Aflevering 1. Inleiding op de cursus en het vakgebied
Blok A: hoe ziet dit propedeusevak eruit, en wat is internationaal recht eigenlijk?
De wereld waar wij in leven telt 195 staten, deze verschillen allemaal van elkaar: cultureel, historisch
en taalkundig. De landen hebben ook verschillende rechtsstelsels, maar er is ook een rechtsstelsel
dat de verhoudingen tussen landen inkadert en reguleert: het internationaal recht. Je vindt de regels
van internationaal recht terug op vrijwel elk domein. De regels die van belang zijn, moeten in het
dagelijks leven trouw worden gerespecteerd. Het is ook recht: het gaat om bindende normen die je
goed kan onderscheiden van politieke, religieuze, culturele of ethische beginselen. Dat betekent niet
dat het nooit kan worden geschonden. Het idee dat in de wereld van internationaal recht allemaal
willekeur en machtspolitiek is, strookt niet met de werkelijkheid.
Paradoxaal genoeg is juist ook de vergaande openstelling van de Nederlandse rechtsorde voor
internationaal recht niet altijd zonder problemen. Internationaal recht is in het algemeen een
compromis tussen staten met uiteenlopende politieke opvattingen en kan bovendien, als het
eenmaal is afgesproken, moeilijk worden veranderd. De inhoud van het internationale recht sluit
daarom niet altijd aan op wat er in een democratisch proces wenselijk wordt geacht. Het
internationale recht voldoet niet zonder meer aan de democratische en rechtsstatelijke waarborgen
die de Nederlandse rechtsorde kenmerken. Internationaal recht komt veelal tot stand Zonder
betrokkenheid van het Parlement en biedt dikwijls nauwelijks adequate rechtsbescherming tegen
besluiten van internationale organisaties.
Geschiedenis van het internationaal publiekrecht
Het naast elkaar bestaan van onafhankelijke en soevereine staten die elk hun eigen belangen
nastreven, vraagt om een organisatiebeginsel op grond waarvan staten zich gelijkelijk aan regels
houden. Vrijheid en gelijkheid van staten kunnen alleen worden verzekerd door een systeem van
rechtsregels dat voor allen gelijkelijk van toepassing is.
De onafhankelijke staat die het begin van het internationaal publiekrecht markeert, ontstond in het
Europa van de zestiende en zeventiende eeuw. Aanvankelijk was internationaal publiekrecht dan ook
vooral Europees publiekrecht. Gedreven door economische belangen en ondersteund door hun
militaire en politieke macht breidden Europese staten hun activiteiten uit naar andere delen van de
wereld en legden zij het door hen gevormde internationaal publiekrecht op aan andere entiteiten.
Door de kolonisatie kreeg internationaal publiekrecht in geografische zin een mondiaal karakter.
Maar een rechtssysteem dat werd beheerst door een klein aantal staten die grote delen van de
wereld, kon niet werkelijk universeel worden genoemd.
Na de Eerste Wereldoorlog begon Europa zijn greep op de internationale rechtsorde te verliezen. De
opkomst van de VS als machtsfactor, het ontstaan van de Sovjet-Unie, met een communistisch
systeem dat een einde maakte aan de ideologische eenheid van Europa, en een stagnerende
koloniale expansie verzwakten de Europese dominantie. Direct na de Tweede Wereldoorlog steeg
het aantal staten van rond de 50 naar ruim 190. Dit had te maken met het beginsel van
zelfbeschikking dat werd aanvaard in het Handvest van de Verenigde Naties.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isabelbrouwers37. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
