch advies en loopbaanbegeleiding. Hulp bij belastingaangifte.
Rechtsbijstand bij arbeidsconflicten. Deel lidmaatschap fiscaal aftrekbaar.
Kosten: max 16.20 Euro per maand, inkomensafhankelijk.
De Vakcentrales FNV, CNV en VCP zijn in feite overkoepelende organisaties van de vakbonden.
FNV -> 1980: fusie NVV en NKV (p. 7) naar FNV. Katholiek samen met socialistisch; laatste jaren weer
fusies binnen die fusiebonden; crisis rond pensioenakkoord in FNV 2011. Akkoord van Dalfsen over
inrichting FNV. Nieuwe centrale vakorganisatie FNV per 1 januari 2015: voorheen o.a. ABVAKABO
FNV, FNV-Bondgenoten, FNV-BOUW. FNV nog beperkt Centrale (o.a. voor Vrouwenbond en
Neptunus). 2020 Pensioenakkoord.
CNV -> (Christelijk Nationaal Vakverbond) nog steeds Centrale met aangesloten bonden, die cao’s
sluiten. CNV kent nog bijvoorbeeld Bouw en Houtbond, 225.000 leden.
VCP -> (Vakcentrale voor Professionals), 163.000 leden, hoger personeel, maar ook Algemene
Politiecentrale.
Categorale bonden zijn onafhankelijke bonden, die voor bepaalde groepen van werknemers
opkomen bv diëtisten, logopedisten, Verplegenden & Verzorgenden (V&VN, 100.000 leden).
‘Yellow unions’ vakbonden die zich beperken tot het organiseren van de werknemers in een
bepaalde onderneming. Ze hebben statuten, maar geen leden. Dalende organisatiegraad.
2
, Werkgeversorganisaties in Nederland p. 21
Werkgeversorganisaties zijn in het verleden vooral ontstaan als reactie op de vakbonden en als
lobbyorganisaties tegenover de overheid. Werkgevers zijn goed georganiseerd (ruim 80%). Iedere
vorm van handel, industrie of zorg heeft wel een vereniging. Voorbeelden: FME (metaalwerkgevers),
BOVAG (automobielbranche), NEPLUVI (Pluimveewerkgevers), ABU (uitzendwerkgevers), Koninklijke
Horeca Nederland (horeca), TLN (transport), NVZ (ziekenhuizen), VGN (gehandicaptenzorg).
Waarom worden werkgevers lid?
Grote diversiteit motieven: ontmoeting concullega's (NB: excessen in bouw jaren 90),
belangenbehartiging op alle niveaus voor (soort) bedrijf, vaak: bedrijfstakcao’s, service-inhoudelijk
(denk aan kwaliteitskeurmerk, bijv. BOVAG en ABU), juridisch advies, o.a. uitleg cao en rechtsbijstand
bij ontslagen.
Grote werkgevers en werkgeversverenigingen zijn lid van de centrale VNO/NCW. Kleine werkgevers
zijn doorgaans lid van de centrale MKB-Nederland.
Collectieve instituties p. 53
Zonder polder bijna geen aanpassingen in sociaaleconomische regelgeving (b.v. ontslagrecht per 1
juli 2015); Wet Arbeidsmarkt in Balans per 1 januari 2019, zonder polder! Praten = niet staken:
belangengeschillen zijn in wezen altijd overbrugbaar.
• Stichting van de Arbeid: een privaatrechtelijke organisatie aan het einde van de
Tweede Wereldoorlog opgericht door de centrale organisaties van werkgevers en
Werknemers. Bipartiete en soms tripartiete. Flex en Zeker 1996. Werk en zekerheid 2013. Talloze
aanbevelingen: bv. werkingssfeer, sollicitaties etc., zie www.stvda.nl. Tripartiete: voor- en
najaarsoverleg; Akkoord van Wassenaar 1982; ook 2007 etc.
• Sociaal-Economische Raad (SER): Toelating centrales met een niet onbetekenend aantal leden
(art. 8 SER-Verordening Representativiteit Organisaties) en van rechtswege Kroonleden. Nog
niet: ZZP, G&G, ouderenorganisaties. Advies in belangrijke sociaaleconomische
aangelegenheden: ‘op verzoek’ (art. 41 Wet op de bedrijfsorganisatie). Voorbeelden: WIA,
pensioenakkoord 2011 (geklapt), pensioenakkoord 2020, SER-akkoord (o.a.) Arbeidsmarkt. 2021,
overgenomen in regeerakkoord Rutte IV.
Kernproduct arbeidsverhoudingen
Collectief onderhandelen: bedrijfstak-cao’s (ruim 200), veel AVV, doorgaans nationaal.
Ondernemingscao’s (ruim 700), beter dan wet (meestal BW), soms slechter dan wet: ¾-dwingend
recht, college 9 maart 2022.
Ontwikkeling arbeidsverhoudingen p. 33
Vakbeweging afhankelijk van (organisatiegraad) werkgevers: 17% vs. 80%! Nederland heeft een
poldermodel: aantal cao’s weer goeddeels op niveau ondanks corona-crisis; cao-lonen 2021
verhoogd met 2.1%; inflatie 2.4%.
Ontwikkelingen binnen vakbeweging: ledenbestand vergrijst, gemiddelde leeftijd boven de 50, groei
onder vrouwen, relatief weinig onder jongeren, overheid/G&G hoge organisatiegraad, groei
organisaties ZZP, ‘product’ nu: gematigde loonontwikkeling.
Daling aantal bedrijfstak-cao’s, er komen meer onderneming-cao’s. Nog meer raam-cao’s = alleen
hoofdregels afgesproken en uitwerking van die regels wordt samen met de OR gedaan. Allianties
vakbeweging & OR; taakverdeling (colleges 7 & 8). Toenemende internationalisering marktsector,
minder nationale invloed op arbeidsverhoudingen. Krappe arbeidsmarkt, al zeker in hogere segment,
meer maatwerk, meer individueel.
Maar ook: Aantal cao’s zonder FNV neemt toe. Zzp als illustratie voor hoger ‘zelf’–bewustzijn; toch
onderweg verplicht verzekeren voor arbeidsongeschiktheid en pensioen. Groot pensioen akkoord in
SER 2020, herhaald in regeerakkoord Rutte IV. Commissie Borstlap, SER-akkoord 2021, overgenomen
in regeerakkoord Rutte IV.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Stuviris. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen