Psychologie: Wetenschap die zich richt op het bestuderen van de aard en de oorzaken van de
gevoelens, opvattingen, wensen en gedragingen van mensen.
I. Wat is psychologie?
We onderscheiden specialisaties:
1. Klinische psychologie: diagnosticeren en behandelen van mensen met mentale en
gedragsproblemen
2. Ontwikkelings- en levenslooppsychologie: het bestuderen van de lichamelijke en geestelijke
ontwikkeling van mensen van de geboorte tot en met de ouderdom
3. Sociale psychologie: richt zich op de manier waarop de sociale omgeving van invloed is op
het denken, voelen en handelen van mensen.
4. Arbeids- en organisatiepsychologie: houdt zich bezig met het gedrag van mensen in
organisaties en hoe dit gedrag wordt beïnvloed door kenmerken van het werk en de
werksituatie.
5. Functieleerpsychologie; richt zich op psychologische kenmerken en vermogens van mensen
op het gebied van denken, voelen, bewegen, waarnemen, leren, geheugen en aandacht. Het
gaat om het vaststellen van de precieze werking en aard van deze functies en om de
omstandigheden ie op deze werking van invloed zijn.
6. Gezondheidspsychologie: onderzoekt de relatie tussen de geestelijke en lichamelijke
gezondheid van mensen en de omstandigheden en gedragingen die daarop van invloed zijn.
Ze zijn op zoek naar ziekmakende en gezond houdende factoren.
Onderzoek in de psychologie richt zich op het beschrijven, classificeren, verklaren en voorspellen van
menselijk gedrag. Bovendien kan onderzoek bedoeld zijn om het effect van ingrepen te achterhalen.
Er zijn meerdere methodes die worden gehanteerd:
Observeren
Ondervragen (interviewen)
Afnemen van vragenlijsten en testen
Fysiologische metingen verrichten
Documenten bestuderen
Wanneer er een combinatie wordt toegepast van verschillende methoden en gegevensverzameling
wordt dit triangulatie genoemd.
Vormen van onderzoek zijn:
Gevalsstudie: diepgaande bestudering van een persoon, groep of organisatie
Survey-onderzoek: groot aantal personen worden ondervraagd dmv vragenlijsten, waarbij er
wordt nagegaan of er spraken is van samenhang (correlatie) tussen bepaalde factoren.
o Significant: geen toeval
o Causale relatie: oorzakelijk verband
Experiment: mensen of groepen worden in verschillende situaties geplaats om te kunnen
kijken of die situaties van invloed zijn op hun gedragingen en opvattingen
o Voor en nameting
o Randomisering
, Er zijn verschillende benaderingen in de begintijd van de psychologie te onderscheiden
Structuralisme: onderzoek naar de structuur van de menselijke geest
Functionalisme: onderzoek naar de functies van de mentale processen
De gestaltebenadering: onderzoek naar de manier waarop mensen leren van hun ervaringen
De psychoanalytische benadering: onderzoek naar de menselijke drijfveren en de structuur van de
persoonlijkheid.
De hedendaagse psychologie richt zich op alle aspecten van het menselijk gedrag en op alle
mogelijke oorzaken van gedrag.
Biologische factoren: erfelijkheid (genen), het functioneren van het zenuwstelsel en de
hormoonregulatie
Omgevings(sociale)factoren: opvoeding en alle andere vormen van sociale invloed
Biosociale factoren: de manier waarop mensen met hun gedrag en hun omgeving omgaan en
daarop zelf ook weer invloed uitoefenen.
In welke mate het gedrag van personen biologisch of juist door de omgeving wordt bepaald is al
decennialang het onderwerp van debat. Dit wordt het nature-nurture debat genoemd.
Er zijn ook opvattingen die een tussenstandpunt vertegenwoordigen. Volgens deze opvattingen
wordt gedrag veroorzaakt door een combinatie van de biologische aanleg, omgevingsinvloeden en de
manier waarop de persoon met beide omstandigheden omgaat. Volgens deze opvatting is de
persoon niet passief gebonden aan de aangetroffen omgeving of de aangeboren capaciteiten, maar is
hij in staat om zelf de omgevingen op te zoeken die beter bij zijn wensen en mogelijkheden passen.
II. Biologische basis van gedrag
Receptoren: Vangen signalen op en geven deze signalen door aan het zenuwstelstel (geluid, druk,
smak, temperstuur en visuele)
Signalen worden doorgeven via neuronen: dendrieten: prikkelontvangst, cellichaam, axon: verdere
doorgifte.
Sensorische neuronen : geven waarnemingen door
Motorische neuronen : activeren spieren, organen en klieren
Interneuronen : tussen hersenen en de sensorische en motorische neuronen in en verzorgen
signaaltransport
De informatieoverdracht in en tussen neuronen is elektrisch en chemisch van aard. Binnen een
neuron zal een prikkel worden doorgegeven met behulp van een elektrisch signaal. De overdracht
van prikkels van de ene naar de andere neuron vind plaats via de synaptische spleet. Dit gebeurd
door neurotransmitters. Dit proces is een chemisch proces.
Bij de geboorte is het zenuwstelsel niet af, maar moet het zich nog verder ontwikkelen.
Proliferatie: Door celdeling ontstaan er meer cellen in het zenuwstelsel
Migratie: sommige van de nieuwe cellen verplaatsen zich naar bepaalde delen van het zenuwstelsel
om daar hun positie in te nemen
Differentiatie: cellen ontwikkelen zich tot neuronen door de vorming van een axon en dendrieten.
Eenmaal aangekomen op hun positie maken ze verbindingen met andere neuronen. Hun functie die
ze krijgen hangt samen met de plaats die et in het zenuwstelsel gaat innemen
Myelinisatie: sommige neuronen ontwikkelen een meylineschede om hun axon.
Plasticiteit van de hersenen is het vermogen van de hersenen als ze eenmaal gevormd zijn om
bepaalde functies te verstrekken, uit te breiden of bij beschadiging te repareren of te vervangen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper johnbol81. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.